Ngày 9/6, Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên - Môi trường) ra quyết định xử phạt trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH Xử lý chất thải rắn Việt Nam (VWS - chủ đầu tư bãi rác Đa Phước, huyện Bình Chánh, TP HCM) tổng số tiền hơn 1,5 tỷ đồng.
VWS bị cho có hàng loạt vi phạm như: không xây lắp công trình bảo vệ môi trường (Module xử lý nước rỉ rác) theo cam kết; không có giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành; xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải ra kênh…
Cùng với việc phạt tiền, Tổng cục Môi trường cũng yêu cầu VWS phải chấm dứt việc lưu giữ nước thải trái quy định và nhanh chóng xử lý toàn bộ nước thải đang lưu chứa tại ô chôn lấp số 2.
Ngoài ra, chủ đầu tư bãi rác Đa Phước cũng được yêu cầu báo cáo kế hoạch khắc phục các hậu quả về Sở Tài nguyên – Môi trường và Tổng cục trước ngày 30/6 để giám sát việc thực hiện; hoàn thành việc khắc phục các hậu quả trước tháng 8. Nếu không chấp hành quyết định xử phạt, VWS sẽ bị cưỡng chế thi hành.
Động thái này được đưa ra sau khi Phó thủ tướng thường trực Trương Hoà Bình yêu cầu Thanh tra Chính phủ phối hợp với các bộ ngành và UBND TP HCM làm rõ các sai phạm của bãi rác Đa Phước.
Bãi rác Đa Phước. Ảnh: Hữu Nguyên.
Dự án khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước có diện tích 128 ha, tổng vốn đầu tư hơn 107 triệu USD. Giai đoạn 1 của dự án (tổng vốn hơn 32 triệu USD) được đưa vào hoạt động từ tháng 11/2007.
Trong kết luận của Thanh tra TP HCM đầu năm 2016, giá xử lý rác tại Đa Phước cao hơn tất cả các đơn vị khác. Trong đó, cùng là công nghệ chôn lấp nhưng thành phố áp dụng giá xử lý một tấn rác với VWS cao hơn 67.384 đồng (tương đương 3 USD) so với Công ty TNHH Một thành viên Môi trường đô thị thành phố. Với đơn giá này, chỉ tính riêng việc chuyển 2.000 tấn rác mỗi ngày từ khu xử lý rác Phước Hiệp (đã được UBND TP HCM quyết định đóng cửa) về Đa Phước, mỗi năm ngân sách thành phố phải chi thêm khoảng 48 tỷ đồng.
Chênh lệch giá được giới chuyên gia về môi trường tính toán TP HCM đang cho VWS xử lý 5.000 tấn mỗi ngày, tức là mỗi năm phải chi nhiều hơn cho công ty này 3 triệu USD "và việc đó đã kéo dài gần chục năm nay là điều vô lý".
Bãi rác Đa Phước là nguyên nhân gây mùi hôi khiến cả khu Nam Sài Gòn bị ảnh hưởng trong thời gian dài. Vụ việc cũng được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo UBND TP HCM làm rõ nguyên nhân gây ô nhiễm không khí và có phương án giải quyết.
Đến cuối tháng 9/2016, chính quyền TP HCM xác định mùi hôi mà người dân khu Nam Sài Gòn phản ánh bắt nguồn từ khu vực chôn lấp rác và hồ xử lý nước rỉ rác của Đa Phước, đồng thời cam kết sẽ cùng doanh nghiệp khắc phục.
Hữu Nguyên