Thảo luận về Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân sửa đổi sáng 5/6, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền cho rằng, phương án thành lập tòa án, viện kiểm sát khu vực thay cho Viện kiểm sát cấp huyện để không có sự can thiệp của chính quyền vào cơ quan nội chính là chưa chắc chắn. Theo ông, tiền bạc và tình cảm không biên giới, bất cứ chỗ nào cũng có thể đi vào được và sẽ làm cho công lý không còn.
Ông Thuyền cho rằng hiện nay các cơ quan tư pháp bị chi phối bởi 3 vấn đề là chính trị, tiền bạc, tình cảm. Và nếu những thứ này "đi vào tòa thì công lý sẽ cắp cặp ra đi". Ông đánh giá yếu nhất hiện nay là năng lực cán bộ chứ không phải do tổ chức bộ máy. Bản lĩnh chính trị không vững vàng, không tinh thông về nghiệp vụ, đạo đức không trong sáng thì mới xảy ra oan và sai, chứ không phải do khâu tổ chức. "Phải đào tạo để cán bộ có trái tim đầy nhiệt huyết, nhưng cái đầu phải lạnh và bàn tay sạch", ông Thuyền nói.
Phần lớn đại biểu muốn giữ mô hình Viện kiểm sát cấp huyện.
Dẫn chứng một số quốc gia quy định cơ quan công tố có thẩm quyền điều tra như tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Pháp, Trung Quốc..., đại biểu Thuyền cho rằng đây là mô hình cần tham khảo vận dụng. Đồng quan điểm, đại biểu Đỗ Văn Đương cho rằng, nếu Viện kiểm sát chỉ phát hiện và kiến nghị xử lý những hoạt động vi phạm bề nổi thì sẽ không loại trừ được những hành vi tội phạm đằng sau vi phạm đó. Thực tiễn cho thấy trong hoạt động tư pháp có oan sai thì có bóng dáng của tội phạm tham nhũng. Ông Dương "chỉ tên" tham nhũng trong hoạt động tư pháp là ăn tiền, nhận hối lộ, tham ô dẫn đến làm sai lệch hồ sơ vụ án.
Đại biểu này cũng cho rằng, Viện kiểm sát phải chống oan sai ngay từ khi điều tra, chứ không phải chờ đến khi tòa án quyết định. Để nâng cao chất lượng công tác tư pháp không phải cải cách trụ sở mà phải cải cách con người, cái đầu, lương tâm và trách nhiệm. "Làm sao để người thẩm phán, người kiểm sát viên hoạt động độc lập theo luật. Họ không nghĩ đến tiền thì mới trong sáng được", đại biểu Đương nhận xét.
Cũng không tán đồng thành lập Viện kiểm sát theo khu vực mà yêu cầu giữ nguyên viện kiểm sát cấp huyện như hiện nay, đại biểu Trần Ngọc Vinh cho rằng, sẽ gây khó khăn cho người dân do khoảng cách về địa lý, do phải sát nhập nhiều đơn vị viện kiểm sát nhân dân cấp huyện vào viện kiểm sát nhân dân khu vực. Ngoài ra, nếu thành lập viện kiểm sát nhân dân theo khu vực thì việc xây dựng trụ sở, mua sắm trang, thiết bi, phương tiện làm việc cho viện kiểm sát nhân dân khu vực sẽ rất tốn kém về kinh phí, đất đai và các nguồn lực khác. Trong khi đó điều kiện kinh tế của đất nước còn khó khăn.
Đại biểu Nguyễn Doãn Khánh đưa ra thống kê của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho thấy từ năm 2010 tới 2013, số người phạm tội trong các cơ quan tư pháp, tức là người cơ quan tư pháp thực hiện, chiếm đến 10% tổng số tội phạm trong phạm vi cả nước. Từ năm 2010 đến nay, cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã khởi tố 169 vụ với 206 bị can là người của các cơ quan tư pháp phạm tội trong hoạt động tư pháp.
Đoàn Loan