Hội nghị hẹp các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra tại Vientiane, Lào, là hội nghị ASEAN đầu tiên trong năm Chủ tịch ASEAN 2016 của Lào và cũng là hội nghị đầu tiên sau khi ASEAN hình thành cộng đồng vào ngày 31/12/2015. Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự sự kiện.
Tại hội nghị, các Ngoại trưởng đã trao đổi về nhiều vấn đề như tình hình Triều Tiên, Biển Đông, các thách thức an ninh phi truyền thống như khủng bố, an ninh mạng, buôn bán người và di cư bất thường, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh.
Về vấn đề Biển Đông, các Ngoại trưởng chia sẻ quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp gần đây và đang diễn ra, trong đó có các hoạt động bồi đắp và các hành động khác, làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng, đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
Ngoại trưởng các nước nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, không quân sự hóa, kiềm chế, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 và đạt tiến triển thực chất trong việc thực hiện Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).
Trung Quốc gần đây được cho là đã triển khai các tên lửa, chiến đấu cơ và radar trên các đảo đá thuộc quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam mà Bắc Kinh chiếm đóng trái phép. Động thái này gây lo ngại và vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của nhiều nước, trong đó có Mỹ, Australia, Nhật Bản...
Việt Nam khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, đồng thời lên án việc thúc đẩy quân sự hoá ở Biển Đông đe doạ đến hoà bình, ổn định ở khu vực cũng như an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.
Phát biểu tại hội nghị trên, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh ASEAN cần ưu tiên duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực trong bối cảnh môi trường an ninh ở khu vực ngày càng phức tạp.
Ông nhấn mạnh ASEAN cần phát huy đoàn kết thống nhất và tiếng nói chung trước những diễn biến phức tạp ở khu vực, nhất là Biển Đông, chia sẻ quan ngại về tình hình đang ngày càng phức tạp ở Biển Đông, nhất là việc quân sự hóa và những hệ lụy đối với hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, nhấn mạnh cần giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước Luật biển Liên Hợp Quốc năm 1982, kiềm chế, không quân sự hóa, thực hiện nghiêm túc DOC và đi vào thương lượng thực chất để sớm đạt được COC.
Bên lề hội nghị, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc gặp song phương với người đồng cấp của Lào Thongloun Sisoulith.
Anh Ngọc