Vũ khí trên tàu Triều Tiên bị Panama bắt giữ. Ảnh: Reuters |
Tàu chở hàng của Triều Tiên bị bắt giữ sau khi bị phát hiện có chứa vũ khí ở kho chứa đường, khi đang từ Cuba đi qua kênh đào Panama để về nước, Tổng thống Panama Ricardo Martinelli cho hay và đăng một bức ảnh về vũ khí này lên tài khoản Twitter của mình. Triều Tiên đang phải chịu lệnh cấm vận của Liên Hợp Quốc về vũ khí.
Patrick Ventrell, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Cơ quan chống phổ biến vũ khí thuộc Bộ này đang nghiên cứu vụ việc. "Bất kỳ con tàu nào chở vũ khí hoặc vật liệu liên quan đều vi phạm nghị quyết các của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc", AP dẫn lời ông Ventrell nói.
Các chuyên gia quốc phòng cho hay theo bức ảnh mà tổng thống Panama công bố có thể nhận thấy các khí tài trên con tàu của Triều Tiên là hệ thống radar cho nhóm SA-2, thuộc loại tên lửa đất đối không, được thiết kế để bắn hạ máy bay chiến đấu của đối phương ở tầm cao.
Chuyên gia John Pike của trang Globalsecurity.org nói rằng kể từ khi một tên lửa SA-2 bắn hạ một chiếc máy bay do thám U-2 của Mỹ năm 1960 thì các kỹ sư của Mỹ đã bắt tay vào nghiên cứu để vô hiệu hóa tên lửa này.
"Tôi nghĩ rằng Mỹ và Hàn Quốc và Nhật Bản có lý do để tự tin rằng họ có thể khống chế được radar của tên lửa này và tên lửa có thể sẽ mất tác dụng, tuy nhiên cũng không thể lơ là nó được", ông Pike, thành viên nhóm nghiên cứu các đe dọa vũ khí toàn cầu nói.
Panama không xác minh tên lửa xuất phát từ đâu hoặc điểm đến cuối cùng là nơi nào. Triều Tiên chưa có phản hồi về vụ phát hiện trong khi Cuba lên tiếng cho biết vũ khí trên tàu là của Cuba và được đưa đến Triều Tiên để sửa chữa.
Radar tên lửa bị phát hiện được phát triển từ thời Liên Xô cũ, nhưng hệ thống này "vẫn đang được sử dụng ở nhiều nước và có thể nâng cấp trở thành những radar và tên lửa hữu dụng", James Hardy, biên tập viên của tạp chí quốc phòng IHS Jane, nói.
Kỹ thuật gây nhiễu hiện đại khiến radar không thể xác định được chính xác một máy bay nhưng "các biện pháp chống phản điện tử được bổ sung, trở thành radar thời hậu Xô Viết", Hardy nói.
Việc hiện đại hóa hệ thống radar bao gồm thay đổi hệ thống analog trở thành digital và nâng cấp phần mềm để chúng bớt bị gây nhiễu và đánh lừa.
Tổng thống Panama Martinelli nói con tàu đang chở hàng tới cảng Chong Chon Gang. Các thủy thủ trên tàu phản đối kiểm tra và bắt giữ tàu, còn thuyền trưởng thì lên cơn đau tim và muốn tự sát trong quá trình điều trị.
Tạp chí quốc phòng Anh phỏng đoán hai khả năng: thứ nhất, các khí tài này được vận chuyển từ Cuba đến Triều Tiên để nâng cấp, rồi sau đó Triều Tiên trả lại Cuba rồi nhận công bằng đường; thứ hai, đây có thể là một chuyến hàng chở vũ khí cho Triều Tiên.
Bruce Bechtol, một nhà phân tích tình báo cho Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ, nói rằng vụ bắt giữ này đã lần đầu tiên đưa ra ánh sáng về việc vận chuyển vũ khí từ Cuba đến Triều Tiên kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
Dù Triều Tiên đã có nhiều tên lửa SA-2, "thì họ vẫn cần thêm nữa", Bechtol nói. Tên lửa SA-2 "đã bắn hạ nhiều chiến đấu cơ rất hiệu quả", ông nói thêm.
Vũ Hà