Một nhà hoạt động Philippines cầm quốc kỳ khi tàu hải cảnh Trung Quốc áp sát ở bãi cạn Scarborough, cách đảo chính Luzon của Philippines 230 km, tháng 6/2016. Ảnh: AFP.
"Mọi người có thể đi lại nhưng sẽ có điều kiện", Reuters dẫn lời một nguồn tin Trung Quốc thường xuyên trao đổi với các quan chức cấp cao hôm nay cho biết, nhắc đến ngư dân Philippines và Trung Quốc. "Hai nước cần thiết lập các nhóm làm việc để đưa ra điều kiện cụ thể".
Trung Quốc giành quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough từ tay Philippines vào năm 2012, sau đó thường xuyên điều tàu đến khu vực này và ngăn ngư dân Philippines tiếp cận ngư trường xung quanh. Nguồn tin không nói rõ Bắc Kinh đòi hỏi điều gì ở Manila để đổi lấy việc ngư dân Philippines tiếp cận Scarborough.
"Nó sẽ giống như thời Arroyo", nguồn tin thứ hai nói, nhắc đến chính phủ cựu tổng thống Philippines Gloria Macapagal Arroyo (2001 - 2010). Dưới thời bà Arroyo, ngư dân Philippines và Trung Quốc đều có thể tiếp cận vùng biển gần bãi cạn Scarborough.
Theo các nguồn tin, nếu thuận lợi, hợp tác đánh bắt cá sẽ là một trong số hơn 10 thỏa thuận khung giữa Philippines và Trung Quốc dự kiến được ký nhân dịp Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tới Bắc Kinh.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị không trả lời trực tiếp khi được phóng viên hỏi Bắc Kinh có nhượng bộ Manila trên Biển Đông, bao gồm cho đánh cá gần Scarborough, hay không. Ông Vương chỉ cho biết lập trường của Trung Quốc về Biển Đông "rõ ràng và nhất quán", "phù hợp với lịch sử và luật quốc tế".
Bộ Ngoại giao Philippines "không bình luận vào thời điểm này". Tổng thống Duterte sẽ nêu vấn đề ngư dân Philippines khi gặp người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 20/10, một quan chức Philippines cho biết.
Tổng thống Duterte hôm nay tới Bắc Kinh, bắt đầu chuyến thăm Trung Quốc dài 4 ngày. Ông kỳ vọng sẽ đạt được "nhiều niềm vui cho Philippines" trong chuyến thăm. Trả lời câu hỏi từ báo giới về tranh chấp trên Biển Đông, ông Duterte nói vấn đề trên "không nằm trong chương trình nghị sự".
Như Tâm