Ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump. Ảnh: Reuters
Tỷ phú Donald Trump đã trở thành ứng viên duy nhất chạy đua giành quyền đề cử của đảng Cộng hòa sau khi đối thủ cuối cùng, Thống đốc bang Ohio John Kasich, tuyên bố bỏ cuộc hôm 3/5. Trước đó, ông Trump đã đánh bại đối thủ chính, Thượng nghị sĩ Ted Cruz, người dừng cuộc đua vào tối 3/5.
Theo Reuters, ứng viên 69 tuổi này đã có kế hoạch thành lập một ủy ban chọn lựa phó tổng thống, và đẩy mạnh các nỗ lực đoàn kết các thành viên đảng Cộng hòa đứng về phía mình, trước cuộc bầu cử ngày 8/11.
Phát biểu với kênh NBC News, ông Trump cho biết có lẽ ông sẽ hợp tác với Ủy an Quốc gia đảng Cộng hòa, để gây quỹ một tỷ USD cho chiến dịch tổng tuyển cử.
Thử thách
Một số lãnh đạo đảng Cộng hòa cho biết họ sẽ ủng hộ ông Trump bởi ứng viên này sẽ là đại diện của đảng, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh bại bà Clinton trong cuộc tổng tuyển cử. Dù vậy, vẫn chưa xuất hiện làn sóng rầm rộ người ủng hộ tỷ phú, như thường thấy ở những người cầm chắc khả năng trở thành ứng viên đại diện trước đây.
Cựu tổng thống George W. Bush tuyên bố sẽ không tham gia vào mùa bầu cử năm nay. "Ông ấy không có kế hoạch tham gia vào hoặc bình luận gì về chiến dịch bầu cử tổng thống", người phát ngôn Freddy Ford nói.
Một tuyên bố tương tự cũng được người phát ngôn của cha ông Bush, cựu tổng thống George H.W. Bush đưa ra. "Ở tuổi 91, cựu tổng thống Bush giờ không còn tham gia vào chính trị", người phát ngôn Jim McGrath nói.
John McCain, người từng giành được đề cử ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa trong cuộc đua năm 2008 cho biết sẽ ủng hộ ông Trump. Thượng nghị sĩ Arizona đang chuẩn bị tái tranh cử tại bang này, nhưng từng bị ông Trump công kích dữ dội hồi năm ngoái.
"Như ông John McCain từng nói, ông ấy sẽ ủng hộ người được đảng Cộng hòa đề cử, và giờ gần như chắc chắn đó sẽ là Donald Trump", phát ngôn viên Lorna Romero cho biết.
Dù vậy, những vết thương từ các trận chiến không khoan nhượng ở vòng bầu cử sơ bộ vẫn chưa thể lành ngay với nhiều người trung thành với đảng Cộng hòa, những người không thể ủng hộ ông Trump bởi họ lo sợ ứng viên này sẽ khiến đảng hứng chịu thảm họa vào tháng 11.
Thượng nghị sĩ bang Nebraska Ben Sasse đã ra tuyên bố tái khẳng định sẽ không ủng hộ ông Trump, như từng đăng tải trên Facebook hồi tháng hai. Khi đó, ông Sasse nhấn mạnh nếu tỷ phú Trump trở thành người được đề cử, ông sẽ ủng hộ một ứng viên khác.
Mitt Romney, cựu thống đốc bang Massachusetts, sẽ không tham gia đại hội đảng Cộng hòa tổ chức vào tháng 7. Ông Romney từng được đảng Cộng hòa năm 2012 chọn là người đại diện để cạnh tranh với ông Barack Obama, ứng viên đảng Dân chủ khi đó.
Một thượng nghị sĩ khác là Deb Fischer, cũng đến từ bang Nebraska, khẳng định rằng bà sẽ ủng hộ người được đảng Cộng hòa đề cử, nhưng không thấy thoải mái với Donald Trump. "Ông Trump sẽ phải nỗ lực lớn để đoàn kết nội bộ đảng", bà Fischer nói.
Thống đốc bang South Carolina Nikki Haley cũng khẳng định sẽ ủng hộ người được đảng Cộng hòa đề cử, nhưng "không hứng thú" với viễn cảnh trở thành ứng viên phó tổng thống. Trái lại, Thống đốc bang Oklahoma Mary Fallin lại hậu thuẫn Donald Trump, và tỏ ra hào hứng với những bàn tán về khả năng bà trở thành nhân vật số hai của tỷ phú trong chiến dịch.
Kể từ khi khởi động chiến dịch tranh cử hồi mùa hè năm ngoái, ông Trump đã liên tục đánh bại mọi dự đoán rằng chiến dịch của ông sẽ tàn lụi.
Sự ủng hộ dành cho ông Trump ở những người Cộng hòa đã tăng trên khắp nước Mỹ những tuần gần đây, lên mức cao nhất kể từ chiến dịch bầu cử sơ bộ diễn ra. Khảo sát của Reuters/Ipsos cho thấy, 53% người Cộng hòa được hỏi ủng hộ ông Trump, vượt xa tỷ lệ 25% người được hỏi ủng hộ ông Ted Cruz. Tuy nhiên, khi được đem so sánh với bà Clinton, ông Trump vẫn kém khoảng 10%.
Trong một loạt cuộc phỏng vấn trên truyền hình hôm 4/5, ông Trump tuyên bố rõ ràng rằng sẽ không tìm cách xoa dịu tất cả các bên, sau một chiến dịch bầu cử sơ bộ đầy hỗn loạn, khi nhiều người có tiếng nói thuộc phe bảo thủ trong đảng Cộng hòa đã hợp sức trong các chiến dịch "Chặn đứng Trump", và "Nói không với Trump".
Những người trung thành với đảng này cảm thấy hoảng hốt trước lối tranh cử khoa trương, sẵn sàng đối đầu của cựu ngôi sao truyền hình thực tế. Những phát ngôn gây kích động của ông về phụ nữ, hay đề xuất xây bức tường trên biên giới Mexico, và trục xuất 11 triệu người nhập cư trái phép cũng là điều những cử tri Cộng hòa truyền thống khó chấp nhận.
"Tôi tin tưởng rằng tôi có thể đoàn kết phần đông họ, một số người khác thì tôi không muốn", ông Trump nói. "Thành thực mà nói, có một số người tôi thực sự không thích. Người dân sẽ bỏ phiếu cho tôi. Họ không bỏ phiếu cho đảng này".
Xem thêm: Donald Trump sẽ làm gì đầu tiên nếu lãnh đạo Nhà Trắng
Hoàng Nguyên