Trong quá trình theo dõi thông tin về tàu ngầm Trường Sa mini, anh Nguyễn Khắc Giáp, kỹ sư cơ khí đang làm việc ở Vũng Tàu cho rằng đã phát hiện điểm sai lầm trong chế tạo hệ thống lái của con tàu.
Qua quan sát hình ảnh con tàu, anh Giáp thấy phía đuôi bên hông con tàu là hai cánh lái có thể điều khiển được (gạt vẩy lên, xuống) và phía trước là hai cánh được gắn cố định bằng mối hàn lên thân con tàu. Phía cuối đuôi là bánh lái rẽ trái phải. Nhưng sau đó, khi thử nghiệm trong bể thì ông Hòa đã bỏ đi hai cánh trước. Việc này theo anh Giáp là sai lầm của người thiết kế.
"Hai cánh trước và cánh sau có vai trò tương đương nhau trong hệ thống lái. Chúng cùng chung nhiệm vụ là điều khiển và lấy thăng bằng cho tàu khi ở trạng thái lặn, giống như con ngựa có bốn cái chân", anh Giáp nhấn mạnh.
Hình ảnh trên cho thấy tàu ngầm có hai cánh lái phía trước. Nhưng sau đó, ông Hòa đã bỏ hai cánh lái. Theo chuyên gia cần thiết phải có 4 cánh lái và phải điều khiển được nó. |
Theo anh Giáp, cũng như máy bay khi đã cất cánh vì lý do gì đó mà các động cơ không hoạt động thì máy bay sẽ rơi, và tàu ngầm cũng vậy, khi đã lặn nếu dừng lại thì sẽ chìm và bị đè bẹp bởi áp suất cao. Khi cho con tàu lặn bằng cách xả nước vào các két, khối lượng của con tàu lớn hơn khối lượng nước mà nó chiếm chỗ, tàu sẽ chìm xuống. Nhờ bơm đẩy nước qua lại giữa các két nước mà người điều khiển có thể giữ tàu thăng bằng, lặn trong nước còn nếu đứng yên tàu sẽ chìm như tảng đá.
Để tàu không chìm sâu hơn phải bơm khí vào đẩy nước ra để khối lượng tàu “gần như” bằng với khối lượng nước mà nó chiếm chỗ. Lúc này con tàu “gần như” đạt trạng thái không trọng lượng. Khi chuyển động do lực cản không đều giữa nửa trên và nửa dưới (mặt phẳng ngang qua trục chân vịt) gây ra sự mất thăng bằng động, lúc đó, con người chỉ cần điều khiển 4 cánh lái để loại bỏ các yếu tố trên.
Tất cả các loại có chuyển động chính vuông góc với phương trọng lực như các loài cá, chim, máy bay, tên lửa hành trình, ngư lôi và tàu ngầm đều có nguyên tắc điều khiển thăng bằng như vậy, trừ các tàu lặn sâu (robot lặn), tên lửa đạn đạo, máy bay trực thăng, tàu vũ trụ… được điều khiển và thăng bằng theo một cách khác vì lúc này phương chuyển động chính gần như trùng với phương trọng lực.
Còn với tàu ngầm Trường Sa mini, theo anh Giáp, khi nó chìm xuống việc giữ cho tàu lặn ổn định là không thể, dù ông Hòa có thể giữ hoặc điều khiển tàu ổn định tại chỗ ở trong bể. Bởi lực cản không đều giữa nửa trên và nửa dưới của mặt phẳng ngang qua tâm trục chân vịt kết hợp với sự chìm hoặc nổi.
Anh Giáp lấy ví dụ tàu đang chạy thăng bằng trên mặt nước, người điều khiển xả nước vào cho tàu chìm xuống, rồi bơm nước qua lại trước sau để tàu thăng bằng. Để không chìm sâu hơn chúng ta buộc phải điều khiển hai cánh lái bên hông ở phía sau.
Trong trường hợp này, nếu điều khiển hai cánh sau vẩy xuống thì đuôi tàu cao hơn mũi tàu (trong lúc mũi tàu đang chìm xuống) khiến tàu lao nhanh xuống đáy. Nếu điều khiển hai cánh sau vẩy lên có nghĩa là làm cho tàu ở phía sau lặn xuống trong lúc mũi tàu cũng đang chìm khiến tàu nặng hơn và chìm xuống nhanh hơn. Nếu bơm khí đẩy nước ở phần đầu ra để phần này nhẹ hơn và không bị chìm xuống thì khi đó việc điều khiển hai cánh sau cũng chỉ làm cho tàu lao nhanh lên mặt nước.
Bên cạnh đó, anh Giáp cũng đề nghị ông Hòa nên xem xét các hệ thống khác ngoài cánh lai của con tàu.
Trao đổi với VnExpress về ý kiến trên, ông Nguyễn Quốc Hòa gửi lời cảm ơn tới người kỹ sư cơ khí. Nhưng chủ nhân con tàu cho biết, quan điểm của kỹ sư Giáp thường áp dụng cho tàu cỡ lớn hơn là tàu Trường Sa.
"Gắn thêm hai cánh lái phía trước có thể sẽ bị thừa khiến việc điều khiển trở nên khó khăn hơn", ông Hòa nói.
Về việc đưa tàu ra thử nghiệm ngoài biển, ông Hòa cho biết vẫn đang chờ ý kiến của UBND tỉnh. Ông bày tỏ mong muốn được thử nghiệm vào ngày 30/4, 1/5 hoặc 2/9 là ngày có ý nghĩa quan trọng của người Việt Nam.
Hương Thu