Tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc gần hoàn thiện. Ảnh: Xinhua. |
Cũng theo người phát ngôn Geng Yansheng, việc hoàn thiện tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc mang tên Shi Lang vẫn đang được thực hiện vốn kéo dài hàng thập kỷ qua. Việc Bắc Kinh mua vỏ tàu thanh lý của Ukraine rồi kéo về cảng Đại Liên để cải tạo thành một tàu sân bay hoàn chỉnh đã được biết đến từ nhiều năm qua. Tuy nhiên đến gần đây Trung Quốc mới chính thức công khai về vấn đề này.
Bình luận của quan chức trên cho thấy Trung Quốc không có kế hoạch triển khai tàu sân bay Shi Lang vào lực lượng chiến đấu, nhưng có thể nước này đang dựa vào đây để phát triển các tàu sân bay riêng của họ từ bước đầu tiên. AP dẫn nguồn tin các chuyên gia quốc phòng nhận định rằng Trung Quốc đang chuẩn bị đóng tới 4 tàu sân bay tại Thượng Hải.
Tàu sân bay Shi Lang của Trung Quốc có nguyên bản là tàu Varyag, được Liên Xô khởi công đóng tại Ukraine năm 1985. Khi hoàn thành được 70% với phần khung sườn hoàn chỉnh nhưng chưa gắn động cơ và các thiết bị khác thì Liên Xô sụp đổ. Do đó tàu Varyag được chuyển giao cho Ukraine sở hữu.
Nhưng do không có kinh phí hoàn thiện, năm 1998 Ukraike bán thanh lý vỏ tàu Varyag và một khách hàng Trung Quốc đã chiến thắng trong cuộc đấu giá. Sau đó vỏ tàu được kéo về cảng Đại Liên của Trung Quốc và thay vì biến thành một khách sạn nổi, nó được hoàn thiện thành chiếc tàu sân bay như thiết kế ban đầu.
Thực chất tàu Shi Lang hay Varyag theo tên cũ là tuần dương hạm hạng nặng mang máy bay, không thể so sánh với các tàu sân bay truyền thống của hải quân Mỹ, Anh hay Pháp hiện nay. Tàu sân bay của Mỹ có trọng tải trên 100.000 tấn chạy bằng năng lượng hạt nhân, trong khi tàu Shi Lang có thiết kế 67.500 tấn chạy bằng năng lượng thường.
Từ thiết kế đến cách thức phát triển của Shi Lang cho thấy, con tàu sân bay đầu tiên này của Trung Quốc mang ý nghĩa chính trị và khoa học cho nước này hơn là quân sự. Đây có thể là nơi họ học hỏi kinh nghiệm thiết kế để phát triển các tàu sân bay nội địa sau này. Nhưng hạ thuỷ Shi Lang cũng sẽ giúp Trung Quốc trở thành quốc gia Đông Bắc Á đầu tiên triển khai tàu sân bay kể từ Thế chiến II.
Đình Nguyễn