Tàu khu trục USS Lassen. Ảnh: navsource.org
Reuters dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết, tàu USS Lassen đang đến gần đá Subi và Vành Khăn, nơi Trung Quốc tiến hành hoạt động nạo vét, bồi đắp lớn để biến chúng thành các đảo từ năm 2014. Các bãi đá nói trên nằm trong quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Quan chức Mỹ cho biết máy bay giám sát P-8A, và có thể cả P-3, có khả năng đi cùng con tàu. Tàu Lassen có thể ở trong khu vực trong vài giờ.
Mỹ sẽ tiến hành thêm các cuộc tuần tra khác vào những tuần tới, và cũng có thể tiến hành quanh các thực thể mà Việt Nam và Philippines xây dựng tại quần đảo Trường Sa. "Đây sẽ là hoạt động thường xuyên, chứ không phải sự kiện chỉ xảy ra một lần", quan chức này nói.
Khi được hỏi về bất kể hoạt động cụ thể nào, Phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest đều chỉ dẫn các phóng viên đến hỏi Lầu Năm Góc. Tuy nhiên, ông nói rằng Mỹ đã làm rõ với Trung Quốc tầm quan trọng của tự do thương mại tại Biển Đông.
"Có hàng tỷ USD thương mại đi qua khu vực đó", Earnest nói trong một cuộc họp báo. "Đảm bảo tự do thương mại là điều rất quan trọng với nền kinh tế toàn cầu", ông nói thêm.
Trong khi đó, đại sứ quán Trung Quốc ở Washington nói rằng khái niệm tự do hàng hải không nên được sử dụng như một cái cớ để phô diễn sức mạnh và Mỹ nên "kiềm chế, không phát ngôn hay làm bất cứ điều gì khiêu khích". Cơ quan Trung Quốc này nói rằng Mỹ "nên hành động có trách nhiệm trong việc duy trì hòa bình và ổn định khu vực".
Cuộc tuần tra sẽ đánh dấu sự thách thức mạnh mẽ nhất của Mỹ với yêu sách chủ quyền của Trung Quốc và khiến Bắc Kinh tức giận. Trung Quốc hồi tháng trước ngang nhiên nói rằng sẽ "không bao giờ cho phép bất kỳ quốc gia nào" vi phạm cái gọi là "lãnh hải và không phận" trong quần đảo Trường Sa.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với phần lớn diện tích Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển của các quốc gia láng giềng như Việt Nam, Philippines. Bắc Kinh còn ngang nhiên tiến hành bồi đắp và xây dựng phi pháp tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Trung Quốc xây trái phép các đường băng ở Trường Sa như thế nào (chi tiết). Đồ họa: Tiến Thành
Việt Nam nhiều lần khẳng định có chủ quyền không thể tranh cãi với quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Mọi hành động xây dựng, mở rộng của nước ngoài trên các đảo đá, bãi ở hai quần đảo này mà không được phép của chính phủ Việt Nam đều phi pháp và vô giá trị.
Trước đó, khi trả lời câu hỏi của VnExpress về kế hoạch điều tàu tuần tra của Mỹ vào phạm vi 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình nói rằng: "Các quốc gia trong và ngoài khu vực đều có trách nhiệm đóng góp vào việc duy trì và tăng cường hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không trong khu vực này".
7 đá Trung Quốc cải tạo trái phép ở Trường Sa. Đồ họa: The Diplomat. (Xem chi tiết)
Xem thêm: Ba kịch bản khi tàu Mỹ tiến sát đảo nhân tạo phi pháp ở Biển Đông
Phương Vũ