Trong cuộc họp báo hôm qua, phát ngôn viên Hoa Xuân Doanh dẫn lại lời ông Obama để phản bác: "Lãnh đạo Mỹ nói về 'quy mô và sức mạnh' của Trung Quốc nhưng tôi nghĩ mọi người có thể thấy ai mới là người có quy mô và sức mạnh lớn nhất trên thế giới".
Bà Hoa cũng kêu gọi Mỹ "tôn trọng các nỗ lực của Trung Quốc và ASEAN", đồng thời tái khẳng định quan điểm chỉ giải quyết song phương vấn đề tranh chấp ở Biển Đông, cách thức có thể khiến Bắc Kinh có lợi thế áp đảo trước các nước khác. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với hầu hết diện tích Biển Đông, chồng lên các khu vực mà nhiều nước khác gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei tuyên bố chủ quyền.
Trước đó, trong một sự kiện ở Jamaica, ông Obama bày tỏ quan ngại rằng Trung Quốc đang không tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời lợi dụng "quy mô và sức mạnh" của mình để bắt nạt các nước bé hơn như Philippines và Việt Nam. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter trong chuyến công du Đông Bắc Á tuần này bày tỏ lo ngại về tốc độ và quy mô của việc Trung Quốc cải tạo các bãi đá ở Trường Sa thành đảo nhân tạo.
Cũng hôm qua, Philippines lên tiếng kêu gọi cộng đồng quốc tế can thiệp, đồng thời thừa nhận rằng các nước khác trong tranh chấp không có đủ sức mạnh để ngăn chặn việc Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo.
"Chúng tôi đề nghị cộng đồng quốc tế nói với Trung Quốc điều họ đang làm là sai trái, và yêu cầu Trung Quốc dừng việc cải tạo này", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose phát biểu. Manila cho rằng việc Bắc Kinh đẩy nhanh tốc độ bồi đắp ở Trường Sa là để ngăn cản phán quyết của tòa án trọng tài quốc tế, dự kiến đưa ra vào năm sau.
Trung Quốc mới đây công khai kế hoạch xây đảo nhân tạo trái phép ở Biển Đông và ngang nhiên cho rằng việc xây dựng là để "phòng vệ quân sự và cung cấp dịch vụ dân sự". Việc xây dựng này là vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa, vi phạm Tuyên bố về ứng xử giữa các bên trên Biển Đông (DOC) đã được Trung Quốc ký kết với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 2002.
Việt Nam nhiều lần phản đối việc Trung Quốc xây dựng, mở rộng công trình trên các bãi, đá và làm thay đổi nguyên trạng tại quần đảo Trường Sa, khẳng định Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý cùng bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Anh Ngọc