Nhật Bản là một trong những quốc gia có chế độ quân chủ duy trì lâu đời nhất trên thế giới. Vương triều Nhật Bản bắt đầu từ năm 660, khi hoàng đế Jimmu lên ngôi, trở thành nhà vua đầu tiên của đất nước. Nhà vua Akihito là hoàng đế thứ 125 của Nhật Bản. Ông đăng quang ngày 7/1/1989 sau khi Nhà vua Hirohito (Nhật hoàng Chiêu Hòa) qua đời.
Người dân Nhật Bản từ xưa đến nay coi Nhà vua như những hậu duệ của thần thánh. Hoàng đế Jimmu từng được tôn sùng là hậu duệ Nữ thần Mặt trời, theo New York Times.
Chế độ quân chủ của Nhật Bản thường được nhắc đến với hình ảnh tượng trưng là "Ngai vàng Hoa cúc". Trên thực tế, biểu tượng quyền lực này cũng có thật. Đó là một chiếc ghế trang trí công phu, với tên gọi Takamikura. Các hoàng đế sẽ ngồi lên nó trong lễ đăng quang.
Khi thực hiện các nghi lễ chính thức, Nhà vua Nhật Bản ngồi trên nhiều chiếc ghế hoặc ngai khác nhau, chẳng hạn như những chiếc ghế dùng trong Hoàng cung ở Tokyo hay ngai sử dụng lúc Nhà vua đọc diễn văn trước Quốc hội. Tuy nhiên, chúng đều không phải Ngai vàng Hoa cúc.
Cụm từ "Ngai vàng Hoa cúc" trong vài trường hợp còn dùng để chỉ chế độ quân chủ Nhật Bản một cách hoa mỹ.
Lễ đăng quang của Nhà vua
Takamikura hiện đặt tại Hoàng cung Kyoto. Đây là chiếc ngai cổ nhất còn tồn tại và được sử dụng cho đến ngày nay. Người ta đặt nó trên một bệ hình bát giác cao 5 mét, xung quanh phủ rèm kín. Takamikura được dùng trong ngày Nhà vua đăng quang cùng với Michodai, ngai cho Hoàng hậu.
Theo Hiến pháp Nhật Bản, Nhà vua là "biểu tượng quốc gia và đoàn kết dân tộc".
Những hoạt động nhà nước của Nhật hoàng được quy định trong hiến pháp bao gồm bổ nhiệm thủ tướng và chánh án tòa án nhân dân tối cao, phê chuẩn chức vụ bộ trưởng cùng những quan chức cấp cao khác, triệu tập quốc hội, công bố luật và các điều ước.
Nhà vua cũng trao tặng tước hiệu, phê duyệt quốc thư trao cho các đại sứ Nhật đi nhiệm kỳ ở nước ngoài, đồng thời nhận trình quốc thư từ các đại sứ nước ngoài đến Nhật Bản. Trong các vấn đề quốc sự, Nhà vua thực hiện các hoạt động dựa trên sự tư vấn và chấp thuận của chính phủ.
Vũ Hoàng (Video: ĐSQ Nhật tại Việt Nam)