Một nữ diễn viên giơ nến trong lễ cầu nguyện cho nạn nhân vụ thảm sát ở tòa soạn Charlie Hebdo. Ảnh: Reuters
Stephane Charbonnier đang ngồi trên một chiếc bàn gỗ hình chữ U ở tầng hai của văn phòng tràn ngập ánh sáng thuộc tòa soạn Charlie Hebdo, tạp chí biếm họa Pháp mà ông đứng đầu như bao sáng thứ tư khác. Một loạt giấy tờ được bày trước mặt ông.
Vào thời điểm 11h30 (17h30 giờ Hà Nội) ngày 7/1, khoảng một chục nhà báo, gồm những họa sĩ hàng đầu của tòa soạn tập hợp trong một cuộc họp để bàn luận về những bài viết trên ấn phẩm tiếp theo.
Họ không thể ngờ rằng một sự kiện kinh hoàng sắp diễn ra, khiến thế giới dậy sóng và gia tăng lo ngại trên khắp châu Âu về một cuộc đụng độ giữa Hồi giáo cực đoan và phương Tây.
Corinne Rey, một họa sĩ truyện tranh, người có bút danh Coco, đang bấm mã bảo vệ để vào tòa nhà khi hai người đàn ông mặc quần áo an ninh màu đen, mang súng trường AK-47, túm lấy cô và bắt cô phải mở cửa. "Họ muốn vào trong và đi lên", cô nói với tạp chí Pháp L'Humanité.
Sau khi bị các tay súng đẩy vào trong, Rey nhanh chóng tìm chỗ nấp.Trong khi đó, các tay súng đi qua sảnh và đến bàn tiếp tân, nơi Frederic Boisseau, người bảo vệ đã làm việc tại tòa nhà trong15 năm, đang ngồi. Theo một nhân chứng được trích dẫn bởi truyền thông Pháp, những kẻ tấn công nổ súng, giết chết ông Boisseau rồi xả súng liên hoàn vào khu vực, khiến một số người tưởng rằng một giàn giáo đang đổ xuống.
Những kẻ tấn công chạy lên tầng với những khẩu súng đã lên nòng sẵn. Chúng tìm đến phòng biên tập. "Thằng Charb ở đâu? Charb ở đâu?", chúng hét lên, sử dụng một biệt danh thường gọi của tổng biên tập Stephane Charbonnier. Khi nhìn thấy mục tiêu là một người đàn ông đeo kính mảnh khảnh, bọn chúng liền nổ súng.
Tổng biên tập Stephane Charbonnier, mục tiêu đầu tiên của các tay súng. Ảnh: The Guardian
Sau đó, họ giết chết các họa sĩ đang ngồi cứng đờ trên ghế vì sững sờ trước cảnh tượng. Các tay súng tàn sát gần như tất cả những người còn lại tại phòng trong loạt mưa đạn.
"Vụ việc kéo dài khoảng 5 phút", bà Rey cho biết, vẫn còn run rẩy vì sợ hãi. "Họ nói tiếng Pháp chuẩn, và tuyên bố đến từ al-Qaeda".
Sigolène Vinson, một nhà báo tự do đến tòa soạn vào buổi sáng hôm đó để tham gia cuộc họp, kể lại rằng khi vụ xả súng bắt đầu, cô nghĩ mình sẽ bị giết. Vinson quỳ xuống sàn và bò qua hành lang để trốn đằng sau một bức vách. Tuy nhiên, một trong những tay súng nhìn thấy Vinson và tóm lấy tay cô, dí súng vào đầu cô. Tuy nhiên, thay vì bóp cò, hắn nói với Vinson rằng hắn sẽ không giết cô vì cô là phụ nữ.
Trang web của dịch vụ phát thanh Pháp RFI đăng tải một lời kể đề tên là của Vinson cho biết các tay súng nói rằng cô nên cải đạo sang Hồi giáo, đọc Kinh Koran và trùm vải che thân. Tuy nhiên, khác với lời trích trên, cô kể với New York Times rằng chúng nói "đừng sợ, bình tĩnh đi, tôi sẽ không giết cô". Tay súng nói bằng một giọng đều đều với một cái nhìn bình tĩnh. "Cô là phụ nữ, nhưng hãy nghĩ về điều cô đang làm, nó không đúng".
Hắn sau đó quay sang đồng phạm của mình, tên vẫn đang xả súng và hét lên "Chúng ta không bắn phụ nữ! Chúng ta không bắn phụ nữ! Chúng ta không bắn phụ nữ!"
Laurent Leger, một nhà báo của Charlie Hebdo sống sót qua vụ tấn công kể với France TV về vụ việc "chúng tôi nghe thấy tiếng động giống như pháo mà không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Sau đó, một người đàn ông xông vào phòng họp. Có mùi thuốc súng trong không khí".
"Tôi chỉ có đủ thời gian để ném mình xuống dưới một chiếc bàn trong một hốc tường nhỏ. Tôi quỳ rạp ở đó và thấy đồng nghiệp của mình đang nằm trên mặt đất. Tôi đã rất may mắn vì các tay súng không thể dễ dàng đi quanh bàn để nhìn ra đằng sau do căn phòng quá nhỏ", Leger cho biết.
