57 tuổi với 19 năm làm trưởng phòng cảnh sát hình sự của Quảng Nam, đại tá Nghiệp được xem là người giữ cương vị này lâu nhất cả nước. Quê Thái Bình, tốt nghiệp trường cảnh sát năm 1985, ông nhận công tác tại huyện Quế Sơn, địa bàn tội phạm hoạt động phức tạp nhất tỉnh Quảng Nam. 5 năm ra trường, ông được bổ nhiệm làm phó trưởng công an huyện rồi đảm nhận vị trí phó phòng hình sự tỉnh.
“Có lẽ cuộc đời tôi gắn với nghiệp hình sự, nhà ở Đà Nẵng, đến nay đã sắp về hưu nhưng mới chỉ 4 năm được ăn cơm với vợ con. Nhiều hôm ngày nghỉ, tranh thủ về nhà bưng chén cơm với gia đình thì có điện thoại báo án, lại phải chạy”, đại tá Nghiệp chia sẻ.
Trong hàng trăm vụ án do đại tá Nghiệp trực tiếp tham gia chỉ đạo phá án phải kể đến vụ bắt siêu trộm Vũ Mạnh Hùng - nghi can gây ra hàng loạt vụ trộm công sở ở miền Trung. Công an nhiều tỉnh có thông tin Hùng là thủ phạm nhưng chứng cứ lại không đủ.
“Bắt một con người không phải chuyện đơn giản, phải có đầy đủ chứng cứ để tuyệt đối không được xảy ra oan sai. Hùng nhiều lần ngồi tù nên cực kỳ nguy hiểm. Xác định Hùng là thủ phạm nhưng nếu bắt mà không có chứng cứ thuyết phục chắc chắn anh ta sẽ không nhận tội, lúc đó sẽ rất phức tạp”, đại tá Nghiệp nói.
“Lúc ký lệnh bắt Hùng, tôi cũng rất băn khoăn bởi chứng cứ duy nhất đó là dấu giày của anh ta, nhưng không bắt thì rất dễ bị lọt tội phạm. Chiếc giày đó bị sứt một bên đế, khi các trinh sát tiếp cận, anh ta cũng đang mang chiếc giày này nên không thể chối cãi. Tuy nhiên, tôi phải trực tiếp đấu tranh, hơn một tuần sau, Hùng mới thừa nhận toàn bộ hành vi”, đại tá Nghiệp kể lại một trong những vụ án khiến ông mất phải vất vả nhất.
“Thông thường khi bắt thủ phạm thì chứng cứ phải rất chặt chẽ, nhưng vụ này chỉ có 50/50. Điều đó thể hiện sự quyết đoán của thủ trưởng, phá xong vụ này công an các tỉnh khác ai cũng thán phục”, đại úy Lương Quốc Nghĩa (Đội trưởng Đội phòng chống tệ nạn thuộc PC45) nói.
Đại tá Nghiệp. Ảnh. Tiến Hùng. |
Với nhiều trinh sát hình sự của Quảng Nam, vụ án có đại tá Nghiệp tham gia thì nhiều mấu chốt nhanh chóng được hóa giải. Tại vụ án cô gái bị kẻ cuồng tình Lê Văn Phúc chém tử vong, vùi xác trong nghĩa địa, khi có mặt tại hiện trường, ông Nghiệp đã khoanh vùng được nghi can sau khi quan sát diễn biến tâm lý không bình thường của một thanh niên đang chơi bida trong lúc công an khám nghiệm hiện trường. Điều tra theo hướng này và hành vi mất nhân tính của Phúc đã bị lật tẩy.
Chia sẻ kinh nghiệm phá án, ông Nghiệp cho hay mỗi khi tiếp cận hiện trường phải chú ý tất cả các tình tiết, không thể bỏ sót một chi tiết nào. “Cũng có nhiều khi dấu vết hung thủ lộ ra rất tình cờ. Nếu trinh sát không nhanh nhạy rất dễ bỏ qua”, đại tá Nghiệp nói.
Có năm 28 Tết xảy ra án mạng nhưng tới chiều 30 vẫn không tìm ra hung thủ, là người đứng đầu ông vừa lo cho công việc vừa thương cấp dưới lúc Tết đến nên quyết định cho tất cả về nhà đoàn tụ cùng gia đình. "Mình về ăn Tết cũng canh cánh, cảm giác nợ ai đó cái gì lớn lắm nên đến sáng mùng 2 lại huy động người để tiếp tục làm nhiệm vụ", vị trưởng phòng hình sự kể.
Với những chiến công lập được, đại tá Nghiệp 3 lần vinh dự được nhận bằng khen của Thủ tướng, ngoài ra ông còn sở hữu hàng chục giấy khen, huân chương của Bộ Công an, UBND tỉnh, Tỉnh ủy...
Đại tá Nguyễn Viết Lợi (Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam) đánh giá: “Đại tá Nghiệp là người chỉ huy xuất sắc". Dưới sự chỉ huy của ông, cảnh sát hình sự Quảng Nam luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Tiến Hùng