Ông Donald Rumsfeld. Ảnh:Getty Images. |
Cựu giám đốc CIA Robert Gates được đề cử làm người thay thế ông Rumsfeld. Là một kiến trúc sư quan trọng của cuộc chiến Iraq, quan chức này từng đối mặt với những lời kêu gọi không ngớt đòi ông phải từ chức do tình hình bạo lực leo thang liên tiếp tại Iraq.
Trong bài phát biểu từ biệt ngắn gọn trước sự chứng kiến của Tổng thống Mỹ George Bush, ông Rumsfeld mô tả tình hình tại Iraq như là "một cuộc chiến tranh ít được hiểu biết rõ ràng" và vẫn tin tưởng vào thành công cuối cùng của Mỹ tại đây.
Tổng thống Bush gọi ông Rumsfeld là một "nhà ái quốc đã phụng sự cho đất nước bằng danh dự và sự xuất chúng". Người đứng đầu Nhà Trắng cũng ca ngợi ông chủ của Lầu Năm Góc suốt 6 năm qua là "một người bạn và một cố vấn đáng tin cậy".
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ John Rockefeller thuộc Ủy ban tình báo Thượng viện nhấn mạnh: "Kế hoạch chiến tranh của Bộ trưởng Rumsfeld tại Iraq đã thất bại. Đất nước đang trên một chiều hướng nguy hiểm và cuối cùng chính quyền cũng nhận ra sự cần thiết phải có sự thay đổi quyết liệt và tức thời".
Ông Robert Gates (phải) và Donald Rumsfeld tại Nhà Trắng hôm qua. Ảnh: AP. |
Sau sự kiện khủng bố 11/9, ông Rumsfeld đã đi đầu trong kế hoạch phát động cuộc chiến tranh tại Afghanistan năm 2001 và đặc biệt là cuộc chiến Iraq hai năm sau đó. Nhưng thái độ bất mãn của người dân đối với cuộc chiến Iraq đã được chuyển hóa thành kết quả cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra hôm qua.
Kết quả bầu cử mới nhất cho thấy, đảng Dân chủ lần đầu tiên giành chiến thắng và nắm quyền kiểm soát Hạ viện Mỹ trong vòng 12 năm qua. Tuy nhiên, cuộc tranh chấp tại Thượng viện vẫn hết sức căng thẳng và chưa thể xác định cơ quan này sẽ thuộc về đảng nào.
Cuộc đua tại hai bang Montana và Virgina sẽ quyết định thắng thua giữa đảng Dân chủ và Cộng hòa tại Thượng viện. Tổng thống Mỹ Bush thông báo tin ông Rumsfeld từ chức chỉ vài phút sau khi có kết quả đảng Dân chủ đã chiến thắng tại bang Montana.
Kết quả trên càng củng cố hy vọng đảng Dân chủ sẽ giành nốt quyền kiểm soát Thượng viện từ tay đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, bang Virginia còn lại mang tính quyết định đang đối mặt với khả năng sẽ phải tái kiểm phiếu, do đó kết quả cuối cùng vẫn chưa thể công bố sớm.
Lãnh đạo đảng Dân chủ ăn mừng chiến thắng. Ảnh: AFP. |
Cựu giám đốc CIA Robert Gates, 63 tuổi, sẽ cần phải được Thượng viện phê chuẩn để trở thành tân bộ trưởng quốc phòng Mỹ. Từ nay cho đến lúc đó ông Rumsfeld vẫn đảm nhiệm chức vụ đứng đầu Lầu Năm Góc. Ông Gates làm lãnh đạo CIA chỉ hơn một năm hồi đầu thập kỷ 90 dưới thời Tổng thống Bush cha.
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ diễn ra ở cả hai viện. Theo đó toàn bộ 435 ghế của Hạ viện được bầu lại vì mỗi hạ nghị sĩ chỉ có nhiệm kỳ 2 năm. Nhưng chỉ có 1/3 trong tổng số 100 ghế của Thượng viện phải bầu lại giữa nhiệm kỳ. Năm nay, số ghế bầu lại ở Thượng viện là 33, trong đó 17 ghế của đảng Dân chủ và 15 ghế của đảng Cộng hòa cùng một ghế nghị sĩ độc lập đến kỳ nghỉ hưu.
Đình Chính (theo BBC, AP)