Tổng thống Mỹ Donald Trump nói chuyện cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi hai người đi dạo trong khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, Florida, hồi tuần trước. Ảnh: AFP
Nhớ lại cuộc điện đàm kéo dài hơn một tiếng hôm 12/4 và buổi gặp mặt diễn ra hồi tuần trước cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Florida, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chia sẻ với Wall Street Journal rằng ông có "ấn tượng tuyệt vời" về lãnh đạo Trung Quốc. Bình luận mới nhất mà người đứng đầu Nhà Trắng đưa ra trái ngược hoàn toàn giọng điệu chống đối Trung Quốc thường thấy ở ông.
"Chúng tôi yêu mến nhau. Tôi quý ông ấy. Tôi nghĩ vợ ông ấy thật sự tuyệt vời", South China Morning Post dẫn lời Tổng thống Trump nói.
Tại cuộc gặp mặt ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, thành phố Palm Beach, bang Florida, nơi chương trình hạt nhân Triều Tiên trở thành trọng tâm thảo luận, Tổng thống Mỹ đã nói với Chủ tịch Trung Quốc rằng ông tin Bắc Kinh có thể dễ dàng xử lý mối đe dọa từ Bình Nhưỡng. Đáp lại, ông Tập giải thích cho ông Trump về lịch sử mối quan hệ giữa Trung Quốc và Triều Tiên.
"Sau khi lắng nghe khoảng 10 phút, tôi nhận ra mọi chuyện không hề dễ dàng", Tổng thống Trump nhấn mạnh. "Tôi từng cho rằng họ có sức ảnh hưởng rất lớn lên Triều Tiên... Nhưng không phải".
Tổng thống Trump cuối tuần trước ra lệnh điều cụm tàu sân bay tấn công tới bán đảo Triều Tiên. Trong cuộc điện đàm hôm 12/4, ông Trump còn thúc giục ông Tập cho lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un biết rằng Mỹ cũng sở hữu cả tàu ngầm hạt nhân.
"Bạn không được phép để một quốc gia như vậy nắm giữ sức mạnh hạt nhân, vũ khí hạt nhân", ông Trump nói với Wall Street Journal. "Đấy là sức mạnh hủy diệt hàng loạt. Họ chưa có các hệ thống triển khai nhưng rồi sẽ có".
Hai nhà lãnh đạo đồng thời thảo luận về việc Trung Quốc từ chối tiếp nhận tàu chở than Triều Tiên.
Vài tháng gần đây, ông Trump thường xuyên chỉ trích Trung Quốc vì không nỗ lực đủ mạnh để giải quyết mối đe dọa từ Triều Tiên, cáo buộc Bắc Kinh thao túng đồng nhân dân tệ, "cưỡng bức" thương mại Mỹ...
Bất chấp các mối bất đồng, ông Trump và ông Tập vẫn dành nhiều giờ thảo luận với nhau, bao gồm cả những cuộc gặp mặt riêng, không mang theo đoàn tùy tùng. Cuộc thảo luận giữa hai nhà lãnh đạo ban đầu được lên kế hoạch chỉ kéo dài khoảng 15 phút nhưng thực tế đã diễn ra trong ba giờ.
"Rồi sau đó, sang ngày thứ hai, chúng tôi dự kiến có cuộc gặp 10 phút khác nhưng lại kéo dài đến hai tiếng", Trump nói. "Chúng tôi có ấn tượng rất tốt về nhau".
Ấn tượng tuyệt vời này là điều mà Tổng thống Mỹ chưa bao giờ kỳ vọng. "Ông ấy thật thông minh. Đấy là lợi thế của ông ấy. Tôi muốn gọi đó là sự linh hoạt", ông Trump miêu tả về lãnh đạo Trung Quốc.
Tổng thống Trump và phu nhân tại tiệc tối thiết đãi vợ chồng Chủ tịch Tập ở biệt thự Mar-a-Lago, Florida, hôm 6/4. Ảnh: Reuters
Chủ tịch Trung Quốc cũng là lãnh đạo thế giới đầu tiên được biết về quyết định của Tổng thống Mỹ tấn công tên lửa căn cứ không quân Syria tối 6/4 (theo giờ Mỹ) nhằm trừng phạt điều mà Washington cáo buộc chính quyền Syria - tấn công dân thường bằng vũ khí hóa học khiến 80 người chết. Tuy nhiên, Syria và Nga đều bác bỏ.
Theo Fox News, ông Trump nói với ông Tập về quyết định trên khi họ đang "ăn miếng bánh chocolate ngon nhất từng thấy". Vừa nghe tin xong, Chủ tịch Trung Quốc im lặng trong 10 giây, rồi yêu cầu người phiên dịch nói lại lần nữa. Sau đó, ông cho biết mình thấy "ổn" bởi vụ tấn công hóa học tại Syria đã giết chết quá nhiều dân thường, gồm cả trẻ em.
Mỹ phóng tên lửa vào căn cứ quân sự Syria
Dù vậy, các nhà phân tích ở Bắc Kinh đánh giá thái độ thay đổi của ông Trump chỉ mang tính ngoại giao và mối quan hệ Trump - Tập vẫn chưa thể bằng mối quan hệ giữa cựu tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc.
Theo Zhang Zhexin, chuyên gia về các vấn đề Mỹ tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải, "phải mất khá nhiều thời gian để phát triển mối quan hệ tốt đẹp bước đầu này giữa hai nhà lãnh đạo thành một mối quan hệ có lợi cho cả hai chính phủ".
"Sự khó đoán ở Tổng thống Mỹ cũng như tính bất ổn trong chính quyền Trump càng khiến việc bồi đắp mối quan hệ hữu nghị thực chất với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trở nên khó khăn hơn".
Liu Weidong, nhà phân tích từ Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nhận định khả năng thay đổi chiến lược, chiến thuật của Tổng thống Trump đã giúp ông lôi kéo được ủng hộ ở Trung Quốc.
"Bằng cách nói những thứ mà các chính trị gia truyền thống không bao giờ nói, ông Trump đã thành công trong việc tối ưu hóa lợi ích quốc gia Mỹ. Nhưng phải mất một thời gian nữa ta mới có thể xác định mối tình cảm nồng ấm này là thật hay không. Chỉ một xung đột cũng có khả năng phá hủy nó", Liu nhấn mạnh.
Vũ Hoàng