Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain. Ảnh: WSJ
Theo Reuters, trong lá thư gửi Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain và Bob Corker cùng Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Jack Reed và Bob Menendez nói rằng nếu không có một chiến lược toàn diện thì "lợi ích lâu dài của Mỹ, cũng như các đồng minh và đối tác, sẽ đứng trước nguy cơ bị đe dọa".
"Trung Quốc đang cải tạo quy mô, kết cấu và đặc tính vật chất của bãi đá", trong thư viết. "Đây là một thay đổi về chất rõ ràng được tính toán để thay đổi hiện trạng ở Biển Đông".
Bức thư cũng cho rằng năm ngoái, diện tích Đá Gaven đã tăng lên 114.000 m2, Đá Gạc Ma trước còn là một bãi đá chìm dưới nước, giờ đã thành "đảo" 110.000 m2. Bãi Chữ Thập cũng tăng kích thước hơn 11 lần kể từ tháng 8.
Các thượng nghị sĩ Mỹ cho rằng, Trung Quốc cải tạo đất và xây dựng ở quần đảo Trường Sa làm tăng tiềm năng mở rộng quân sự, không chỉ là "thách thức trực tiếp với Mỹ và các nước khu vực, mà còn đối với toàn bộ cộng đồng quốc tế".
Do đó, bất kỳ toan tính nào của Trung Quốc nhằm quân sự hóa các đảo nhân tạo đều ẩn chứa "hậu họa nghiêm trọng". Quân sự hóa các đảo sẽ là bàn đạp, giúp Bắc Kinh tuyên bố một vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông, như đã từng tuyên bố năm 2013 trong vùng biển tranh chấp với Nhật Bản.
Các thượng nghị sĩ, người đứng đầu Ủy ban Quân vụ Thượng viện và Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, cho biết Mỹ nên đề ra chiến lược "hành động cụ thể để làm chậm hoặc chấm dứt các hoạt động cải tạo của Trung Quốc".
Bất chấp phản đối của Việt Nam và các nước như Philippines, Brunei, Malaysia, Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với hầu hết Biển Đông; đồng thời cải tạo, xây dựng công trình, bến cảng, kho nhiên liệu, và đường băng tại các đá ở Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Hình ảnh đá Chữ Thập được xây dựng hồi tháng 8 năm ngoái. Ảnh: IHS's Jane
Hồng Hạnh