VnExpress phối hợp với Ban soạn thảo Pháp lệnh Chống bán phá giá đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam lấy ý kiến hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, các cơ quan hữu quan, các luật gia và những người quan tâm về dự luật này: |
Giống như các quy định mẫu của WTO về chống bán phá giá, dự thảo Pháp lệnh quy định hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam bị coi là bán phá giá khi được bán với giá thấp hơn giá trị thông thường của hàng hóa đó tại nước xuất khẩu. Giá trị thông thường đó có thể là giá của hàng hóa tương tự đang được tiêu dùng trên thị trường nước xuất khẩu, là giá của hàng hóa ở một nước thứ ba, hay giá trị sản xuất ra hàng hóa đó tại nước xuất khẩu. Khi xác định được có việc bán phá giá, cơ quan có thẩm quyền là Bộ Thương mại sẽ quyết định áp dụng các biện pháp thuế chống bán phá giá tạm thời, thuế chống bán phá giá, biện pháp đặt cọc hoặc thế chấp, hay buộc bên xuất khẩu hàng vào Việt Nam cam kết về giá, số lượng hàng xuất khẩu...
Trao đổi với VnExpress, luật sư Lê Công Định, Công ty luật White & Case - đơn vị tư vấn cho phía Việt Nam trong vụ kiện cá basa nói: “Nền kinh tế của ta đang bước vào hội nhập, bắt đầu xuất hiện các kiểu bán phá giá của công ty nước ngoài, và nhất là hàng hóa giá rẻ đến nghi ngờ của Trung Quốc đang ngày càng nhiều. Đã đến lúc cần xây dựng khung pháp lý về chống bán phá giá”. Biện pháp chống bán phá giá là một trong những công cụ hiệu quả được WTO thừa nhận và nhiều nước áp dụng để bảo vệ quyền lợi chính đáng của các nhà sản xuất trong nước.
Tuy nhiên, ban hành Pháp lệnh Chống bán phá giá chỉ là bước đầu tiên. Bởi để cơ chế này phát huy hiệu lực, Việt Nam còn cần điều chỉnh, bổ sung hệ thống luật pháp, như luật về bằng chứng, luật về thống kê thị trường, thống kê thương mại, nguyên tắc xác định thị phần. Ngoài ra còn phải có hệ tiêu chí đánh giá về giá cả, về tính chất thị trường của nền kinh tế... Đây cũng là khung pháp lý cần thiết để thực hiện nhiều luật đã ban hành như Pháp lệnh Giá, Pháp lệnh về Tự vệ trong nhập khẩu hàng hóa nước ngoài vào Việt Nam.
Trưởng ban Quản lý cạnh tranh Bộ Thương mại, ông Nguyễn Hữu Chí cũng thừa nhận triển khai biện pháp bảo hộ hợp pháp này không đơn giản. Để xác định có hay không việc bán phá giá, phía Việt Nam phải có đồng bộ hệ thống tính toán thống kê về số lượng, chủng loại hàng, mức độ ảnh hưởng của việc bán phá giá với doanh nghiệp trong nước; phải có năng lực tài chính để tiến hành điều tra tại nước xuất khẩu. “Nhất là nhân lực, phải đào tạo đội ngũ chuyên gia được như các nước, tới cả trăm người chuyên về bán phá giá” - ông Chí nói.
Sau khi cá basa chịu nhiều thua thiệt tại thị trường Mỹ, chống bán phá giá với hàng hóa nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam đang được tìm đến như một công cụ hữu hiệu bảo vệ nhà sản xuất trong nước. Việt Nam cũng có thể áp dụng công cụ này như một biện pháp trả đũa trong các cuộc tranh chấp thương mại quốc tế mà EU, Mỹ, Ấn Độ... hay làm. Tuy nhiên, đây sẽ là bài toán khó đối với các cơ quan hải quan, thuế, quản lý thị trường.
Nghĩa Nhân