Báo cáo công bố mới đây của Viện nghiên cứu RAND đưa ra dự đoán rằng nếu một cuộc chiến nổ ra giữa Mỹ và Trung Quốc, đây sẽ là một cuộc xung đột không có hồi kết bởi không bên nào giành được phần thắng mang tính quyết định, theo National Interest.
Tiêm kích cất cánh từ tàu sân bay USS John C. Stennis của hải quân Mỹ. Ảnh: USAF
Trong báo cáo có tựa đề "Góc nhìn đa chiều của cuộc chiến tranh Mỹ - Trung" đăng tải hôm 28/7, ba học giả David C. Gompert, Astrid Cevallos và Cristina L.Garafola nhận định rằng nếu vì lý do nào đó, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc không thể hóa giải, cuộc chiến giữa hai cường quốc nhiều khả năng sẽ nổ ra trên biển và trên không, trong khi lĩnh vực chiến tranh mạng, chiến tranh không gian cũng sẽ đóng vai trò quan trọng.
Những tiến bộ trong năng lực tác chiến của Bắc Kinh gần đây, đặc biệt là khả năng chống tiếp cận/chống xâm nhập khu vực (A2AD), khiến Mỹ không thể kiểm soát hoàn toàn chiến trường, phá hủy các hệ thống phòng thủ của Trung Quốc và giành được chiến thắng mang tính áp đảo và quyết định.
Mặc dù vậy, Trung Quốc vẫn có thể hứng chịu nhiều thương vong hơn từ những loại vũ khí tấn công uy lực tầm xa của Mỹ, bất chấp năng lực A2AD được cải thiện của quân đội nước này.
"Việc các bên tăng cường bố trí lực lượng ở các khu vực xa xôi, cũng như khả năng phát hiện và tấn công đối thủ được cải thiện có thể biến phần lớn Tây Thái Bình Dương thành vùng chiến sự và hậu quả kinh tế của nó sẽ rất thảm khốc. Tuy nhiên khó có khả năng vũ khí hạt nhân sẽ được triển khai bởi cả hai bên đều cân nhắc được mức độ hủy diệt của nó với các lợi ích quốc gia", báo cáo viết.
Ngoài ra, báo cáo cũng dự đoán khả năng Mỹ tấn công dồn dập vào lãnh thổ Trung Quốc đại lục cao hơn so với việc Bắc Kinh chủ động tấn công vào nước Mỹ, ngoại trừ các cuộc tấn công mạng.
"Có thể Trung Quốc sẽ không tấn công vào lãnh thổ Mỹ, bởi các vũ khí thông thường của họ chưa đạt được khả năng này. Ngược lại, Mỹ sẽ sử dụng vũ khí phi hạt nhân tấn công ồ ạt vào các mục tiêu quân sự ở Trung Quốc", báo cáo nhận định.
Chiến tranh Mỹ - Trung có thể phát triển theo nhiều kịch bản, gồm một cuộc chiến đẫm máu trong thời gian ngắn hoặc một cuộc xung đột kéo dài mang tính hủy diệt. Ngoài ra, việc sử dụng các công nghệ hiện đại khiến hai bên đều muốn phát động đòn tấn công phủ đầu trước đối thủ.
Khu trục hạm tên lửa của Trung Quốc diễn tập bắn đạn thật. Ảnh: Xinhua
Báo cáo cho rằng các thiết bị cảm biến, vũ khí dẫn đường, kết nối mạng kỹ thuật số và các công nghệ thông tin khác được sử dụng để tấn công lực lượng đối phương đã phát triển đến mức có thể là mối đe dọa cho cả hai bên. Đây là lý do khiến cả hai bên đều muốn ra tay trước nhằm tránh thiệt hại. Tuy nhiên không bên nào có thể giành quyền kiểm soát hoàn toàn bởi cả hai đều có nguồn lực dồi dào để tham chiến trong thời gian dài, ngay cả khi bị tổn thất về quân sự lẫn kinh tế.
Hậu quả thảm khốc
Theo các học giả, nếu chiến tranh Mỹ - Trung diễn ra trong thời gian ngắn, Mỹ sẽ bị tổn thất nặng nề, nhưng hậu quả mà nó gây ra với Trung Quốc có thể biến thành thảm họa.
Nếu các lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc trao quyền cho các tướng quân đội lên kế hoạch tấn công chớp nhoáng đối phương, một cuộc chiến khốc liệt sẽ bùng phát. Lực lượng không quân và tàu chiến mặt nước của hải quân Mỹ sẽ chịu thiệt hại nhiều nhất, các tàu sân bay bị tên lửa diệt hạm vô hiệu hóa và các căn cứ không quân trong khu vực bị đánh phá.
Tuy nhiên, tổn thất của Trung Quốc sẽ nặng hơn nhiều, khi các hạm đội hải quân, không quân cũng như các hệ thống A2AD trên đất liền gần như bị xóa sổ. "Nếu chiến tranh nổ ra vào năm 2025, các hệ thống A2AD cải tiến có thể giúp Trung Quốc hạn chế thiệt hại, nhưng họ vẫn chịu tổn thất nhiều hơn Mỹ. Nếu chiến tranh kéo dài, kết quả của cuộc chiến vẫn còn bỏ ngỏ", báo cáo đánh giá.
Trong bất kỳ kịch bản nào, một cuộc chiến Mỹ - Trung sẽ khiến hai bên chịu tổn thất nặng nề về quân sự và kinh tế. Trên thực tế, chiến tranh sẽ phá hủy năng lực quân đội hai nước ở mức độ chưa từng thấy khiến cả hai đều bị các mối đe dọa khác gây hại.
Khả năng tấn công và tiêu diệt lẫn nhau khó lường của quân đội Mỹ và Trung Quốc trong một cuộc chiến tranh thông thường có thể hủy hoại sức chiến đấu của họ trong nhiều tháng, khiến họ sau đó phải chạy đua huy động công nghiệp, công nghệ và nhân lực để bổ sung và tăng cường lực lượng.
"Suy cho cùng, Mỹ và Trung Quốc không được lợi gì khi phát động chiến tranh. Chiến tranh Mỹ - Trung không hẳn là không thể tránh được", Graham Allison, giám đốc Trung tâm Khoa học và các Vấn đề Quốc tế Belfer thuộc trường Havard Kenedy, nhấn mạnh.
Xem thêm: Chiến lược đánh bại hạm đội pháo đài Trung Quốc của Mỹ và đồng minh.
Duy Sơn