Ngày 15/6/1608, Hudson viết trong nhật ký hải hành: "Hôm nay, hai thuỷ thủ Thomas Hill và Robert Raynor nhìn thấy một sinh vật lạ có nửa người bên trên giống hệt một cô gái nhưng thay vì hai chân thì lại là một cái đuôi to khoẻ. Sinh vật này có màu da trắng, tóc đen tuyền, phần đuôi được bao bọc bởi lớp vảy như vảy cá. Căn cứ hình dạng, đuôi của sinh vật này giống đuôi cá heo, song về màu sắc thì lại giống đuôi cá thu".
Họa sĩ Stradanus, trong thời gian tham gia chuyến hải hành vòng quanh thế giới của Magellan, cũng để lại một bức ký họa thể hiện một nàng tiên cá với cái đuôi nhọn, không rẻ quạt ở đầu chót, đang bơi bên cạnh thuyền. Trong quyển Kinh thánh xuất bản năm 1483 tại Nuremberg cũng có bức tranh minh họa vẽ hình một nàng tiên cá đang bơi bên cạnh con thuyền của Noe. Sa hoàng Pie đệ nhất từng viết thư cho linh mục người Francois Valentine, yêu cầu kể tỉ mỉ chuyện ông này cùng mấy chục người khác trong đoàn truyền giáo nhìn thấy nàng tiên cá ở gần cảng Ambon của Indonesia. Nhà văn Nga Turgheniev trong một lần tắm sông đã nhìn thấy dưới nước một sinh vật lạ giống như con khỉ cái nhưng có đuôi. Ông đã viết thư kể chuyện đó cho bạn mình là nhà văn Pháp Guy de Maupassant và sau đó Maupassant đã đưa tình tiết này vào truyện Nỗi kinh hoàng.
Nhà văn Nga nổi tiếng Alexander Beliaev, chuyên viết truyện khoa học viễn tưởng, khi viết truyện Người cá (từng được dịch ra nhiều thứ tiếng và nhiều lần dựng thành phim) cũng dựa trên những sự kiện hoàn toàn có thật. Nguyên mẫu của nhân vật Ichian là chú bé Francisco de la Vega Casar có khả năng lạ thường, sống ở nửa cuối thế kỷ 17, trong ngôi làng nhỏ Lyerganes trên bờ vịnh Beaskay. Từ năm lên 5 tuổi, Casar đã có thể lặn xuống nước suốt nửa giờ mà không cần ngoi lên để thở. Tháng 2/1674, trong một lần tắm ở sông Myera, Casar đột nhiên biến mất để rồi 5 năm sau xuất hiện trong... lưới của một ngư dân đang đánh cá ngoài khơi. Từ cổ họng đến sát cơ quan sinh dục và từ gáy đến chót xương cùng của Casar đã mọc lên lớp vảy màu nâu nhạt với hàng vây nhô lên ở giữa; giữa các ngón tay có lớp màng giống như bàn chân ếch. Casar được đưa vào bờ, gửi vào tu viện dòng thánh Francisco, ăn học bình thường như những người khác, thỉnh thoảng được phép trầm mình suốt buổi trong một hồ nước lớn. 9 năm sau, nhân sơ suất của người gác cổng, Casar trốn ra ngoài, nhảy tùm xuống biển và biến mất vĩnh viễn. Nghi ngờ tính xác thực của câu chuyện trên, năm 2004, nhà báo người Tây Ban Nha Iker Himenes Elyzary đã lục tìm trong tài liệu lưu trữ của giáo hội và đã tìm thấy một thư tịch ghi nhận sự việc này.
Tất cả những câu chuyện trên đây chỉ là một phần rất nhỏ trong hồ sơ tư liệu về người cá, mỹ nhân ngư, quái vật biển dạng người... của tiến sĩ sử học người Nga Alexander Gorbovsky.
Mới đây, nhà động vật học người Mỹ Carles Banze đã cho đăng bài khảo luận "Cơ sở sinh học của người cá" trên tờ Limnology & Oceanology, một tạp chí khoa học rất có uy tín của Mỹ. Bài viết có đoạn: "Người cá, mỹ nhân ngư, những quái vật biển dạng người... xin gọi chung là người cá - trong các truyền thuyết và trong lời kể của các nhân chứng hay những hình ảnh do người xưa vẽ lại, chúng ta thấy người cá nói chung đều có hai mắt cùng nhìn về một hướng như người mà không phải nhìn về hai hướng ngược nhau như cá. Bàn tay người cá có ngón cái chĩa ngang như người, thuận tiện cho việc cầm nắm công cụ lao động. Các miêu tả đều cho thấy người cá có đầu khá to so với thân hình nói chung, chứng tỏ bộ não khá phát triển. Phần thân dưới của người cá hầu hết đều có hình dạng bơi chèo có rẻ quạt ở đầu chót tương tự đuôi cá voi. Lớp vảy trên thân (chủ yếu ở phần đuôi) thực chất là lớp da dày hoá sừng trông xù xì giống như vảy cá...". Giải thích về việc ngày nay người cá không còn hiện diện trong thiên nhiên, Banze tỏ ra hơi cực đoan khi cho rằng nguyên nhân là do sự phát triển của thế giới hiện đại gây ô nhiễm môi trường sinh thái và do sự đánh bắt thuỷ hải sản một cách vô độ đã khiến người cá tuyệt chủng.
