Các lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc chụp ảnh chung tại hội nghị thượng đỉnh ở Vientiane, Lào. Ảnh: Reuters
"Chúng tôi cam kết kiềm chế trong việc thực thi các hành động có thể làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp, gây ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định" ở Biển Đông, Strait Times trích dẫn tuyên bố chung của ASEAN - Trung Quốc.
Tuyên bố cũng "khẳng định sự tôn trọng cũng như cam kết đối với tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông được công nhận bởi luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982" và " giải quyết các tranh chấp lãnh thổ, quyền tài phán bằng biện pháp hòa bình mà không cần đến đe dọa hay sử dụng vũ lực".
Tuyên bố chung, được thông qua đúng dịp kỷ niệm 25 năm thiết lập Quan hệ Đối thoại Trung Quốc - ASEAN, cho rằng việc giải quyết tranh chấp cần "thông qua hiệp thương hữu nghị và đàm phán giữa các quốc gia có chủ quyền trực tiếp liên quan đến tranh chấp, phù hợp với những nguyên tắc mà luật pháp quốc tế thừa nhận".
Nhằm giảm thiểu nguy cơ xảy ra những cuộc đụng độ, đôi bên hôm 7/9 còn ra một tuyên bố chung nhất trí áp dụng bộ quy tắc về tránh va chạm bất ngờ trên biển và thông qua hướng dẫn về đường dây nóng dành cho các nhà ngoại giao nhằm giải quyết những tình huống hàng hải khẩn cấp.
Căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á những năm gần đây liên tục gia tăng vì vấn đề tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi pháp với hầu hết diện tích Biển Đông, bất chấp sự phản đối từ cộng đồng quốc tế. Bắc Kinh từ đầu năm nay còn lộ rõ ý đồ quân sự hóa khi bố trí hệ thống tên lửa, radar và chiến đấu cơ tại Biển Đông.
Vũ Hoàng