Theo tiến sĩ Ngô Quang Vinh, Trưởng phòng Nghiên cứu cây thực phẩm - Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam, sở dĩ các vùng cát không thể trồng được rau vì cát không giữ được nước, rau luôn trong tình trạng thiếu độ ẩm, héo và chết. Nhóm nghiên cứu đã tạo một tầng giữ ẩm nhân tạo. Đấy là một tầng cát dày 20 cm mà qua hướng dẫn người dân có thể tự tạo nên dễ dàng. Tầng giữ ẩm này được giới hạn bởi 2 lớp ni-lông nằm dưới tầng canh tác (dày khoảng 10 cm, gồm hỗn hợp cát, phân chuồng và nhiều phụ phẩm nông nghiệp như rơm, rạ đã hoại mục). Khi tưới, phần lớn nước sẽ làm ẩm tầng canh tác, một số ít dư thừa sẽ qua các lỗ của màng ni-lông thấm xuống và được giữ ở tầng dưới. Khi không tưới, nước ở tầng giữ ẩm sẽ thấm lên, bổ sung cho tầng trên. Nhờ vậy, cây rau luôn đủ ẩm, mà lượng nước tưới chỉ bằng khoảng 50% so với trước.
Hiệu quả kinh tế đến 90%
Tại TP HCM, người dân đã biết đến việc trồng rau gia đình trong thành phố qua việc mua đất trồng cây hệ multi của một số công ty. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu của tiến sĩ Vinh đi theo hướng tận dụng cát, cải tạo cát để có thể trồng rau. Theo đó, về tầng giữ ẩm người dân có thể tự thực hiện được và hỗn hợp trồng (gồm cát, phân chuồng, rơm rạ hoại mục...). Tiến sĩ Vinh cho biết, nếu mua hỗn hợp này tại thành phố, giá cũng chỉ bằng 10% so với đất trồng hệ multi.
Theo tính toán của nhóm nghiên cứu, nếu áp dụng mô hình này ở thành phố thì chi phí chỉ bằng 6,6% chi phí phải trả cho những vật tư như khay trồng, đất trồng, phân sinh học hữu cơ, chế phẩm sinh học... Và thời gian bảo hành của tầng giữ ẩm được xác định là 4 năm.
Từ đầu năm 2005, sau khi nghiên cứu thành công tại trại trồng trọt ở Hóc Môn (TP HCM), nhóm nghiên cứu đã triển khai đến 77 hộ dân vùng cát các xã Hòa Thắng, Hồng Phong, tỉnh Bình Thuận. Vườn rau gia đình có diện tích 20-25 m2, mỗi năm sẽ cho khoảng 600 kg rau. Theo khảo sát của Phòng Nghiên cứu cây thực phẩm - Viện Khoa học Kỹ thuật nông nghiệp miền Nam, trước đây lượng rau tiêu thụ trên đầu người ở đây mỗi năm chỉ ở mức 60 kg/người, đạt 1/2 tiêu chuẩn thực phẩm cho người Việt Nam. Nguyên nhân là do vùng không sản xuất được rau, chủ yếu rau từ những nơi khác được thồ đến bán. Dự kiến tháng 3/2006, nhóm nghiên cứu sẽ hướng dẫn cho 80 hộ dân và 6 đơn vị lực lượng vũ trang tại đảo Phú Quý về kỹ thuật trồng rau trên cát.
(Theo Người Lao Động)