Walter Geovani Salguero, một thành viên của MS-13. Ảnh: Reuters
Băng đảng đường phố mà Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 28/7 tuyên bố sẽ diệt trừ có tên Mara Salvatrucha, gọi tắt là MS-13.
Nhóm này bắt nguồn từ những di dân Trung Mỹ, chủ yếu là El Salvador (quốc gia nhỏ nằm bên bờ Thái Bình Dương cách Mỹ hơn 2.600 km), chạy trốn cuộc nội chiến trong khu vực vào những năm 1970 và 1980. Rất nhiều người đã đến Los Angeles và nam California. Những thanh niên này đến Mỹ mà không có người thân hoặc bất cứ mối quan hệ nào khác nên họ tìm đến các băng đảng, theo Business Insider.
Một số người gia nhập Barrio 18, băng nhóm được thành lập bởi những người nhập cư Mexico. Những di dân khác thành lập một băng đảng mới. Họ gọi mình là Mara - cái tên xuất phát từ bộ phim Mỹ The Naked Jungle rất được yêu thích ở El Salvador những năm 1950. Tên tiếng Tây Ban Nha của phim là Cuando Ruge la Marabunta có nghĩa là "Khi những con kiến gầm". Sau bộ phim này, người El Salvador dùng từ Mara để chỉ một nhóm bạn, giống như những con kiến bảo vệ nhau.
Những thành viên đầu tiên của Mara tại Los Angeles coi bản thân là những tay chơi nhạc rock, ăn mặc lập dị, nghe nhạc heavy metal. Trang phục kỳ quái và sự non nớt trong tổ chức khiến họ trở thành mục tiêu tấn công cho các băng nhóm Los Angeles khác vào đầu những năm 1980.
Nhưng đến năm 1984, Mara đã thay đổi. Để nghe có vẻ cứng rắn hơn và nhấn mạnh gốc gác El Salvador, họ tự gọi mình là Mara Salvatrucha. Salvatrucha có thể là cách chơi chữ giữa hai từ Salvadoran và Trucha, có nghĩa là "khôn ngoan lõi đời".
Khi cuộc nội chiến tại El Salvador ngày càng trầm trọng vào những năm 1980, một làn sóng di dân El Salvador mới lại đến Los Angeles và gia nhập Mara Salvatrucha. Dòng chảy thành viên mới với những kẻ đã quen với cảnh chém giết trong cuộc nội chiến ở quê nhà đã giúp Mara có thể đấu lại đối thủ.
Tuy nhiên, những cuộc chiến băng đảng khiến nhiều thành viên nhóm bị bỏ tù. Mara đã tìm đến một tổ chức lớn hơn để bảo vệ mình.
"Các tù nhân Mara nhận ra họ phải tham gia La Eme (mafia Mexico) để sống sót. Còn La Ema thì hài lòng khi bổ sung vào hàng ngũ những tay du côn gai góc. Mafia Mexico sử dụng số mười ba (M là chữ thứ 13 trong bảng chữ cái), vì vậy, khi Mara tham gia, họ trở thành Mara Salvatrucha 13".
MS-13 bắt đầu phát triển mạnh mẽ vào những năm sau đó. Băng đảng tập trung chủ yếu vào việc tống tiền, buôn bán ma túy và trộm cắp ở địa phương. Nhóm cũng có liên kết với các tổ chức buôn ma túy xuyên quốc gia Mexico. MS-13 được cho là phân phối ma túy trên đường phố cho băng đảng Sinaloa, giúp tổ chức này giữ phần lớn thị trường ma túy ở Mỹ.
Bộ Tài chính dưới thời Obama năm 2012 coi nhóm này là tổ chức tội phạm xuyên quốc gia. Lực lượng hành pháp Mỹ đã đối phó với băng đảng trong nhiều năm. National Geographic và một số phim tài liệu gọi nhóm này là băng đảng nguy hiểm nhất thế giới.
Trump đã chỉ trích nặng nề nhóm trong bài phát biểu tại Long Island tuần trước. "Chúng bắt cóc, tống tiền, cướp bóc và hãm hiếp. Chúng đánh đập nạn nhân bằng gậy, chém họ bằng dao rựa. Chúng đã biến những công viên yên bình và những khu phố yên tĩnh tuyệt đẹp thành những bãi giết chóc đẫm máu. Chúng là loài súc sinh", ông nói.
Phương Vũ