Ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc có thể đã triển khai radar tần số cao ở đá Châu Viên, quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: CSIS.
SCMP hôm nay dẫn lời các chuyên gia phân tích Trung Quốc cho rằng nước này sẽ đẩy mạnh xây dựng các công trình trên đảo nhân tạo bồi lấp trái phép tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam vì "căng thẳng Mỹ - Trung ở Biển Đông khiến ngày càng có nhiều nước châu Á xích lại gần Washington".
Mỹ tuyên bố các cuộc tuần tra gần đây trên Biển Đông là để bảo vệ quyền tự do hàng hải. Trong khi đó, Trung Quốc ngang nhiên cho rằng đây là sự "xâm phạm" cái gọi là "chủ quyền" của Bắc Kinh ở Trường Sa, bất chấp thực tế đây là quần đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam.
"Trung Quốc sẽ tiếp tục xây dựng các công trình phòng thủ trên đảo nhân tạo, bao gồm vũ khí đất đối không, không đối không và vũ khí cần thiết khác", Li Jie, chuyên gia phân tích thuộc Viện nghiên cứu Hải quân Trung Quốc, ngang ngược tuyên bố.
Li Jie cũng nói Trung Quốc sẽ tiếp tục tổ chức tập trận thường xuyên ở Biển Đông với lý do "hoạt động hàng hải của Washington và Manila cho thấy họ dường như muốn cắt đứt con đường ra đại dương của hải quân Trung Quốc".
Hôm 15/4, đợt tập trận chung Balikatan kéo dài 11 ngày tại các khu vực gần Biển Đông giữa nước chủ nhà Philippines với hàng nghìn binh sĩ Mỹ, Australia và Nhật Bản đã kết thúc.
Sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đến thăm tàu sân bay USS John C. Stennis ở Biển Đông, hành động được cho là khiến Trung Quốc "nóng mặt". Mỹ cũng tuyên bố sẽ viện trợ hải quân cho Philippines cùng nhiều nước châu Á khác, đồng thời tăng cường hợp tác quân sự tại khu vực này.
Ni Lexiong, chuyên gia hải quân tại Thượng Hải, cáo buộc rằng Washington đang "thiết lập vòng vây với Trung Quốc" từ biển Hoa Đông tới Biển Đông "bằng cách lập ra liên minh quân sự".
Ni cũng nói việc Mỹ can thiệp vào biển Hoa Đông trong tranh chấp Trung - Nhật về chủ quyền với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, là yếu tố khiến Bắc Kinh đơn phương thiết lập Vùng Nhận dạng Phòng không (ADIZ) tại đây năm 2013.
Ngoại trưởng các nước G7 hôm 11/4 đã ra tuyên bố phản đối mạnh mẽ sự khiêu khích trên Biển Đông và biển Hoa Đông, nơi Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền chồng lấn với nhiều quốc gia láng giềng.
G7 còn kêu gọi các quốc gia tuân thủ luật pháp hàng hải quốc tế, đồng thời tôn trọng mọi phán quyết do tòa án và tòa trọng tài đưa ra, trong bối cảnh Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) của Liên Hợp Quốc sắp ra phán quyết với vụ Philippines kiện "đường lưỡi bò" phi lý của Trung Quốc tại Biển Đông.
Việt Nam kiên quyết phản đối các hành động xây dựng trái phép đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, đồng thời yêu cầu các bên chấm dứt các hành động xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cùng các quyền hợp pháp khác ở Biển Đông.
Văn Việt