Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu tại căn cứ không quân Villamor, thành phố Pasay, ngày 13/9. Ảnh: Reuters.
"Chúng ta sẽ không tham gia bất cứ đợt tuần tra trên biển nào. Tôi không cho phép điều đó xảy ra vì không muốn quốc gia của mình liên quan đến một hành động thù địch", Kyodo dẫn lời Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu ngày 13/9 trước các quân nhân, nhắc đến khu vực Philippines và Trung Quốc có tranh chấp ở Biển Đông. Philippines dưới thời cựu tổng thống Benigno Aquino nhất trí tuần tra chung với Mỹ và bắt đầu thực hiện từ tháng 4.
Bình luận trên tiếp tục cho thấy tổng thống Philippines không ưa Mỹ. Ông Duterte tuần trước dọa văng tục với Tổng thống Mỹ Barack Obama nếu ông chủ Nhà Trắng nhắc đến vấn đề nhân quyền liên quan đến chiến dịch trấn áp tội phạm ở Philippines. Việc này khiến ông Obama tính hủy gặp ông Duterte bên lề hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Lào.
Trong bài phát biểu hôm qua, Duterte nhấn mạnh ông không "ghét Mỹ" hay có ý định "cắt đứt quan hệ quân sự" với Washington. "Tôi là ai mà đòi xóa bỏ hiệp ước?", ông nói, nhắc đến Hiệp ước Quốc phòng Song phương mà hai nước ký năm 1951.
Quá trình hiện đại hóa quân đội Philippines cũng đang dần đi theo hướng khác khi Duterte tuyên bố ông muốn mua khí tài quân sự từ Nga và Trung Quốc thay vì Mỹ như trước đây.
"Hai quốc gia đồng ý cấp các khoản vay dễ chịu nhất và có thể thanh toán vào năm 2025", ông cho biết nhưng không nêu cụ thể.
Ông Duterte ngày 12/9 nói muốn đặc nhiệm Mỹ đang giúp huấn luyện binh sĩ Philippines ở đảo miền nam Mindanao rời đi vì sự hiện diện của họ làm phức tạp thêm cuộc chiến chống phiến quân Hồi giáo tại đây. Ngoại trưởng Philippines sau đó lên tiếng trấn an, cho biết đây không phải dấu hiệu hiệp ước song phương sẽ bị xóa bỏ. Quân đội Philippines cũng khẳng định quan hệ quốc phòng với Mỹ "vững như đá".
Như Tâm