Trong bài phát biểu hôm qua tại một diễn đàn kinh tế ở thành phố Davao, ông Rodrigo Duterte gợi ý rằng Hiệp định Tương trợ Quốc phòng năm 1951 của các đồng minh không tự động buộc Washington phải giúp Philippines ngay tức thì, nếu nước này đối đầu với Trung Quốc do một xung đột về lãnh thổ.
Duterte nói ông đã hỏi Đại sứ Mỹ Philip Goldberg trong cuộc gặp gần đây. "Các vị có sát cánh bên chúng tôi hay không?", ông Duterte hỏi và ông Goldberg đáp: "Chỉ khi các vị bị tấn công".
Mỹ tuyên bố không đứng về bên nào trong tranh chấp Biển Đông. Dưới thời tổng thống sắp mãn nhiệm Benigno Aquino III, Philipines thách thức giá trị pháp lý của tuyên bố chủ quyền rộng lớn từ phía Trung Quốc, theo Công ước Liên Hợp Quốc về luật Biển năm 1982 tại toà trọng tài quốc tế.
Ông Duterte sẽ chờ phán quyết của toà trước khi quyết định động thái nhưng ông nói sẽ không đối đầu quân sự với Trung Quốc để phải đối mặt nguy cơ mất lính Philippines.
"Vì sao tôi phải đi chiến trận?", AP dẫn lời ông hỏi. "Tôi sẽ không bỏ phí mạng sống của người dân ở đó".
Ông Duterte chỉ ra lợi ích của việc nuôi dưỡng quan hệ thân thiện với Bắc Kinh, trong đó có đề nghị của Trung Quốc trong việc tài trợ các dự án đường sắt ở Philippines.
Trong tuyên bố rõ ràng ám chỉ Mỹ, ông nói: "Các vị có thể đưa ra đề nghị ngang hàng hay không? Vì nếu các vị không thể đưa ra đề nghị tương đương, tôi sẽ chấp nhận thiện chí của Trung Quốc".
Trọng Giáp