Theo dự thảo Luật Công an xã được trình tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 15/8, công an xã được lập hồ sơ tin tức, vụ việc về an ninh, trật tự; quản lý cư trú, căn cước công dân; quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; quản lý về an ninh, trật tự đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự; bắt người phạm tội, người có quyết định truy nã đang lẩn trốn trên địa bàn xã; tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm; huy động phương tiện và người sử dụng, điều khiển phương tiện…
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhận định với tính chất lực lượng vũ trang bán chuyên nghiệp, công an xã với năng lực, trình độ hạn chế mà được trao quá nhiều quyền. E ngại sẽ "làm không nổi", Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu đề nghị nên rà soát các nhiệm vụ và quyền hạn này vì "nếu bên dưới không làm nổi, trên không với tay xuống, rất nguy hiểm”.
Ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách nói thẳng rằng "nhiệm vụ, chức năng của công an xã được quy định rất nhiều nhưng tính chính danh rất nhỏ". Ông đề xuất "thu gọn lại", nếu không thì chính công an xã khi đọc các nhiệm vụ của mình cũng "toát mồ hôi".
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhận thấy theo dự thảo, đầu vào của trưởng công an xã, phó trưởng công an xã "rất thấp" khi chỉ quy định học xong chương trình THPT trở lên. Công an viên tốt nghiệp từ THCS trở lên. Ở những vùng sâu, vùng xa mà không đủ người thì học xong tiểu học trở lên. Bà e ngại với chất lượng nhân lực như vậy thì khó hoàn thành tốt, nhiệm vụ. Thực tế nhiều vụ việc ồn ào trong dư luận thời gian qua cho thấy khi thực hiện nhiệm vụ liên quan đến tố tụng hình sự, một số công an xã đã xảy ra nhiều sai phạm ảnh hưởng đến quyền con người, quyền công dân và ảnh hưởng uy tín lực lượng công an cả nước. Trong đó có những vụ đánh chết người, gây thương tích nghiêm trọng, làm sai lệch hồ sơ vụ án...
Trước nhiều ý kiến đề nghị dự thảo Luật cần thể hiện rõ tính chất “vũ trang bán chuyên trách” của lực lượng công an xã để thể hiện rõ địa vị pháp lý, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải nêu quan điểm: "Tôi đồng ý xác định công an xã là lực lượng vũ trang bán chuyên trách vì mang tính chất quản lý xã hội nhiều hơn, nhưng phải bảo đảm mang tính chuyên nghiệp".
Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng, trong thực tiễn công an xã hoạt động theo mô hình “lực lượng vũ trang bán chuyên trách” đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã, không phát sinh vướng mắc gì lớn.
Phương Linh