Tại phiên họp thứ 5 của Ủy ban về các vấn đề xã hội sáng 1/3, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, việc thực hiện cơ chế thông tuyến trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) từ đầu năm 2016 đến nay đã có tác động tích cực, đảm bảo quyền lợi của người dân.
Cụ thể việc mở thông tuyến khám chữa bệnh BHYT giữa tuyến xã và tuyến huyện được thực hiện từ 1/1/2016; người bệnh không bị giới hạn nơi khám, chữa bệnh với cơ sở cấp huyện, và đi khám không đúng tuyến (khác với nơi đăng ký ban đầu) vẫn được thanh toán 100% chi phí.
Với quy định trên, tần suất khám chữa bệnh bằng thẻ BHYT tại trạm y tế xã năm 2016 giảm 14,1% so với năm 2015. Trong khi đó, số lượt khám chữa bệnh tại tuyến huyện đã tăng 15 triệu lượt so với năm trước, với khoảng 18 triệu lượt người đi khám chữa bệnh tại các bệnh viện tuyến huyện không phải tại nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu.
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến. |
Theo bà Nguyễn Thị Minh, Tổng giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, việc thông tuyến giúp người dân tiếp cận được với dịch vụ y tế ở những nơi có cơ sở vật chất tốt, danh mục thuốc, dịch vụ kỹ thuật nhiều và thuận tiện hơn.
Tuy nhiên, quy định này cũng dẫn đến tình trạng quá tải, nhiều cơ sở chưa đáp ứng được về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực đã ảnh hưởng không tốt đến chất lượng khám chữa bệnh, vì khám quá nhiều bệnh nhân mỗi ngày, thực hiện các dịch vụ kỹ thuật không đảm bảo đúng quy trình, không đủ thời gian...
"Một số bệnh viện tuyến tỉnh đã xin xuống hạng III (tuyến huyện) để được áp dụng quy định thông tuyến. Tình trạng cạnh tranh không lành mạnh của các cơ sở khám chữa bệnh như khuyến mại, thu hút người bệnh bằng quà tặng, đưa đón, chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật... đã tạo nhu cầu khám chữa bệnh tăng ảo, làm gia tăng chi phí BHYT", bà Minh cho hay.
Ngoài ra, một số bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh như Y học cổ truyền, Da liễu, Điều dưỡng - Phục hồi chức năng cũng kiến nghị được sớm áp dụng cơ chế thông tuyến (như tuyến huyện) để đảm bảo điều kiện hoạt động và phát triển.
"Lỗi chính ở quản lý, không phải do người bệnh"
Phát biểu tại phiên thảo luận, Ông Đặng Thuần Phong (Phó chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội) đề nghị Bộ trưởng Y tế làm rõ hơn giải pháp khắc phục tình trạng đa số cơ sở cấp xã “ngồi chơi xơi nước”, trong khi nhiều bệnh viện tuyến huyện quá tải.
Trường hợp bệnh viện tuyến tỉnh xin xuống hạng thấp hơn để hưởng thông tuyến, ông Đặng Thuần Phong cho rằng là nghịch lý “vô tiền khoáng hậu” và không biết hậu quả sắp tới sẽ thế nào.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Viện trưởng Viện huyết học Truyền máu trung ương) cho rằng những hạn chế nêu trên lỗi chính ở quản lý, không phải do người mua bảo hiểm. Theo ông Trí, lợi ích của người bệnh là ốm đau phải được khám chữa ở nơi tốt nhất, vì vậy cần đẩy mạnh thông tuyến.
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến thông tin, giải pháp đột phá của Bộ Y tế trong thời gian tới là tăng cường cho y tế cơ sở, Bộ quyết tâm đổi mới phương thức hoạt động, cơ chế tài chính, đầu tư cơ sở hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực.
Việc đẩy mạnh thông tuyến để người dân được tiếp cận với những nơi có dịch vụ tốt nhất, Bộ trưởng cho rằng đây là yêu cầu chính đáng nhưng để thực hiện được cần có lộ trình.
Nhấn mạnh thông tuyến là chủ trương đúng đắn, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nói: "Không vì hiện tượng khám vượt tuyến nhiều, bội chi mà đặt ngược vấn đề thông tuyến. Bởi lẽ khi thực hiện thông tuyến, người dân được hưởng lợi và tạo ra nhiều chuyển biến tích cực. Do đó, Chính phủ quyết tâm đẩy mạnh vấn đề này".
Theo báo cáo của Bộ trưởng Y tế, trong nhiều năm, từ năm 2009 đến năm 2015, quỹ BHYT luôn có kết dư. Riêng năm 2016, số thu bảo hiểm y tế cho khám chữa bệnh ước là hơn 64,2 tỷ đồng và số chi ước là hơn 69,4 tỷ đồng (ước bội chi là 5.130 tỷ đồng). Nguyên nhân bội chi chủ yếu là do điều chỉnh giá dịch vụ y tế, sự phát triển của khoa học kỹ thuật trong khám chữa bệnh, tăng cường chuyển giao kỹ thuật đối với tuyến dưới, mô hình bệnh tật thay đổi và một phần do thông tuyến. Số liệu thống kê cho thấy nhiều trường hợp không bình thường vì từ tháng 7/2016 đến tháng 2/2017, có trên 1,2 triệu người tham gia BHYT đi khám, chữa bệnh từ 2 lần trở lên mỗi tháng; 3 triệu lượt khám nhiều lần trong cùng ngày, nhiều lần trong tháng. Thậm chí, có trường hợp đi khám, lấy thuốc đến... 308 lần ở 23 nơi trong 8 tháng (ở TPHCM), 197 lần ở 5 nơi (TPHCM, Bình Dương), hay có người trong quý 4 năm 2016 đi khám 160 lần tại 20 cơ sở khác nhau. |
Hoàng Thuỳ