Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang có kỳ họp quan chức cấp cao (SOM) đầu tiên tại Lào kể từ khi Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) do Liên Hợp Quốc bảo trợ ở The Hague, Hà Lan, ra phán quyết về vụ kiện của Philippines đối với Trung Quốc. Phán quyết nêu rõ Bắc Kinh không có chủ quyền lịch sử đối với Biển Đông, theo AFP.
Vấn đề tranh chấp ở Biển Đông được dự đoán tiếp tục phủ bóng lên những cuộc họp thượng đỉnh của khối. Theo một quan chức ngoại giao Đông Nam Á, Campuchia là nước duy nhất đang ngăn cản việc ASEAN ra tuyên bố chung.
"Rất u ám. Campuchia phản đối hầu như mọi thứ, kể cả việc đề cập tới chuyện tôn trọng tiến trình pháp lý và ngoại giao vốn đã xuất hiện trong các tuyên bố trước đây", quan chức này cho hay.
Theo một bản dự thảo thông cáo chung mà AFP có được, phần với tiêu đề "Biển Đông" hiện vẫn bỏ trống.
Một nhà ngoại giao khu vực khác hôm qua cũng tiết lộ các cuộc thương thảo dường như không thể đi đến đâu. "Hiện tại, tình hình đang bế tắc", ông này nói.
Trung Quốc hồi tháng trước được cho là đã gây áp lực buộc ASEAN rút lại thông cáo chung về Biển Đông với lời lẽ cứng rắn do Malaysia đưa ra sau phiên họp ASEAN - Trung Quốc. Tuy nhiên, Indonesia nói rằng văn bản trên đơn thuần chỉ là một "chỉ dẫn truyền thông", không phải tuyên bố chung của ASEAN.
Năm 2012, với vai trò chủ tịch ASEAN, Campuchia đã từ chối đề cập đến những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, khiến hiệp hội lần đầu tiên không thể đưa ra tuyên bố chung khi kết thúc hội nghị thượng đỉnh.
Vũ Hoàng