Binh sĩ Mỹ và Philippines chất hàng cứu trợ cho thành phố Tacloban lên một máy bay tại căn cứ quân sự ở Manila. Ảnh: AFP
Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc hôm 12/11 đăng bài xã luận có tựa đề "Trung Quốc nên tích cực viện trợ người dân Philippines bị nạn", một ngày sau khi Bộ Ngoại giao nước này tuyên bố viện trợ nhân đạo 100.000 USD cho Philippines.
Báo này bình luận, "mặc dù Trung Quốc cũng chịu sự ảnh hưởng của siêu bão Haiyan, và mặc dù quan hệ hai nước căng thẳng, việc tích cực tham gia viện trợ cho người dân Philippines là rất cần thiết, thậm chí là bắt buộc".
"Nếu như Trung Quốc có thái độ lạnh nhạt với Philippines, tổn thất của chúng ta có thể sẽ lớn hơn nhiều so với việc nước này không nhận được đầy đủ viện trợ", báo này nhận định. "Trung Quốc nên viện trợ đúng mức cho Philippines, không thể vì một trận thiên tai mà ảnh hưởng hình tượng trong con mắt cộng đồng quốc tế".
Trang tin ABC của Australia cho rằng, Trung Quốc mất đi cơ hội thể hiện sự hào phóng, kiên định và khả năng lãnh đạo trước nguy cơ thiên tai, với việc chỉ viện trợ 100.000 USD.
"Tôi tin tưởng rằng viện trợ trước các thảm họa thiên tai không nên chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố chính trị... Trung Quốc nên tận dụng cơ hội này để nâng cao hình ảnh của mình", Skynews dẫn lời Giáo sư Joseph Cheng thuộc trường đại học City tại Hong Kong.
Trên các mạng xã hội của Trung Quốc, món tiền viện trợ cũng trở thành chủ đề gây tranh cãi, với một phe cho rằng viện trợ như vậy là thích hợp, thậm chí có người kêu gọi không viện trợ; và một bên cho rằng vấn đề nhân đạo nên được tách biệt với các mâu thuẫn chính trị, để thể hiện đủ vị thế cường quốc của Trung Quốc.
Tần Cương, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, từ chối trả lời câu hỏi liệu khoản viện trợ của nước này cho Philippines có chịu ảnh hưởng bởi quan hệ căng thẳng hiện tại giữa hai quốc gia hay không.
Ông Tần cho biết Trung Quốc sẽ xem xét viện trợ nhiều hơn nữa khi theo các diễn biến của tình hình.
"Trung Quốc cũng chịu ảnh hưởng của thiên tai, vì thế chúng tôi thấu hiểu và thông cảm với tình hình khó khăn hiện nay mà nhân dân Philippines đang phải đối mặt" Tần phát biểu trong một cuộc họp báo, và nhắc đến tổn thất 7 người và 734 triệu USD do bão Haiyan gây ra cho Trung Quốc. "Chúng tôi sẵn sàng xem xét cung cấp thêm viện trợ tùy theo tình hình và theo khả năng của chúng tôi".
Thời báo hoàn cầu của Trung Quốc hôm nay đăng bài viết có tựa đề "Trung Quốc viện trợ Philippines xuất phát từ tình hình thực tế ngoại giao và quốc nội", như lời giải thích trước việc nước này viện trợ Philippines 100.000 USD, được cho là khiêm tốn so với những lần viện trợ nhân đạo trước đây.
Báo này dẫn lời ông Ngô Tâm Bá, phó giám đốc thường trực Viện nghiên cứu quốc tế thuộc đại học Phúc Đán, Thượng Hải, cho rằng "cần phân tích việc Trung Quốc viện trợ cho Philippines trên nhiều góc độ. Viện trợ của chính phủ cho Philippines phải căn cứ theo hiện trạng quan hệ đối ngoại hai nước và cảm nhận của người dân".
Tháng 9 năm ngoái, khi tỉnh tỉnh Balochistan của Pakistan bị động đất khiến 500 người chết, Trung Quốc đã viện trợ 1,5 triệu USD.
Khoản viện trợ 100.000 USD lần này chỉ bằng một phần mười số tiền mà Trung Quốc tặng cho Philippines năm 2011 sau khi quốc đảo này chịu một cơn bão. Quan hệ hai nước khi đó chưa trở nên căng thẳng bởi tranh chấp chủ quyền biển đảo.
Đức Dương