Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain. Ảnh: Politico
Các thượng nghị sĩ John McCain, Jack Reed, Bob Corker, Ben Cardin hôm 17/7 ra thông cáo về vụ kiện của Philippines liên quan đến yêu sách "đường chín đoạn" của Trung Quốc trên Biển Đông.
"Nếu tòa án chọn xem xét vụ kiện của Philippines, động thái này sau đó sẽ dẫn đến một phán quyết về tính hợp pháp trong tuyên bố chủ quyền rộng lớn, và theo quan điểm của chúng tôi là đáng nghi ngờ, của Trung Quốc trong năm tới", Inquirer dẫn lời các thượng nghị sĩ trong thông cáo được đại sứ quán Philippines ở Washington gửi đến các phóng viên.
Philippines đã yêu cầu toà Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) của Liên Hợp Quốc ở Hà Lan ra phán quyết đối với yêu sách chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông của Trung Quốc. Manila khẳng định Bắc Kinh đang chà đạp lên quyền của các nước khác. Tuy nhiên, Trung Quốc nói toà án không có thẩm quyền và từ chối tham gia.
Tòa PCA từ hôm 7/7 bắt đầu nghe giải trình của Philippines, để quyết định xem tòa có đủ thẩm quyền xét xử vụ kiện hay không. Phiên toà kéo dài một tuần kết thúc hôm 13/7.
"Dù Mỹ không nghiêng về tuyên bố tranh chấp nào, chúng tôi hoan nghênh Tổng thống Philippines Benigno Aquino III và chính phủ của ông vì cam kết theo đuổi hành động pháp lý này", các thượng nghị sĩ nói thêm. "Trong khi Trung Quốc đang xây dựng và quân sự hóa các dải đất mới trên Biển Đông, đồng thời có xu hướng gia tăng cưỡng chế để đạt được những mục tiêu của mình, chúng tôi thật cảm kích khi Manila tiếp tục mọi nỗi lực để giải quyết các tranh chấp này một cách hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế và thông qua các cơ chế trọng tài quốc tế".
Ông McCain và ông Reed lần lượt là chủ tịch và ủy viên cấp cao của Ủy ban Quân vụ Thượng viện. Ông Corker và ông Cardin là chủ tịch và ủy viên của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện.
Họ đồng thời kêu gọi chính phủ tiến hành các bước đi cần thiết để duy trì sự cân bằng sức mạnh nhằm đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực.
"Chúng tôi tin rằng với quy mô và phạm vi của định hướng quân sự Trung Quốc, đòi hỏi có một sự đầu tư lâu dài về sự hiện diện quân sự của chúng ta ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương", thông cáo có đoạn.
Các thượng nghị sĩ cũng thúc giục Mỹ tăng cường năng lực hải quân cho các nước Đông Nam Á, trong đó có Philippines.
"Điều này đòi hỏi không chỉ thực thi thường xuyên tự do hàng hải và hoạt động bay ở Biển Đông mà còn gia tăng năng lực hàng hải cho các nước Đông Nam Á và tiến hành các cuộc tập trận cũng như tuần tra chung", các thượng nghị sĩ nói.
Mỹ nhiều lần phản đối hoạt động cải tạo đất và khả năng Trung Quốc quân sự hóa các đảo mà nước này bồi đắp trên Biển Đông. Washington cũng khẳng định những hành động của Bắc Kinh không thể làm thay đổi chủ quyền ở Biển Đông.
Đô đốc Scott Swift, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương, gần đây cho biết Mỹ có thể triển khai thêm các tàu tác chiến ven biển tới khu vực và mở rộng các cuộc tập trận thường niên với một vài nước đồng minh để sẵn sàng phản ứng trước bất cứ tình huống bất ngờ nào ở Biển Đông.
Anh Ngọc