Sau khi thừa hưởng sự thặng dư do người tiền nhiệm để lại, Tổng thống Bush phải chứng kiến cảnh đi xuống ngày càng ảm đạm của ngân sách, với thâm hụt đạt mức kỷ lục trong năm qua lên tới 521 tỷ USD. Ông hy vọng sẽ cải thiện hình ảnh của mình trong lĩnh vực tài chính trước kỳ bầu cử tháng 11 bằng cách đưa ra kế hoạch giảm 1/3 mức thâm hụt ngân sách vào năm tới và còn 1/2 trong khoảng từ năm 2007 tới năm 2009. Để đạt mục tiêu này, Tổng thống Bush cắt giảm 1/2 ngân sách hoạt động của 15 cơ quan chính chính phủ. Ông đề nghị Quốc hội chấm dứt hoạt động của 65 chương trình quốc gia lớn và giảm chi cho 63 chương trình khác, duy trì mức tăng chi tiêu cho các Bộ An ninh nội địa và Quốc phòng, trong khi không thay đổi chính sách giảm thuế. Trong số bị chấm dứt hoạt động có chương trình nhà ở với ngân sách hàng năm 149 triệu USD và chương trình của Bộ Thương mại về phát triển công nghệ cho các doanh nghiệp có ngân sách 171 triệu USD. Ông Bush nhấn mạnh: "Chúng ta đã trải qua một đợt suy thoái, bị tấn công và tham gia một cuộc chiến. Đó là những khó khăn lớn mà ngân sách và quốc gia cần vượt qua và chúng ta phải vượt qua". Nhà Trắng hy vọng, tới năm 2009, tổng thâm hụt ngân sách sẽ ở mức 1,35 nghìn tỷ USD và nợ chính phủ sẽ tăng từ 8,1 nghìn tỷ USD hiện nay lên 10,5 nghìn tỷ USD vào lúc đó. Tổng thống Bush tuyên bố, ông tin tưởng rằng Mỹ sẽ đạt được các mục tiêu ngân sách đã đề ra. Tuy nhiên, cả 2 phe Dân chủ và Cộng hòa cùng bày tỏ sự nghi ngờ về kế hoạch của ông Bush và khẳng định đã sẵn sàng tham gia cuộc tranh cãi nảy lửa giữa Nhà Trắng và Quốc hội sẽ kéo dài suốt trong đợt vận động tranh cử của các ứng viên. Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ John Spratt, thành viên Ủy ban Ngân sách Hạ viện, cũng tuyên bố kế hoạch của ông Bush "vừa không thực tế vừa không đáng tin cậy". Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Bill Young, người đứng đầu ủy ban giám sát các chương trình chi tiêu của liên bang ở Hạ viện, cũng nhận định những hạn mức chi tiêu "khắc khổ" không làm giảm thâm hụt ngân sách vì "không thể cứ đơn giản cộng các con số đó vào với nhau". Hưởng lợi nhiều nhất từ kế hoạch ngân sách năm nay là Bộ An ninh nội địa với mức tăng chi tiêu 10% và quân đội với mức tăng gần 7%. Các nhà thầu quân đội, trong đó có Boeing và Northrop Grumman Corp sẽ được ký kết những hợp đồng lớn nhờ mức tăng 401,7 tỷ USD mà ông Bush dự trù cho hệ thống phòng thủ tên lửa và hiện đại hóa lục quân. Nhà Trắng thừa nhận, họ cần thêm tới 50 tỷ USD cho các hoạt động quân sự tại Iraq và Afghanistan trong năm tới. Khoản tiền này sẽ chất thêm gánh nặng cho ngân sách quốc phòng và có thể sẽ làm mục tiêu giảm thâm hụt của ông Bush càng xa vời hơn. T.N. (theo AP, Reuteurs) |