 |
|
Chuyên gia Ian Storey. Ảnh: ISEAS. |
Ý kiến của tiến sĩ Storey được đưa ra trong cuộc phỏng vấn của tạp chí Đức DW, với nội dung lược thuật dưới đây.
- Với việc điều động các giàn khoan, Trung Quốc đang gửi thông điệp gì tới các quốc gia láng giềng?
- Trung Quốc đang tạo ra tiền lệ, đang thông báo với các nước láng giềng rằng họ muốn khẳng định cái gọi là "quyền lịch sử" với vùng biển giàu tài nguyên, như dầu mỏ, khí đốt và thủy sản, nằm trong "đường chín đoạn". "Đường chín đoạn" bị phần lớn các chuyên gia pháp lý quốc tế đánh giá là không phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).
- Động thái mới nhất tác động thế nào đến toàn bộ chiến lược lãnh thổ của Trung Quốc trên Biển Đông?
- "Lãnh thổ" tức là vùng đất, hay trong trường hợp này là các bãi san hô có tranh chấp. Những gì chúng ta đang bàn đến ở đây chính là một nỗ lực của Trung Quốc nhằm khẳng định quyền tài phán trong lĩnh vực hàng hải.
- Các quốc gia Đông Nam Á có những lựa chọn gì để ứng phó với hành dộng của Trung Quốc?
- Các quốc gia Đông Nam Á, có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông, không có nhiều lựa chọn. Họ chắc chắn không muốn đấu súng với Bắc Kinh bởi quân đội Trung Quốc, đã trải qua chương trình hiện đại hóa nhanh chóng trong hai thập niên qua, sẽ chiếm ưu thế. Ngoại giao là một giải pháp cần có, như Việt Nam đã yêu cầu Trung Quốc rút các giàn khoan. Tuy nhiên Bắc Kinh đã phớt lờ các đề nghị trên.
Tôi nghĩ lựa chọn tốt nhất cho Hà Nội là có hành động pháp lý đối với giàn khoan dầu Hải Dương 981 tại Tòa án quốc tế về Luật Biển (ITLOS) ở The Hague. Tuy nhiên, ngay cả khi ITLOS ra phán quyết có lợi cho Việt Nam, tôi nghĩ rằng Trung Quốc sẽ lại phớt lờ và chỉ chịu tổn thất về mặt danh tiếng.
- Cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Mỹ, có thể làm gì để xoa dịu căng thẳng?
- Các lựa chọn cũng không nhiều. Mỹ sẽ không mạo hiểm gây xung đột với Trung Quốc vì sự hiện diện của các giàn khoan dầu. Tuy nhiên, cộng đồng quốc tế cần tiếp tục bày tỏ sự quan ngại của mình với Trung Quốc rằng những hành động đơn phương và khiêu khích như vậy có nguy cơ phá hủy hòa bình và ổn định trong khu vực.
Cộng đồng quốc tế còn nên tiếp tục nhấn mạnh sự quan trọng của tự do hàng hải và đề nghị Trung Quốc hành động phù hợp với UNCLOS. Cuối cùng, cuộc khủng hoảng này chỉ có thể được giải quyết khi Trung Quốc rút giàn khoan, hành động mà Bắc Kinh tuyên bố thực hiện vào ngày 15/8.
Tuy nhiên, một cuộc khủng hoảng mới sẽ xuất hiện trở lại khi Trung Quốc tiếp tục điều giàn khoan, có thể là vào vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Điều đó, nếu xảy ra, sẽ là thử thách đối với liên minh Mỹ - Philippines.
Nam Hải 2, một trong 4 giàn khoan dầu đang được điều động trên Biển Đông. Ảnh: Huanqiu.
Như Tâm (theo DW)