Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu với báo giới sau hội nghị cấp cao Mỹ - ASEAN, tổ chức tại Sunnylands, Rancho Mirage, bang California, ngày 16/2. Ảnh: Reuters.
"Tranh chấp giữa các bên có tuyên bố chủ quyền trong khu vực phải được giải quyết một cách hòa bình", AFP dẫn lời Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu với báo giới sau cuộc họp với đại diện từ 10 nước thành viên Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Hội nghị cấp cao Mỹ - ASEAN diễn ra trong hai ngày 15 và 16/2 tại Sunnylands, thành phố Rancho Mirage, bang California. Hành động của Trung Quốc tại Biển Đông, nơi có nhiều tuyến đường biển quan trọng, là vấn đề được thảo luận nhiều.
Tổng thống Obama cho biết hội nghị ngày 16/2 đã bàn về việc cần có những bước đi rõ ràng để giảm căng thẳng trên Biển Đông bao gồm "dừng cải tạo, dừng xây dựng và dừng quân sự hóa những khu vực có tranh chấp".
Tổng thống Obama còn tìm cách thiết lập một liên minh phi chính thức để yêu cầu Bắc Kinh tôn trọng luật pháp, hy vọng Trung Quốc sẽ không muốn tự trở thành kẻ bắt nạt trong khu vực.
Tòa Trọng tài Thường Trực (PCA) dự kiến trong tháng 4 hoặc 5 ra phán quyết về giá trị pháp lý của cái gọi là "đường chín đoạn" mà Trung Quốc đơn phương đưa ra để đòi chủ quyền Biển Đông. Các lãnh đạo thảo luận về một sự tán thành tập thể Mỹ - ASEAN đối với phán quyết sẽ gây thêm áp lực với Trung Quốc từ tòa án.
"Tự do hàng hải phải được duy trì và thương mại hợp pháp không bị cản trở", ông Obama nói. "Mỹ sẽ tiếp tục bay, giương buồm và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép. Chúng tôi sẽ ủng hộ quyền thực hiện những hoạt động tương tự của mọi quốc gia".
Mỹ lên án mạnh mẽ việc Trung Quốc xây trái phép các đảo nhân tạo trên Biển Đông và đã điều các tàu chiến đi vào phạm vi 12 hải lý quanh những đảo này để khằng định quyền tự do hàng hải. Bắc Kinh cáo buộc Washington đang tìm cách thống trị trên biển dưới danh nghĩa tự do đi lại.
Washington ngày 15/2 kêu gọi các bên có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông dừng hoạt động xây dựng và dừng quân sự hóa tiền đồn sau khi tờ The Diplomat cuối tuần trước đưa tin Trung Quốc đang xây một căn cứ trực thăng trên đảo Quang Hòa thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
"Như vậy sẽ giúp giảm căng thẳng, tạo không gian cho giải pháp ngoại giao", Reuters dẫn lời Katina Adams, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, nói, đồng thời kêu gọi Trung Quốc và ASEAN sớm hoàn thiện Bộ quy tắc ứng xử của các bên trên Biển Đông (COC).
Như Tâm