![]() |
Bức tượng Phật ở Bamyah. |
Taliban đã thu thập thuốc nổ để chuẩn bị cho việc này, dù hôm nay là thứ sáu, ngày thiêng liêng trong đạo Hồi.
Sử dụng tên lửa và xe tăng
Ở Kabul, thủ đô Afghanistan, Taliban sử dụng cả tên lửa và xe tăng trong chiến dịch phá huỷ những hình ảnh bị họ cho là “báng bổ”. Qadratullah Jamal, Bộ trưởng Thông tin Taliban hôm qua cho biết công việc phá huỷ đã bắt đầu ở Kabul, Jalalabad, Heart, Kandahar, Ghazni và Bamiyan.
Lệnh phá huỷ do lãnh đạo Taliban Mullah Mohammed Omar đưa ra hôm thứ hai (26/2). Omar tuyên bố là tất cả những bức tượng “xúc phạm đạo Hồi” đều phải bị phá huỷ. Theo ông, bất cứ hình ảnh nào khắc hoạ hình dáng con người đều đi ngược lại đạo Hồi. “Tất cả những gì chúng tôi đập chỉ là những tảng đá”, Mullah Omar phát biểu.
Moinuddin Haider, Bộ trưởng Nội vụ Pakistan, nước tài trợ chính cho Taliban, nhận xét việc làm của Taliban là “một cử chỉ thách thức trước cảm giác bị cô lập”.
Sự phẫn nộ của cộng đồng quốc tế
Trước tin lực lượng đang nắm quyền ở Afghanistan, Taliban, hôm qua (1/3), bắt đầu phá huỷ tất cả các bức tượng Phật, UNESCO lên án đây là hành động phá hoại công trình văn hoá và kêu gọi các nước Hồi giáo giúp chấm dứt việc này.
Koichiro Matsuura, Tổng Giám đốc UNESCO cho biết, đại diện các nước Ảrập Xê-út, Pakistan, Các Tiểu Vương Quốc Ảrập Thống Nhất và Iran đều ủng hộ lời kêu gọi trên của ông. Bộ Ngoại giao Pháp cảnh báo Taliban là việc phá huỷ quá khứ văn hoá của Afghanistan sẽ chỉ càng cô lập lực lượng này trong cộng đồng quốc tế.
Những nước theo đạo Phật như Nepal, Thái Lan, Sri Lanka đều lo ngại trước việc Taliba đang phá huỷ những dấu ấn của đạo Phật, tồn tại hàng thế kỷ trước khi xuất hiện đạo Hồi ở Afghanistan. EU bày tỏ sự bàng hoàng và kêu gọi các lãnh đạo Taliban hãy suy nghĩ lại. Ấn Độ cho biết sẽ vận động để chấm dứt việc này. Ngay cả Pakistan cũng lên tiếng phản đối hành động của Taliban. Nhà trí thức Hồi giáo Ai Cập, Fahmi Howeidy, nói rằng việc làm của Taliban đi ngược lại tôn chỉ của đạo Hồi: “Hồi giáo tôn trọng các nền văn hoá khác, ngay cả khi chúng bao hàm các phong tục đi ngược luật lệ đạo Hồi”.
Những bức tượng vô giá
Hai bức tượng Phật cổ (một, cao 53 m, có từ thế kỷ 5 và một, cao gần 37 m, có từ thế kỷ 3) được tạc vào núi đá ở Bamiyan (cách Kabul khoảng 145 km về phía tây). Bức 37 m đã bị mất đầu khi Taliban chiếm đóng thành phố này năm 1998. Bức 53 m được coi là tượng Phật đứng cao nhất thế giới. Các nhà báo hiện không được phép tới Bamiyan, cũng không được vào Bảo tàng Kabul, nơi lưu giữ hàng nghìn bức tượng Phật cổ.
Afghanistan (hiện có gần 100% dân chúng theo đạo Hồi) là một trung tâm Phật giáo trước khi đạo Hồi du nhập vào nước này từ thế kỷ 8 hoặc 9. Các bức tượng Phật và nhiều hình tượng khác được coi là có giá trị lịch sử vô giá. “Đó là một mất mát lớn, một bi kịch đối với người Afghanistan và với cả thế giới”, Đại sứ Italia tại Pakistan, Angelo Gabriele de Ceglie nhận xét.
Minh Châu (theo BBC, AP, 2/3).