Mở máy hết tốc lực, dò dẫm giữa trùng khơi mênh mông với một cái la bàn, 13 ngư dân Quảng Bình và Quảng Ngãi đã trở về đến quê hương an toàn vào chiều 16/7, sau hành trình dài một ngày, một đêm.
Thuyền trưởng Võ Tấn Tèo (áo cổ đỏ, 24 tuổi) cùng các thuyền viên kể lại những ngày bị Trung Quốc bắt giam. Ảnh: Quang Hà.
Thuyền trưởng Nguyễn Văn Thành (33 tuổi) của tàu cá QB 93256 TS cho hay, trước khi thả ngư dân và tàu cá, phía Trung Quốc đã phá hết thiết bị định vị và liên lạc. “Dựa vào la bàn và hỏi đường ngư dân Việt Nam đang đánh bắt trên biển, chúng tôi chạy hết máy chỉ mong sớm đặt chân về đất liền”, anh Thành kể.
Chiếc tàu cá cũ được anh Thành tu bổ hết 800 triệu đồng, vừa ra biển lần đầu thì gặp nạn. Sau 4 ngày ra khơi thì tàu hỏng máy, trôi dạt 3 ngày đêm liên tục. Đến 23/6, khi trôi đến toạ độ 18,7 độ vĩ Bắc - 109,12 độ kinh Đông thì xuất hiện 2 tàu Trung Quốc.
“Chúng tôi đang cố gắng sửa máy thì 2 tàu sắt màu trắng, khá to của Trung Quốc xuất hiện. Họ áp sát bất ngờ khiến chúng tôi lo sợ, bồn chồn. Một tàu đâm vào phía sau, tàu còn lại kẹp mũi rồi họ dùng súng khống chế và thông qua người phiên dịch buộc chúng tôi theo về cảng biển ở TP Tam Á, đảo Hải Nam”, anh Thành kể.
Mọi người bị giữ lại trên tàu cá, thuyền trưởng Thành và thuyền viên Nguyễn Anh Hùng bị đưa lên đồn cảnh sát thẩm vấn. Cả hai tường trình việc tàu bị hỏng máy nên trôi dạt tự do vào vùng biển Trung Quốc. “Những ngày đầu, chúng tôi ăn cơm với cá khô, mực dự trữ. Anh em động viên nhau, hy vọng sớm được giúp đỡ để trở về”, anh Hùng cho hay.
Còn tàu cá QNg 94912 TS của thuyền trưởng Võ Tấn Tèo (24 tuổi) bị tàu quân sự, hải cảnh Trung Quốc bao vây, khống chế ngay trên vùng biển Vịnh Bắc Bộ sáng 3/7. Lúc này, QNg 94912 đang đánh bắt cùng nhiều tàu cá khác ở toạ độ 17,3 độ vĩ Bắc - 109,42 độ kinh Đông.
“Họ đâm vào tàu tôi rồi áp sát, dùng súng khống chế dẫn 3 ngư dân Việt Nam sang tàu họ, buộc chúng tôi lái tàu về đảo Hải Nam. Trên đảo, thông qua người phiên dịch, chúng tôi bị họ ép phải nói sai tọa độ, vị trí đánh bắt, ký vào tờ giấy toàn chữ Trung Quốc để quay phim, chụp ảnh. Lúc đó rất đông người, vì sợ hãi và mong được thả về nên chúng tôi phải ký vào giấy”, thuyền trưởng Tèo kể. 6 ngư dân Quảng Ngãi cũng bị hạn chế đi lại.
Ngày 11/7, nhân viên ngoại giao Việt Nam tại Trung Quốc đến thăm các ngư dân, cung cấp thực phẩm, một số tiền và động viên yên tâm đợi ngày trở về Việt Nam. Tiếng nói quê hương trên vùng đất lạ đã giúp các ngư dân trở nên an tâm hơn. Những ngày sau đó, nhóm ngư dân Quảng Bình được đến chợ mua đồ dùng thiết yếu trong sự giám sát của phía Trung Quốc.
Chiều 14/7, phía Trung Quốc thông báo sẽ thả 13 ngư dân cùng tàu cá Quảng Bình, còn tàu Quảng Ngãi không được trả với lý do “đánh bắt ở vùng biển Trung Quốc”. Ngư lưới cụ và gần 3 tấn hải sản của hai tàu bị tịch thu.
Thuyền viên Trần Văn Thủy trên tàu cá Quảng Bình là trụ cột gia đình, nuôi bố mẹ già cùng vợ và con nhỏ. Ảnh: Quang Hà.
Việc tàu cá và các thuyền viên bị bắt giữ khiến người thân của họ đứng ngồi không yên. “Chúng tôi ngày nào cũng ngóng tin trên đài để chờ thằng Thủy về. Thân già lo cho thằng con đi xa nên không đêm nào ngủ được”, bà Phạm Thị Dương, mẹ thuyền viên Trần Văn Thủy (27 tuổi, tàu cá Quảng Bình), nói. Anh Thủy là con út trong gia đình 8 anh em, sống với bố mẹ trên 80 tuổi cùng vợ và con gái 2 tuổi.
Các ngư dân đều là lao động trụ cột trong những gia đình khó khăn. Thuyền viên Trần Minh Tuấn (24 tuổi) có bố bị đau ốm, mẹ bị tai biến liệt nửa người. 5 người em của Tuấn thì 4 bị thiểu năng trí tuệ.
Chị Nguyễn Thị Hiền (31 tuổi) có 3 người thân trên tàu cá Quảng Bình cho biết: “Tàu vừa mua về chưa sang tên thì chồng tôi vội vàng ra khơi cho kịp vụ cá. Trên tàu có 7 người thì chỉ 3 người thân của tôi có kinh nghiệm đi khơi xa, số còn lại chỉ quen đánh bắt gần bờ”, chị Hiền nói. Từ khi người thân bị bắt cho đến 27/6, chị Hiền mới nhận được tin.
Trở về bờ an toàn và khỏe mạnh là niềm vui lớn nhất của các ngư dân và người thân. Xác định gặp nhiều khó khăn khi bị thu hết ngư lưới cụ, nợ tiền tu sửa tàu nhưng thuyền trưởng hai tàu đều khẳng định quyết tâm bám biển.
Trước đó, ông Lương Thanh Quảng, trợ lý cục trưởng, trưởng phòng Bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài cho biết, Việt Nam đã gặp và đề nghị phía Trung Quốc thông báo chính thức về tọa độ trên biển, nơi tàu cá Quảng Ngãi mang số hiệu QNg 94912 TS bị bắt giữ.
Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh đã làm việc với các cơ quan chức năng Trung Quốc để xác minh thông tin và có các biện pháp bảo hộ ngư dân.
Quang Hà