Tiến sĩ sinh vật học Valentin Sapunov thuộc Viện hàn lâm an ninh sinh thái của Nga cũng tin rằng người cá có thật.Theo ông, trên mặt đất người ta còn ngờ là có người tuyết - sinh vật nguyên thuỷ dạng người - huống gì dưới lòng đại dương mênh mông, sâu thẳm, nơi mà sự hiểu biết của chúng ta còn quá mù mờ. Người cá là một dạng người tuyết ở dưới nước.
Những đứa trẻ có mang như mang cá
Nữ tiến sĩ Marina Chistiakova thuộc Trung tâm sản phụ khoa của Nga cho biết, trong thực tế, có một số trẻ sinh ra có hình dạng cơ thể hoặc cấu trúc cơ quan hô hấp gần giống như các mô tả về người cá. Đứa trẻ bị coi là bị hội chứng "Mỹ nhân ngư" nếu có hai chân bị dính vào nhau và hai bàn chân xoè ra như vây đuôi cá.
Theo thống kê trên thế giới, trung bình trong số 60.000 trẻ sơ sinh có một trẻ bị hội chứng này, mà tuyệt đại đa số đều không sống quá 3 tuổi. Trong thực tiễn hành nghề, bà Chistiakova đã gặp 3 trường hợp và cả 3 đứa trẻ đều đã chết khi chưa đầy 1 tuổi. Lại có những đứa trẻ sơ sinh mà ở hai bên sườn, khoảng cách giữa hai xương sườn nào đó rộng hơn bình thường và lớp da ở đó phập phồng theo hơi thở, rất mỏng, có nhiều lỗ chân lông lớn hơn bình thường, tạo cảm giác có thể để cho nước lọt qua dễ dàng. Tại nhà bảo tàng truyền thống của thị trấn Toumstown ở miền nam nước Mỹ hiện vẫn trưng bày bộ da nhồi bông một sinh vật trông hơi giống con thuỷ ngưu, từng sát hại nhiều mạng người cách đây hơn 200 năm. Con vật này có hai mắt khá to, mũi, tai, vai và cổ rất giống những bộ phận của người. Hai chi trước rất giống tay người, với khớp khuỷu tay khá linh hoạt và hai bàn tay có đủ năm ngón như người. Lồng ngực với những xương sườn rất phát triển, chứng tỏ sinh vật này thở được cả khí trời. Tuy nhiên, phần dưới của cơ thể thì chẳng khác gì phần thân sau của loài cá. Theo lời các hướng dẫn viên nhà bảo tàng thì những sinh vật tương tự thỉnh thoảng vẫn dính lưới ngư dân ở vùng biển vịnh Mexico.
Năm 1991, Hãng thông tấn quốc gia Tây Ban Nha EFE loan tin về trường hợp một đứa bé sơ sinh, bé Edwin, ở làng Liamack của Peru, chào đời với lớp vảy bao bọc toàn thân. Không những thế, Edwin còn không có vành tai, chỉ có hai lỗ tròn thay vì mũi và miệng em không có môi nên trông em càng giống cá. Em bé "người cá" này được nuôi theo chế độ đặc biệt trong lồng kính. Lớp vảy rụng dần, để lộ lớp da rất mỏng, màu hồng. Edwin không bú mẹ theo phản xạ bẩm sinh như thường thấy ở trẻ sơ sinh. Sữa bón vào miệng cũng bị ựa ra hết - hệ tiêu hoá của em không thích nghi với việc tiếp nhận sữa. Edwin qua đời ở ngày thứ 9 do bị nhiễm trùng gây hoại thư và rối loạn tuần hoàn máu.
Gần đây nhất, theo hãng tin Atlanta Journal, năm 1998, bà Segundina Gimena ở thủ đô Manila của Philippines đã sinh một lúc ba em bé có mang như mang cá và có thể nằm hoàn toàn trong nước tới hơn 10 phút.
Đến đây, một câu hỏi được đặt ra cho các nhà khoa học: trên quan điểm vật lý sinh học, liệu một sinh vật dạng người hay thậm chí con người nói chung có thể sống trong môi trường nước (với nghĩa hoàn toàn trong nước) mà không cần đến một thiết bị kỹ thuật nào hay không? Xin các bạn đón đọc trong bài sau.
Thế Giới Mới (Theo Komsomolskaya Pravda)