Cho ý kiến về thẩm quyền xét xử sơ thẩm của Tòa án nhân dân cấp huyện và cấp tỉnh trong dự thảo Luật Tố tụng hành chính sáng 27/10, đại biểu Chu Sơn Hà kiến nghị nghiên cứu thẩm quyền của tòa án huyện chỉ nên xử vụ án hành chính từ cấp xã trở xuống, cấp huyện thì lên tỉnh xử, cấp tỉnh thì lên tòa án tối cao xử để đảm bảo không ảnh hưởng đến quyền, lợi ích cơ bản của công dân.
Lý giải cho đề xuất trên, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội cho rằng có hai căn bệnh cố hữu của người Việt Nam, trong đó không ít cán bộ mắc phải là bảo thủ và thù lâu nhớ dai. Chỉ việc ban hành văn bản chưa đúng quy định pháp luật, thậm chí vi phạm luật dân sự, đất đai, nhưng tác động nhiều lần, sau 2 năm mới được sửa đổi. "Đó là ví dụ sinh động của việc cán bộ không ít người có tư tưởng bảo thủ. Dù sai rồi nhưng chưa chịu sửa ngay", ông Hà nói.
Minh chứng cho căn bệnh thứ hai thù lâu nhớ dai, ông Hà kể, trong kỳ họp lấy ý kiến dự thảo Bộ luật tố tụng hành chính, đoàn đại biểu Hà Nội đã nhận được ý kiến của một chánh án tòa án nhân dân cấp huyện cho rằng, nếu quy định thẩm quyền của toà án cấp huyện xử theo các quyết định của UBND huyện thì không khả thi vì dân kiện quan và quan luôn luôn thắng.
"Có một vụ án Hội đồng xét xử quyết định quan thua dân, lập tức thẩm phán đó dù có năng lực, trình độ, nằm trong quy hoạch sau đó bị luân chuyển công tác đến vị trí khác. Nói như vậy để thấy bệnh thù lâu nhớ dai trong cán bộ của chúng ta không phải là không có", đại biểu Hà nhấn mạnh và cho rằng "Dân thấy mình đúng, khiếu nại chán không được thì mới ra tòa, nhưng ra tòa như thế này thì sẽ mất lòng tin của nhân dân".
 |
|
Đại biểu Chu Sơn Hà. |
Có ý kiến cho rằng việc giao tòa huyện xử vụ án hành chính từ xã trở xuống không phù hợp với chủ trương phân cấp, theo ông Hà, chỉ những việc liên quan đến hình sự, dân sự thì phân cấp. Riêng việc liên quan đến hành chính, liên quan đến công dân và bộ máy thì không nên. Có nhiều vụ án hành chính sau khi xử thì chưa được tổ chức thực hiện. Vì vậy, cần nghiên cứu điều quản khoản nếu như quyết định đã có hiệu lực pháp luật mà cá nhân đó không thực hiện thì phải xử lý hành chính, kỷ luật, hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đại biểu Bùi Mạnh Hùng cho biết thêm, xưa nay người dân vẫn rất e ngại đi kiện quan. Để giải tỏa tâm lý đó, đại biểu Hùng đề nghị xác định Tòa án cấp tỉnh xét xử sơ thẩm các vụ án hành chính liên quan đến cơ quan hành chính và người đứng đầu cơ quan hành chính. Trong quá trình xét xử nếu còn vướng mắc giao cho tòa án cấp cao xử lý.
Về quy định nếu người bị kiện là người đứng đầu cơ quan tổ chức, chỉ được ủy quyền cho cấp phó, đại biểu Thân Đức Nam cho rằng điều này sẽ khắc phục được những hạn chế trong việc giải quyết các vụ án hành chính. Vì nhiều trường hợp ủy quyền cho cán bộ tham mưu, giúp việc tham gia tố tụng vô hình chung đã gây trở ngại cho quá trình giải quyết vụ án.
“Nhiều người ủy quyền không đủ thẩm quyền để giải quyết những vấn đề mới phát sinh. Chỉ có người đứng đầu cơ quan, tổ chức trực tiếp tham gia vụ án hành chính mới hiệu quả, bảo đảm khắc phục những sai sót và bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người đi khởi kiện”, đại biểu Thân Đức Nam nói.
Đại biểu Phạm Văn Hà cũng nhận thấy nhiều vụ án dân kiện quan bị kéo dài rất lâu chỉ vì người đứng đầu cơ quan hành chính ủy quyền cho cán bộ chuyên môn thuộc cấp sở hoặc cấp phòng là người đại diện ra trước tòa không có thẩm quyền, không dám giải quyết vụ việc.
Hoàng Thuỳ