Mô phòng đường bay của MH17 (bấm vào đây để xem ảnh lớn hơn). Đồ họa: BBC. |
MH17 cất cánh từ sân bay Schipol, Amsterdam, Hà Lan, vào 10h31 GMT hôm 17/7/2014 và dự kiến tới Kuala Lumpur, Malaysia, lúc 22h10 GMT cùng ngày.
Malaysia Airlines (MAS) cho biết hãng mất liên lạc với MH17 vào 14h15 GMT, khi phi cơ đang ở độ cao hơn 10 km trên không phận miền đông Ukraine. Trong khi đó, trong báo cáo ban đầu của Ủy ban An toàn Hà Lan, MH17 mất liên lạc với trạm kiểm soát không lưu vào 13h20 GMT.
Chiếc Boeing 777 chở khách sau đó rơi xuống khu vực gần làng Grabove, vùng Donetsk, cách không xa biên giới với Nga. Toàn bộ 298 người trên khoang, gồm 283 hành khách, trong đó có 80 trẻ em, và 15 thành viên tổ bay đều thiệt mạng. Mỹ cho biết họ có thông tin từ radar cho thấy MH17 bị bắn.
Vùng Donetsk khi đó nằm dưới sự kiểm soát của phe ly khai, lực lượng đối lập với chính phủ Ukraine xuất hiện từ sau khi tổng thống Viktor Yanukovych bị lật đổ. Kiev cáo buộc phe ly khai bắn tên lửa đất đối không tấn công MH17 nhưng lực lượng này bác bỏ. Kiev còn công bố một đoạn ghi âm chưa được xác thực giữa một đặc vụ Nga và quân ly khai nói về việc bắn hạ một phi cơ dân sự.
Geoffrey Pyatt, đại sứ Mỹ tại Ukraine, còn đăng tải hình ảnh vệ tinh chụp một cơ sở được cho là dùng để huấn luyện phe ly khai ở gần thành phố Rostov, Nga. Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko gọi vụ việc là một "hành động khủng bố".
Nga phủ nhận mọi cáo buộc cho rằng Moscow cung cấp vũ khí cho phe ly khai. Bộ Quốc phòng Nga đưa ra bằng chứng cho thấy có một phi cơ quân sự Ukraine bay gần MH17 ở khoảng cách đủ để khai hỏa trước khi nó rơi. Chính phủ Ukraine cũng phủ nhận thông tin này.
"Thảm họa này đã không xảy ra nếu có hòa bình ở Ukraine", Tổng thống Nga Vladimir Putin nói.
Cộng đồng quốc tế ngày 18/7/2014 kêu gọi mở cuộc điều tra quốc tế đầy đủ và minh bạch thảm họa MH17 và triển khai "lệnh ngừng bắn ngay lập tức" ở Ukraine. Các bên còn kêu gọi Australia đóng cửa với Tổng thống Putin tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở thành phố Brisbane tổ chức vào tháng 11.
Giới chuyên gia tin các nhà điều tra có thể xác định nguyên nhân thảm họa dựa vào mảnh vỡ còn sót lại tại hiện trường. Tháng 9/2014, nhóm điều tra Hà Lan công bố báo cao ban đầu cho biết MH17 vỡ tan trên không sau khi bị "hàng loạt vật thể có tốc độ cao xuyên qua" từ phía ngoài cabin và phía trên buồng lái.
Không có dấu hiệu về "sự cố kỹ thuật hay lỗi do con người", báo cáo viết. Phi công không phát tín hiệu cầu cứu. Kết quả điều tra cuối cùng dự kiến được công bố vào cuối năm nay.
533 thân nhân của các nạn nhân trong thảm họa MH17 được đưa đến Ukraine thăm trường hồi tháng 3. "Phần lớn họ đều thoải mái khi nhận lời đề nghị đến xem các mảnh vỡ", Tjibbe Joustra, chủ tịch Ủy ban An toàn Hà Lan, đơn vị dẫn đầu trong cuộc điều tra quốc tế, nói.
Malaysia hôm 8/7 phát đi dự thảo nghị quyết đề nghị Liên Hợp Quốc thiết lập tòa án quốc tế xét xử những kẻ bị nghi bắn hạ MH17. Đề nghị này còn được các quốc gia khác như Urkaine, Hà Lan, Anh và Australia ủng hộ. Tuy nhiên, Tổng thống Nga Putin trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte hôm 16/7 gọi đây là "sáng kiến không đúng lúc và phản tác dụng".
CNN hôm 16/7 dẫn nguồn tin giấu tên đã xem bản báo cáo điều tra chính thức, cho biết tên lửa đất đối không Buk của Nga, phóng từ một ngôi làng trên lãnh thổ do phe ly khai thân Nga kiểm soát, đã bắn trúng MH17. Trong khi đó, Ủy ban Điều tra Nga, cơ quan mở cuộc điều riêng về thảm họa hàng không MH17, nghiêng về kịch bản chuyến bay bị một tên lửa không đối không bắn hạ, không phải do Nga sản xuất.
Một mảnh vỡ phi cơ Boeing 777 của Malaysia Airlines ở gần làng Grabovo, miền đông Ukraine. Ảnh: Reuters. |
Như Tâm