Giới chức Pháp đã xác định hai tay súng là hai anh em. Tên trẻ hơn, Cherif Kouachi, 32 tuổi, đã bị giới chức Pháp xác định có thể là phần tử khủng bố trong một thập kỷ qua. Hắn bị bắt giữ vào năm 2005 khi chuẩn bị rời Pháp đến Syria, nơi hắn mong muốn được huấn luyện để chống lại người Mỹ. Hắn sống cùng với nghi phạm thứ hai, anh trai hắn, Sarid, 34 tuổi. Tên này đã cải đạo sang Hồi giáo và từng làm nghề giao bánh pizza hoặc nhân viên bán hàng.
Chúng dường như quyết tâm giết ông Charbonnier, người có tên trong danh sách bị "truy giết" của al-Qaeda vì xuất bản những biếm họa được cho là khiêu khích Hồi giáo cực đoan và khắc họa nhà tiên tri Mohammed một cách bất kính.
Hai tay súng xuất hiện trên Rue Nicolas-Appert, một con đường ở Paris gần tòa soạn trong một chiếc xe màu đen Citroen C3 vào khoảng 11h20 (17h20 giờ Hà Nội) hôm 7/1, và bắt đầu tìm kiếm trụ sở của Charlie Hebdo. Lúc đầu, chúng đến nhầm địa chỉ khi vào một nhà phụ ở bên cạnh và hỏi một người ở đó đây có phải là văn phòng chính hay không. Sau khi nhân chứng hoảng sợ xua đuổi chúng, hai tên đến nơi bà Rey đang nhập mã mở cửa.
Đúng vào thời điểm đó, một nhà báo của kênh Premieres Lignes, đơn vị sản xuất phim tài liệu điều tra có văn phòng tiếp giáp với Charlie Hebdo, đi xuống cầu thang để hút thuốc. Ông nhìn thấy những người đàn ông xông vào tòa nhà, gặng hỏi tòa soạn Charlie Hebdo ở đâu.
Theo Julien Beaupé, một giám đốc hậu kỳ làm việc với Premieres Lignes, một đồng nghiệp của ông đã chạy lên tầng để cảnh báo. Các nhân viên nhanh chóng khoá cửa và trốn dưới bàn. Sau đó, họ điên cuồng gọi các dịch vụ khẩn cấp và cảnh sát.
Qua những bức tường của tòa nhà, ông Beaupé nghe thấy những kẻ giết người chạy lên tầng ba, và sau đó quay trở lại tầng hai, nơi đặt trụ sở của Charlie Hebdo.
"Chúng tôi nghe thấy họ hét to 'Allahu akbar' (Thánh Allah vĩ đại), chúng tao sẽ trả thù cho nhà tiên tri", ông Beaupe nhớ lại. "Sau đó, chúng tôi bắt đầu nghe thấy một đợt xả súng ồ ạt".
Khi xe cứu thương đến, các bác sĩ nhờ ông Beaupé và một vài đồng nghiệp trợ giúp tại hiện trường. Tại hành lang đi vào là "một cảnh tượng kinh hoàng, hoàn toàn là bể máu", ông nói. "Có rất nhiều thi thể dưới mặt đất, một số người vô cùng kinh hãi núp dưới bàn, họ vẫn không dám di chuyển".
Hình ảnh được chụp bên trong tòa sạn Charlie Hebdo sau vụ tấn công khủng bố hôm 7/1. Ảnh: Ents Images
Nỗi kinh hoàng càng in đậm khi ông và các nhân viên y tế tiến vào phòng biên tập. "Chúng tôi cố gắng quay mặt đi, vì cảnh tượng hoàn toàn là một biển máu", ông Beaupe nói. "Tất cả thi thể đều nằm dưới mặt đất, trên bàn toàn là máu, cửa sổ bị bắn và những mảnh kính vỡ vương vãi khắp nơi".
Khi hai kẻ tấn công rời tòa nhà, chúng lại hét lên "Allah vĩ đại" một lần nữa, khi di chuyển về phía xe của mình và đấu súng với cảnh sát, lực lượng bắt đầu đổ về khu vực.
Cảnh tượng đó được ghi lại trong một đoạn video do đồng nghiệp của ông Beaupé, Martin Boudot quay khi đứng trên sân thượng. Ngay sau đó, Ahmed Merabet, một cảnh sát ở hiện trường, bị dính một viên đạn của các tay súng và ngã xuống vỉa hè. Khi ông giơ tay lên, một trong những tay súng tiến lại gần và bình thản bắn vào đầu ông.
Hai tay súng sau đó rút về phía chiếc xe đang chờ họ. "Chúng tao đã báo thù cho nhà tiên tri Mohammed!", chúng hét lên. "Chúng tao đã giết Charlie Hebdo!".
Philippe Val, cựu giám đốc của Charlie Hebdo, choáng váng khi đọc về vụ tấn công. Ông cho biết hôm 7/1 rằng ông cảm thấy "kinh khủng" và nói thêm "hôm nay tôi đã mất tất cả người bạn của mình" với đôi mắt ngấn lệ. "Họ là những người tuyệt vời".
Phương Vũ (Theo NYTimes/ BBC)