Bác sĩ Mỹ trả xương cho bộ đội Việt Nam sau 47 năm

Bác sĩ Sam Axelrad vừa bay từ thành phố Houston sang Hà Nội hôm 28/6. Hôm qua, ông cùng con trai và hai người cháu đích thân trao lại những đoạn xương tay cho cựu chiến binh Nguyễn Quang Hùng ở thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai.

"Tôi là người giám hộ cánh tay này", bác sĩ Sam Axelrad nói, bày tỏ rằng ông "hạnh phúc không tưởng tượng được" khi có cơ hội trả lại kỷ vật thật đặc biệt của một thời bom đạn cho chủ nhân của nó.

Cánh tay của ông Hùng bị trúng đạn và hoại tử trong một cuộc tập kích của lính Mỹ cách thị xã An Khê 75 km, vào tháng 10/1966. Sau khi bơi qua một dòng suối và trú ẩn trong một kho gạo ba ngày, ông Hùng được một trực thăng Mỹ chuyển đến trại y tế của ông Axelrad trong tình trạng hấp hối, cánh tay không còn có thể cứu được.

"Khi tôi cắt bỏ cánh tay của cậu ấy, các đồng nghiệp của tôi đã nhận lấy nó, bỏ đi phần thịt, nối các đoạn xương lại một cách hoàn hảo và đưa nó cho tôi, ông Axelrad, 74 tuổi, nói.

"Khi tôi rời Việt Nam 6 tháng sau, tôi không muốn vứt bỏ cánh tay đi. Tôi đặt nó vào vali và mang về nước. Kể từ đó, cánh tay được giữ tại nhà của tôi".

Hơn 40 năm sau, bỗng một ngày Axelrad mở các kỷ vật chiến tranh ra và dâng trào cảm xúc, ông muốn tìm cách trả lại cánh tay cho chủ nhân của nó. Năm 2011, ông quay trở lại Việt Nam, đi thăm bongke dưới khách sạn Metropole Hà Nội và kể cho hướng dẫn viên, chính là một phóng viên địa phương những chuyện chiến tranh. Cô đã viết về câu chuyện của bác sĩ người Mỹ và cánh tay đặc biệt trên lên báo. Nhờ đó, ông Axelrad phát hiện ra người lính năm xưa vẫn còn sống và quyết định trả lại đoạn xương tay.

Để thực hiện được ý định của mình, Axelrad đã phải làm việc nhiều tháng liền với các cơ quan lãnh sự và vận tải tại Mỹ.

"Cuối cùng, tôi được phép cất đoạn xương trong hành lý của mình và nó đã đi qua các chốt kiểm tra mà không gặp vấn đề gì", ông nói. "Bạn không thể mang theo một thi thể nếu không được phép, nhưng xương thì có thể".

Ông Nguyễn Quang Hùng, giờ đã 74 tuổi và có 7 người con. Vợ ông mới qua đời gần đây.

Năm 1966, sau khi bị cắt chi, ông Hùng phải mất 8 tháng mới phục hồi được sức khỏe. Ông làm trợ lý cho các bác sĩ quân đội Mỹ 6 tháng và trải qua phần còn lại của cuộc chiến bằng cách hành nghề y ở làng. Sau chiến tranh, ông từng làm việc trong chính quyền địa phương 10 năm rồi sau đó nghỉ hưu và ở nhà làm nông.

Ban đầu, khi nghe tin cánh tay bị cắt bỏ ngày nào của mình sẽ được đưa về Việt Nam, ông "thực sự không thể tin được". Ông quá kinh ngạc khi biết rằng mình sẽ được nhận lại một phần cơ thể mà ông đã mất đi từ năm mới 27 tuổi.

"Tôi quá vui mừng. Tôi nghĩ rằng chuyện này rất hiếm có ở Việt Nam, thậm chí trên thế giới", cựu chiến binh nói. "Tôi sẽ đặt cánh tay vào tủ kính. Tôi sẽ nói với những người đến thăm nhà mình rằng "hãy nhìn này, tôi đã từng chiến đấu như thế", ông nói và hy vọng sau này, khi qua đời, sẽ được chôn cất cùng đoạn xương.

Anh Ngọc