Bạn thân mến,
Tôi hình dung bạn đọc những dòng này khi cơn mưa nhiệt đới vừa dứt, trả lại khoảng trời xanh quang đãng và nhịp sống sôi động của thành phố Viễn Đông xa xôi này. Tiếng còi xe bíp bíp và tiếng rao hàng của người bán hàng rong trở lại trên nền nhạc của một bản tình ca cũ hòa thành những thanh âm thú vị mà bạn bảo mình chưa từng nghe ở quê nhà. Nơi bạn ngồi là chiếc bàn nhỏ kê cạnh ô cửa sổ của một quán cà phê mà bạn phải lòng ngay lần đầu lui tới, nhìn ra hàng cây dầu trăm năm tuổi đứng nhìn dòng người hối hả ngược xuôi và kiên nhẫn đợi mùa sang.
Bạn hỏi tôi nghĩ gì về nước Pháp của bạn sau khi tôi hiếu kỳ và được bạn trả lời vì sao bạn chọn đặt chân đến mảnh đất nhiệt đới này. Tôi sẽ kể bạn nghe hành trình đến nước Pháp của mình và những niềm yêu còn đọng lại trong tâm thức tôi về một đất nước xa xôi nhưng cũng thật gần.
Hành trình của tôi không khởi hành từ phi trường Tân Sơn Nhất đến Paris hoa lệ, đưa tôi tham quan những viện bảo tàng danh tiếng, những tòa lâu đài nguy nga tráng lệ, băng qua cánh đồng cỏ trên những triền đồi đẹp tựa trong tranh, cho tôi một lần tình cờ gặp gỡ và trúng tiếng sét ái tình của một chàng trai lãng mạn, lịch lãm tại một trạm xe lửa ven đường như trong những câu chuyện cổ tích thời hiện đại mà tôi vẫn tin là có thật.
Hành trình của tôi là chuyến đi dài non sáu ngàn bước chân từ nơi tôi ở đến nơi tôi làm việc. Khi dòng người hối hả tiến về phía trước trên những chiếc xe gắn máy đủ hình thù, màu sắc, tôi cho mình làm khách bộ hành thong thả trên những con đường có hàng me xanh, lẩn khuất sau đó là những ngôi biệt thự Pháp cũ kỹ, trầm mặc đưa tôi về trạng thái cân bằng với nhịp sống vội vã xung quanh. Đó là hành trình đưa tôi đến gần với nước Pháp qua những tòa nhà Pháp cổ kính còn sót lại ở thành phố này.
Sài Gòn, thành phố nơi tôi ở đang có nhiều thay đổi. Sự chuyển mình đó được nhiều người mong đợi và ai cũng có thể nhận thấy Sài Gòn đang khoác lên mình một chiếc áo mới. Trong những chuyến bộ hành của mình, đôi khi tôi như một lữ khách vừa mới đến như bạn, thích thú ngắm nhìn những điều mới lạ mà mới hôm qua thôi tôi chưa từng nhìn thấy.
Đôi khi tôi lại như một đứa con xa quê bao năm vừa trở về nhà, và trong những lần trở về chính những ngôi biệt thự Pháp bình thản, điềm nhiên trước những đổi thay của nhịp sống mới lại là điều làm tim tôi bồi hồi, nhịp mạnh và giữ Sài Gòn mãi quyến rũ trong tôi. Khi bạn khá giả, bạn có nhiều lựa chọn hơn về nhưng nơi bạn sẽ đến tiệc tùng, dùng bữa, nhưng bất giác ai đó hỏi bạn món ăn nào bạn ưa thích nhất, bạn sẽ không ngập ngừng mà gọi tên ngay một món ăn thời thơ ấu được mẹ cho ăn.
Bạn hỏi tôi thích gì về Sài Gòn, tôi cũng sẽ không chút do dự nói rằng “Đó là những ngôi nhà Pháp” dù mỗi ngày qua có thêm nhiều tòa nhà mới, cao hơn, hiện đại hơn, lộng lẫy hơn. Tôi cũng như bạn, chúng ta đang hướng về phía trước, vận động, thay đổi, tạo ra và đón nhận những điều mới mẻ, nhưng chính những giá trị tốt đẹp xưa cũ còn được gìn giữ là sơi dây giữ chúng ta không bị cuốn đi bởi những cơn lốc xoáy của những thách thức của thời cuộc. Khi ta trân trọng những ký ức tuổi thơ tươi đẹp của những năm tháng đầu đời, phần thiện trong ta trở nên mạnh mẽ hơn.
Còn đối với Sài Gòn, hay những đô thị khác rải rác khắp mảnh đất hình chữ S này, những tòa nhà kiến trúc Pháp, tôi nghĩ, đang giữ một phần hồn của thành phố. Chính cái phần hồn ấy mới đủ mạnh có thể chiếm lấy trái tim của những cư dân lâu năm như tôi, hay giữ chân những lữ khách vừa từ nơi khác đến như bạn.
Tôi sinh ra, lớn lên, nhìn thấy và phải lòng những ngôi nhà Pháp với chút lạ lẫm ban đầu về những bức tường dày quá nửa cánh tay ở xứ sở nhiệt đới đầy nắng và gió này. Những ngôi nhà đó chính là ký ức của tôi về đất nước mến yêu của bạn, là sợi dây tình cảm gắn tôi với nước Pháp.
Tình yêu nước Pháp của tôi có lẽ đơn giản và dung dị vì nó không xa xôi, hào nhoáng mà gắn liền với nơi tôi trưởng thành – một tình yêu nước Pháp bên ngoài nước Pháp. Bạn sẽ nói rằng nước Pháp còn nhiều điều xinh đẹp hơn thế. Tôi không nghi ngờ gì về điều đó. Tôi chờ bạn kể tôi nghe tình yêu nước Pháp của bạn – một tình yêu trong lòng nước Pháp.
Nguyễn Thị Bảo Trân