Đảng Xã hội Hà Lan ăn mừng chiến thắng trong cuộc trưng cầu. |
Thủ tướng Hà Lan Jan Peter Balkenende nhanh chóng thừa nhận thất bại của phe ủng hộ hiến pháp, tuy nhiên, yêu cầu các thành viên khác trong Liên minh nỗ lực để phê chuẩn văn bản này.
"Tối nay, người dân Hà Lan đã lên tiếng. Đó là một thông điệp rõ ràng. Tất nhiên là tôi cảm thấy vô cùng thất vọng", thủ tướng nói. "Tuy nhiên, chúng ta phải làm tất cả để gắn người dân với tương lai của châu Âu".
Balkenende khẳng định chính phủ sẽ tôn trọng ý kiến của người dân. Ông cũng tuyên bố sẽ không có ai từ chức vì thất bại trên. Hiện quá trình kiểm phiếu vẫn tiếp tục. Kết quả cuối cùng sẽ được đưa ra vào ngày 6/6 tới.
Trong khi đó, những người vận động chống lại hiến pháp chung EU thuộc đảng Xã hội Hà Lan tổ chức ăn mừng tại Amsterdam. Cuộc vận động phản đối hiến pháp chung đã đoàn kết nhiều đảng từ cánh hữu tới cánh tả ở Hà Lan.
Geert Wilders, chính trị gia cánh tả vận động cử tri bỏ phiếu chống, không ngờ phe của ông lại giành được số phiếu áp đảo như vậy. "Tôi vô cùng vui mừng trước kết quả trên", ông nói. "Nếu 2/3 nghị sĩ trong quốc hội đồng ý với hiến pháp chung mà có tới 2/3 người dân lên tiếng phản đối, điều đó có nghĩa là có nhiều điểm cần xét lại trong đất nước này".
Giới quan sát tại La Haye cho biết nhiều cử tri cảm thấy Liên minh nắm quá nhiều quyền lực và các chính trị gia Hà Lan không làm hết sức để bảo vệ họ. Họ lo lắng Brussels sẽ can thiệp vào những chính sách về ma tuý hạng nhẹ và hôn nhân đồng tính của Hà Lan. Nhiều người không ủng hộ đồng tiền chung châu Âu, euro, trong khi một số không đồng ý với việc EU nhanh chóng mở rộng.
Chủ tịch EU Jose Manuel Barroso thừa nhận việc cử tri Hà Lan phản đối hiến pháp chung sẽ khiến EU lâm vào tình thế khó khăn. Thủ tướng Luxembourg Jean-Claude Juncker nhận định quá trình bỏ phiếu trưng cầu cần phải được tiếp tục ở các nước EU khác.
Lãnh đạo EU sẽ bàn bạc các bước đi tiếp theo vào hội nghị thượng đỉnh hôm 16 và 17 tới. Ngoại trưởng Anh Jack Straw nhận định việc Pháp và Hà Lan bác bỏ hiến pháp chung đã "đưa ra nhiều nghi vấn cho chúng ta về hướng đi tương lai của châu Âu". Ông cũng không cho biết Anh có lên kế hoạch tổ chức trưng cầu hay không.
Quốc hội Latvia dự kiến sẽ thông qua hiến pháp chung EU với đa số phiếu hôm nay. Tuy nhiên, một cựu bộ trưởng của Latvia cho rằng sau khi người Hà Lan bỏ phiếu "đây là một lời cảnh tỉnh đối với toàn bộ dự án của châu Âu. Có vẻ như những người đứng ra soạn thảo hiến pháp chung đã tính sai nước".
Hải Ninh (theo Reuters, BBC)