Bỏ học giữa chừng, Yuri Milner vẫn trở thành tỷ phú nhờ đầu tư vào các mạng xã hội như Facebook. Ảnh: Flickr. |
Mùa hè năm ngoái, Yuri Milner, một tỷ phú Nga từng là sinh viên vật lý nhưng bỏ trường trước khi tốt nghiệp, đã gây nên cơn "địa chấn" trong cộng đồng khoa học khi ông trao phần thưởng 27 triệu USD cho 9 nhà vật lý và toán học (mỗi người nhận ba triệu USD). Khoản tiền đó là trị giá của giải Vật lý Cơ bản, một giải thưởng do Milner sáng lập.
Hôm 11/12, Milner tuyên bố ông sẽ trao phần thưởng ba triệu USD cho những công trình về hố đen của ông hoàng vật lý Stephen Hawking. Một phần thưởng ba triệu USD khác sẽ thuộc về 7 nhà khoa học của Tổ chức Nghiên cứu Nguyên tử châu Âu (CERN) vì họ tìm ra hạt có đặc điểm giống hạt Higgs, The New York Times đưa tin.
Giới khoa học dự đoán hạt Higgs, được mệnh danh là “hạt của Chúa”, là loại hạt hạ nguyên tử tạo nên khối lượng của vật chất.
Ngoài ra, Milner sẽ tiếp tục trao ba triệu USD cho những người đoạt giải Vật lý Cơ bản vào năm 2013. Ông cũng sẽ trao ba phần thưởng trị giá 100.000 USD cho ba nhà vật lý từng công bố các nghiên cứu trong lĩnh vực mới.
Vào năm 1974, tiến sĩ Hawking tuyên bố các hố đen có thể phát ra bức xạ năng lượng và đây là nguyên nhân khiến chúng “bốc hơi” hay thậm chí biến mất. Hai năm sau, ông lại đưa ra một giả thuyết mới mà theo đó, thời gian không thể tồn tại trong hố đen, nghĩa là con người sẽ không thể nghiên cứu quá khứ và dự đoán tương lai trong những vùng không gian đó.
Khoản tiền của Milner dành cho các nhà vật lý của CERN có thể chỉ là sự mở đầu cho hàng loạt phần thưởng mà họ sắp nhận. Hồi tháng 7 năm nay, khoảng 3.000 nhà vật lý của CERN – được chia thành hai nhóm mang tên Atlas và CMS - đã tìm ra một loại hạt có đặc điểm giống hạt Higgs nhờ những thử nghiệm trong máy gia tốc hạt lớn. Với thông báo của họ, quá trình tìm kiếm mắt xích còn thiếu trong Mô hình chuẩn – một lý thuyết vật lý được chấp nhận rộng rãi nhất trong việc giải thích mọi hiện tượng trong vũ trụ - trong suốt 5 thập kỷ qua đã tới hồi kết.
Phần thưởng dành cho CERN sẽ được chia thành ba phần. Một triệu USD sẽ được dành cho máy gia tốc hạt lớn. Lyn Evans, người phụ trách hoạt động xây dựng cỗ máy, sẽ thay mặt nó để nhận phần thưởng. Hai triệu USD còn lại sẽ được chia đều cho hai nhóm CMS và Atlas.
Các nhà vật lý của CERN cảm thấy vui vì hành động hào phóng của tỷ phú Milner, song nói rằng họ không có thời gian để suy nghĩ về việc tiêu tiền. Vài người trong số họ thừa nhận rằng họ chưa bao giờ nghe cái tên Yuri Milner, người từng thăm CERN và gặp một số nhà khoa học trong thời gian gần đây.
“Tiền thưởng từ Milner là thứ mà chúng tôi hoàn toàn không nghĩ tới”, tiến sĩ Della Negra, người sáng lập nhóm CMS, phát biểu.
Tiến sĩ Fabiola Gianotti, trưởng nhóm Altas, và tiến sĩ Joe Incandela, trưởng nhóm CMS, nói rằng hai ông muốn CERN trao phần thưởng của Milner cho những nhà khoa học trẻ trong nhóm.
CERN sẽ thành lập một hội đồng để lựa chọn những người xứng đáng nhận phần thưởng của Milner. Các thành viên của hội đồng sẽ bỏ phiếu để chọn người nhận giải vào sáng 20/3 năm sau và thông báo kết quả vào buổi tối cùng ngày.
Minh Long