 |
|
Lính Mỹ thu hồi xác một xe thiết giáp bị chính xe tăng Mỹ phá hủy ở thành phố Nasiriyah. |
"Tôi chắc rằng Lầu Năm Góc đang lo ngại. Họ đã không thực sự tiến hành những biện pháp cần thiết", nhà phân tích Patrick Garrett thuộc nhóm chuyên gia cố vấn quốc phòng GlobalSecurity.org ở Virginia nói. Chuyên gia Mark Burgess thuộc Trung tâm Thông tin Quốc phòng (Washington) còn cho rằng cả Anh và Mỹ đều đang gặp vấn đề, bằng chứng là hai lính Anh đã bỏ mạng hôm 24/3 trong cuộc đọ pháo giữa hai xe tăng Challenger của quân đội Hoàng gia.
Một loạt vụ bắn nhầm đã xảy ra kể từ khi chiến tranh Iraq khai hoả. Đầu tiên, ngày 23/3, tên lửa Patriot của Mỹ bắn rơi máy bay phản lực Tornado của Anh, hai phi công thiệt mạng. Nhiều khả năng chính tên lửa Patriot đã hạ máy bay ném bom của Mỹ F/A-18C Hornet, hôm 3/4.
Ngoài ra, máy bay A-10 Thunderbolt của Mỹ oanh tạc đoàn xe thiết giáp của Anh. Vụ việc mới đây nhất xảy ra hôm qua, ở bắc Iraq. Máy bay chiến đấu Mỹ tấn công một đoàn xe chở đặc nhiệm Mỹ và chiến binh người Kurd gần khu vực mới giành được từ tay quân đội Iraq, không xa thành phố Kalak.
Trong Chiến tranh vùng Vịnh 1991, 35 trong số 148 binh sĩ Mỹ bỏ mạng là do "bắn nhầm". Điều đó có nghĩa là 1/4 số lính Mỹ chết trong chiến tranh là do chính đạn của đồng đội.
Các quan chức Mỹ đang bào chữa "thành tích bắn nhầm" của mình. Người phát ngôn Lầu Năm Góc Bryan Whitman nói: "Chúng tôi rất lo lắng về những vụ việc gây tổn thất về tính mạng con người. Chúng tôi đang cố gắng cải thiện tình hình". Tuy nhiên, ông không nêu những dẫn chứng cụ thể.
Trung tướng không lực Michael Moseley, tư lệnh chiến dịch không kích Iraq, nói: "Khi những vụ việc như vậy xảy ra, bạn điều tra quá trình, thủ tục, chiến thuật và công nghệ được sử dụng. Bạn bắt đầu xem xét liệu chúng tôi có vấn đề về vũ khí hay con người hay không". Ông cho rằng trong khi các quan chức nỗ lực hết sức để giảm thiểu nguy cơ, thì chiến tranh luôn là nguy hiểm và lúc nào cũng có nguy cơ "quân ta bắn quân mình". Viên tướng này nói: "Trên chiến trường hiện đại, không gian chiến đấu hết sức phức tạp. Con người vẫn là con người, chuyện không hay có thể xảy ra".
Tướng Whitman cho hay từ năm 1991, Lầu Năm Góc đã cải thiện "khả năng nhận thức tình hình" trên chiến trường, theo đó binh lính có thể biết vị trí của đồng đội để tránh bắn nhầm. Thiết bị liên lạc, công nghệ vệ tinh cũng đáng tin cậy hơn. Whitman lấy hệ thống kiểm soát và chỉ huy kỹ thuật số tiên tiến mà Sư đoàn bộ binh số 4 sử dụng làm dẫn chứng cho "khả năng nhận thức tình hình" được cải thiện. Tuy nhiên, Sư đoàn bộ binh số 4, ban đầu dự định tấn công Iraq từ Thổ Nhĩ Kỳ, chưa tham gia chiến dịch quân sự.
Giới phê bình cũng chỉ ra rằng năm 2001, Lầu Năm Góc đã bỏ một chương trình trang bị cho xe tăng và các phương tiện quân sự khác thiết bị điện tử giúp phân biệt phương tiện của Mỹ với đối phương. Quân đội hiện phát triển một hệ thống tương tự với các đồng minh NATO. Tuy nhiên, tất cả chỉ mới ở giai đoạn thử nghiệm.
Nhà phân tích Garrett cho rằng "phần mềm chạy không đều" có thể giải thích cho những vấn đề của hệ thống tên lửa Patriot. Tuy nhiên, không thể đổ lỗi hoàn toàn cho công nghệ. "Số lượng những vụ bắn nhầm do lơ đãng thật sự đáng ngại, đặc biệt là chuyện máy bay Mỹ tấn công xe tăng Anh. Người Anh làm đúng", Garrett nói. Ông cho rằng có thể đã có sai sót nghiêm trọng trong quá trình huấn luyện.
Nhà phân tích Mark Burgess cho rằng Lầu Năm Góc cần kiểm tra vấn đề phi công uống thuốc tăng lực. Viên phi công Mỹ liên quan đến vụ đánh bom nhầm binh lính Canada ở Afghanistan cũng sử dụng loại dược phẩm này.
Nguyễn Hạnh (theo Reuters)