Ngoại trưởng Philippines Del Rosario trong cuộc họp APEC tại Trung Quốc hồi năm ngoái. Ảnh: APEC
Trong bài phát biểu với các ngoại trưởng trước thềm khai mạc hội nghị thượng đỉnh Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Ngoại trưởng Philippines Albert Del Rosario không đề cập trực tiếp đến Trung Quốc, nhưng cho rằng "nước láng giềng phương bắc" đang nhanh chóng thúc đẩy việc cải tạo đất.
"Chẳng phải giờ là lúc ASEAN nói với người hàng xóm phương bắc về điều sai trái họ đang làm, và việc cải tạo quy mô lớn phải dừng ngay lập tức hay sao?", Reuters dẫn lời ông Del Rosario nói. "Họ đang củng cố kiểm soát thực tế đối với Biển Đông".
Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền với hầu hết Biển Đông, chồng lấn với vùng biển của các nước ASEAN gồm Việt Nam, Malaysia, Philippines và Brunei. Trong những tháng gần đây, Trung Quốc đã mở rộng hai đảo nước này kiểm soát trái phép và bắt đầu xây dựng 7 đảo nhỏ mới dưới biển, trong chương trình cải tạo đất.
Philippines và Việt Nam cáo buộc Bắc Kinh phá vỡ Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) đã ký kết với ASEAN năm 2002 với những hành đông gần đây, tuy nhiên Trung Quốc ngang nhiên nói nước này có quyền thực hiện các dự án xây dựng trong phạm vi lãnh thổ nước này tuyên bố trên Biển Đông. Manila đâm đơn kiện Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc và năm ngoái cảnh báo với các thành viên ASEAN rằng việc Bắc Kinh cải tạo đất có nguy cơ quân sự hóa khu vực.
"ASEAN cần thể hiện sự lãnh đạo, vai trò trung tâm và sự đoàn kết", Ngoại trưởng Philippines nhấn mạnh. "ASEAN phải cho thế giới thấy họ có quyết tâm hoạt động vì lợi ích chung".
Các quan chức Trung Quốc chưa bình luận trực tiếp và công khai về phát biểu của ông Del Rosario.
Trọng Giáp