Khám Chí Hòa sau 70 năm hình thành chỉ có 3 cuộc vượt ngục đi vào lịch sử của trại giam nằm giữa Sài Gòn này.
Lần đầu tiên do những người tù cách mạng tổ chức cướp trại, giải thoát hết tù chính trị nhân thời điểm lính Nhật đảo chính quân Pháp, tối 3/9/1945. Hai lần còn lại kẻ đào thoát đều là những tay giang hồ khét tiếng là tướng cướp Điền Khắc Kim và Phước Tám Ngón - mang 2 án tử hình.
Trại giam Chí Hòa nhìn từ trên cao. Ảnh: S.T
Điền Khắc Kim tên thật là Lê Văn Minh, sinh năm 1947 tại Sài Gòn trong gia đình nghèo, đông con. Gã thư sinh mang lòng yêu cô gái quán bar Helen Diễm nhưng người đẹp không may bị lính Mỹ cưỡng bức, sát hại rồi quăng xác ra đường.
Minh từ đó đem lòng hận thù, quyết "ăn miếng trả miếng" khi nhiều lần đột nhập dinh thự cướp của, cưỡng bức vợ các quan chức Mỹ. Sau mỗi phi vụ, hắn đều để lại biệt danh ĐKK (tức Điền Khắc Kim) tại hiện trường. Khác với các tay đại ca thường quy tụ nhiều đàn em, Điền Khắc Kim chỉ đơn thương độc mã nhưng lại nổi tiếng với những vụ xuất quỷ nhập thần.
Tháng 5/1970, tên cướp đột nhập vào nhà Giám đốc Hội cha mẹ nuôi quốc tế trên đường Trần Quý Cáp (nay là Võ Văn Tần). Sau khi dùng súng khống chế, hắn bắt trói người chồng, nhét giẻ vào miệng rồi đem nhốt vào nhà tắm. Trước khi tẩu thoát với mớ của cải thu gom được, Kim cưỡng bức bà vợ. Tuy nhiên, giám đốc cởi được dây trói, bí mật gọi cảnh sát.
Điền Khắc Kim bị bắt, thụ án 20 năm ở trại giam Chí Hòa. Trong trại, anh ta liên lạc với một số phạm nhân ở buồng giam tội hình sự nằm sát khu hỏa thực nhờ hỗ trợ kế hoạch vượt trại. Đêm 23/4/1972, lợi dụng lúc trại giam đang chiếu phim cho phạm nhân, hắn lẻn ra xe Jeep của viên trung tá cai ngục, bò xuống gầm rồi bám vào càng xe như con thằn lằn bám trên trần nhà. Ít phút sau, viên trung tá đánh xe rời trại về nhà, xe Jeep vừa ra khỏi cổng lập tức phạm nhân ở một số buồng đồng loạt la ó phản đối, đòi yêu sách cải tiến chế độ ăn uống.
Toàn bộ binh sĩ trực gác đổ về hiện trường lo giải quyết sự cố bất ngờ. Bên ngoài cổng trại, trung tá nghe cấp báo qua máy bộ đàm liền dừng xe để chạy vào chỉ huy dẹp bạo loạn. Đúng kịch bản đã vạch sẵn, Điền Khắc Kim nhẹ nhàng tiếp đất, tẩu thoát dễ dàng.
Phía trong trại giam Chí Hòa trước năm 1975. Ảnh: ST
23 năm sau, để trốn thoát khỏi Chí Hoà, tử tù Phước "Tám Ngón" phải mất nhiều công sức hơn nhưng cũng không kém phần may mắn.
Hắn tên thật là Nguyễn Hữu Thành nhưng giới giang hồ thường gọi như vậy vì một bàn tay bị cụt 2 ngón. Sinh năm 1971 trong một gia đình nghèo ở Dĩ An, Thuận An, tỉnh Sông Bé cũ (nay là Bình Dương), chưa thành niên, Phước bỏ nhà đi bụi, sống bằng cờ bạc, trộm cắp, cướp bóc. 17 tuổi, Phước nhận án 3 năm tù tội trộm cắp, sau đó tiếp tục bị đưa đi cưỡng bức lao động.
Không chịu cải tạo, Phước bỏ trốn rồi mua súng lập băng cướp. Đầu năm 1991, tại khu vực Thủy điện Trị An, Đồng Nai, băng Phước “Tám Ngón” hoành hành. Chúng bắn trọng thương người đi đường để cướp xe máy. Chỉ trong vòng nửa tháng, nhóm này gây ra 2 vụ cướp, một vụ trộm và bắn chết một nạn nhân tại Thủ Đức. Sau khi bị bắt, ngoài bản án tử hình do toà Đồng Nai tuyên, giữa năm 1994, Phước nhận thêm án tử của TAND TP HCM về các tội Giết người, Cướp tài sản và bị giam ở Chí Hoà.
Sau hàng trăm ngày dùng dao lam xin được cưa đứt cùm sắt phi 10, Phước lấy vải quấn xung quanh vết cưa, đốt nhựa phủ kín lên trên. Đến đêm 26/3/1995, hắn tháo cùm chui vào nhà vệ sinh, dùng khoen sắt tròn khoét vách tường chỗ bị mục. Xi măng và cát vụn Phước trút vào lỗ cầu vệ sinh, đổ nước cho trôi đi. Hắn bê gạch để vào chỗ ngủ, sắp xếp thành hình người đang nằm rồi lấy chăn phủ kín.
Điền Khắc Kim (trái) và Phước "Tám Ngón". Ảnh: ST
Phước luồn qua lỗ hổng chui ra phía cầu thang lầu bên ngoài buồng giam số 15. Khi leo xuống cầu thang tường thì nghe tiếng bước chân tuần tra đêm của cán bộ quản giáo, gã tử tù hoảng hốt leo ngược trở lên rồi cứ thế đi trên nóc nhà để sang khu AH.
Tại đây, Phước dùng quần áo và khăn nối lại thành sợi dây, cột một đầu vào kèo nhà. Đang đu xuống thì dây đứt, hắn té ngất lịm. Hơn một tiếng sau Phước mới tỉnh, nén đau lết đến cây cột điện ở gần đó. Cả chân lẫn cột sống đều bị chấn thương nhưng anh ta vẫn trèo lên được cột điện khá cao để leo qua hàng rào tụt xuống đất. Đây là địa phận khu tập thể của cán bộ quản giáo.
Tờ mờ sáng, Phước vào trong sân, thấy bộ đồ cảnh sát đang phơi hắn mặc vào người, lấy thêm chiếc xe đạp và đôi dép đường hoàng dắt xe ra cổng trại giam Chí Hòa.
Qua chốt gác cổng trại, Phước vào xin cảnh sát trực được ra ngoài uống cà phê. Tưởng là anh em cán bộ trong trại, người trực đã mở cổng cho Phước ra ngoài.
Tiếp tục mua súng cướp tài sản, Phước "Tám Ngón" gây ra cái chết cho một nạn nhân nữa. Đến ngày 1/10/1995 anh ta mới bị bắt, sau đó bị tử hình.
Trung Sơn