Hình minh họa kính thiên văn IRIS trên quỹ đạo trái đất. Ảnh: NASA. |
Nhiệt độ bầu khí quyển của mặt trời lên tới 2,8 triệu độ C. Do nhiệt độ quá cao, bầu khí quyển của nó liên tục phóng những luồng hạt mang điện tích ra không gian xung quanh. Giới khoa học xác định ranh giới của Thái Dương Hệ dựa vào khoảng không gian chứa những hạt mang điện tích ấy. Các hạt mang điện tích từ mặt trời cũng tác động tới trái đất. Chẳng hạn, bão mặt trời có thể làm phá hủy các vệ tinh nhân tạo trên quỹ đạo địa cầu, gây nhiễu sóng radio, làm tê liệt các hệ thống điện trên mặt đất.
Các nhà khoa học đã giải mã nhiều cơ chế vật lý của mặt trời trong vài thập kỷ qua, song họ vẫn trăn trở với một câu hỏi: Tại sao nhiệt độ ở bề mặt của mặt trời tương đối thấp (khoảng 5.500 độ C) nhưng nhiệt độ trong bầu khí quyển của nó lên tới 2,8 triệu độ C?
Để giúp giới khoa học tìm ra đáp án cho câu hỏi đó, NASA vừa phóng kính thiên văn Interface Region Imaging Spectrograph (IRIS) lên quỹ đạo trái đất vào lúc 2h27 ngày 28/6 theo giờ GMT để theo dõi bầu khí quyển mặt trời. Một máy bay chuyên dụng cất cánh từ căn cứ không quân Vanderberg tại bang California, mang theo tên lửa đẩy và kính thiên văn lên không trung. 57 phút sau, tên lửa tách ra khỏi "bụng" của phi cơ và đẩy kính thiên văn lên quỹ đạo, Space đưa tin.
IRIS - có chiều dài 1,2 m và khối lượng 204 kg - sẽ theo dõi mặt trời ở độ cao 640 km so với mặt đất. Nó được thiết kế để chụp những bức ảnh sắc nét về sự di chuyển của ánh sáng từ bề mặt của mặt trời (còn gọi là quyển sáng) tới tầng quyển sắc. Theo kế hoạch, IRIS sẽ hoạt động trong hai năm.
Minh Long