Shoso Hirai cẩn thận mở túi, lấy ra một tấm ảnh đen trắng cũ kỹ và nhẹ nhàng đặt nó lên chiếc bàn đối diện. Ông chậm rãi chỉ vào gương mặt của từng người trong bức hình.
"Cha tôi đứng ngoài cùng", cụ ông nói. "Còn đây là mẹ tôi. Cậu bé không đeo kính là em trai tôi, và người còn lại là tôi", Hirai nói, để mặc cho những ký ức đau thương ùa về.
Hirai, người năm nay đã 84 tuổi, cho biết tấm ảnh này được chụp từ năm 1943, hai năm trước khi xảy ra sự kiện Hiroshima và Nagasaki, ngày 6 và 9/8/1945.
"Đây là kỷ niệm duy nhất về em trai mà tôi còn lưu giữ được", Hirai nói trong cuộc phỏng vấn với tờ The Atlantic. "Cho tới tận hôm nay, chúng tôi vẫn không thể tìm thấy thi thể của em."
Ở cái tuổi ngoài bát thập, có thể chỉ trong vài năm tới, chúng ta sẽ không bao giờ còn được nghe Hirai chia sẻ câu chuyện này. Tuy nhiên, nhờ một dự án mang tên "Tiếng nói của những người sống sót ở Hiroshima và Nagasaki", nhằm lưu giữ các hình ảnh, số liệu về hai vụ ném bom dưới dạng dữ liệu số, những ký ức của ông cùng nhiều nhân chứng khác sẽ tiếp tục được bảo tồn cho hậu thế.
Xuất phát từ ý tưởng của một số tờ báo lớn như Chugoku Shimbun và Asahi Shimbun, dự án này được thực hiện bởi rất nhiều các nghệ sĩ, lập trình viên và nhà báo. Công việc không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng các thành viên của dự án phải không ngừng cố gắng bởi họ mong muốn những câu chuyện đã xảy ra từ 70 năm trước không bị chìm vào quên lãng.
Theo chính phủ Nhật Bản, các nhân chứng trẻ nhất trong vụ ném bom nay cũng đã hơn 70 tuổi, và ký ức của những người như ông Hirai chính là một phần của lịch sử.
Sinh năm 1929, Hirai cho biết hồi ức của ông về cái ngày quả bom bị ném xuống Hiroshima vẫn rất rõ ràng. Đó là một ngày thứ hai, và khi đó ông đang ở nhà một người bạn, cách trung tâm của vụ nổ gần 4 km.
"Chính xác là 8h15 sáng. Khi ấy tôi đang ở lối vào nhà một người bạn. Thành phố vẫn rất yên bình, rồi bỗng có một âm thanh kinh hoàng", Hirai cho biết, nói thêm rằng ông không thể nhận thức được chuyện gì đã xảy ra.
"Người ta lao ra khỏi nhà và gào thét, rằng 'Chuyện gì đã xảy ra?'. Xung quanh tôi đầy những tiếng kêu khóc, 'Cháy!', 'Cháy!'", ông kể lại.
Sau buổi sáng định mệnh ấy, Hirai cùng mẹ tới văn phòng của cha ông, và tất cả những gì họ tìm thấy chỉ là những mảnh xương vỡ vụn.
"Chúng tôi thu gom rồi đem phần còn lại của thi thể cha về nhà", Hirai nói, "vừa đi vừa khóc".
|
Vụ ném bom nguyên tử Hiroshima và Nagasaki, xảy ra lần lượt vào hai ngày 6 và 9/8/1945, do quân đội Mỹ thực hiện. Ước tính hơn 200.000 người, chủ yếu là thường dân Nhật Bản, thiệt mạng sau hai vụ tấn công. Trong khi Mỹ tin rằng hai quả bom đã góp phần chấm dứt Thế chiến thứ hai sớm hơn dự kiến, dư luận Nhật Bản vẫn cho rằng hành động này là không cần thiết và vô đạo đức. Hôm nay người dân, lãnh đạo Nhật Bản và các quan khách đã tề tựu ở Công viên Hòa bình của Hiroshima để tưởng niệm những người thiệt mạng trong các vụ ném bom nguyên tử tàn khốc 68 năm trước. |
Quỳnh Hoa