Ông Du Chính Thanh, nhân vật số 4 trong Ủy ban thường vụ Bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc và ông Mạnh Kiến Trụ, ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Ủy ban về các vấn đề Chính trị và Pháp luật của đảng, tới Tân Cương hôm qua. Bộ trưởng Công an Quách Thanh Côn cũng có mặt trong chuyến đi, một dấu hiệu chính quyền trung ương của Trung Quốc đang nỗ lực giải quyết tình trạng bất ổn tại đây.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã triệu tập cuộc họp Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị vào tối 28/6, vài giờ sau khi xảy ra vụ bạo loạn ở Hotan. Cuộc chống bạo động sau đó diễn ra ở thị trấn Lukqun, Turpan, làm 35 người thiệt mạng, trong đó có 11 kẻ tấn công.
Khi đến nơi, ông Du Chính Thanh, chủ tịch Hội nghị Hiệp thương Nhân dân Trung Quốc đồng thời là quan chức cấp cao nhất phụ trách vấn đề Tân Cương, nói rằng các quan chức địa phương cần tiến hành "cuộc chiến đấu chủ động" để kiểm soát tất cả các hành động "bạo lực và khủng bố" trong khu vực.
Tân Cương là nơi tập trung đông đúc người dân tộc Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi và thường xuyên xảy ra những vụ xung đột trong những năm qua. Vụ bạo động năm 2009 làm gần 200 người thiệt mạng.
"Nguyên nhân sâu xa của sự việc ảnh hưởng đến trật tự xã hội chưa được giải quyết. Bảo vệ khu vực trọng điểm, các cơ sở quan trọng phải được tăng cường", SCMP dẫn lời ông Du nói.
Hotan bắt đầu được giới nghiêm từ tối 28/6. Một người dân cho biết các cửa hàng được yêu cầu đóng cửa. Không ai được đi ra ngoài phố sau khi trời tối và dịch vụ Internet cùng 3G đã bị ngắt.
Một y tá sống tại quận Moyu, cách Hotan 10 km, cho biết cô rất sợ đi ra khỏi nhà. "Các cuộc bạo loạn diễn ra quá bất ngờ. Trước đó mọi người sống trong hòa bình, bây giờ tất cả sống trong lo sợ. Chúng tôi đang rất bối rối, không biết điều gì sẽ xảy ra và bao giờ sẽ kết thúc lệnh giới nghiêm", cô nói.
Hôm qua, Trung Quốc cũng tổ chức cuộc tập trận quy mô lớn với nhiều xe tăng, xe quân sự và cảnh sát vũ trang đã chặn các con phố ở thủ phủ Urumqi. Ít nhất 1.000 cảnh sát đã được điều động để tham gia cuộc diễn tập, trong khi nhiều khu vực lớn ở trung tâm thành phố bị đóng.
Cuộc tập bắt đầu vào buổi chiều và kéo dài khoảng 5 tiếng. Toàn bộ các nội dung diễn tập được thực hiện bởi cảnh sát vũ trang nhân dân, một bộ phận của lực lượng vũ trang Trung Quốc, vốn chịu trách nhiệm hành pháp và an ninh nội địa trong thời bình.
Trước đó, Global Times cho biết đã khống chế hơn 100 kẻ tấn công "có vũ khí và tập trung tại nhà thờ Hồi giáo địa phương". Không có ai thiệt mạng hay bị thương trong cuộc chống bạo động một ngày sau vụ đụng độ làm chết 35 người.
Bí thư Tân Cương Trương Xuân Hiền tuyên bố rằng Tân Cương đã bước vào giai đoạn nhạy cảm. "Duy trì sự ổn định là mục tiêu quan trọng trong thời điểm hiện tại. Dứt khoát phải đảm bảo ổn định", trang Tianshan web của chính quyền dẫn lời ông Trương nói.
Vũ Hà