Các nhà nghiên cứu phân tích xác ướp Chinchorro nhằm khám phá những bí ẩn của nền văn minh này. Ảnh: AFP.
Tổng cộng 15 xác ướp chủ yếu là trẻ em và thai nhi được đưa đến phòng khám Los Condes ở Santiago, Chile, vào tuần trước để phân tích ADN và chụp cắt lớp vi tính, AFP hôm qua đưa tin.
Các xác ướp đều có niên đại trên 7.000 năm, được người Chinchorro ướp khô và chôn dưới sa mạc. Chinchorro là nền văn minh cổ đại tồn tại từ năm 10.000 đến 3.400 trước Công nguyên ở Chile và Peru. Người Chinchorro chuyên săn bắn và câu cá ven biển Thái Bình Dương tại Nam Mỹ ở rìa sa mạc Atacama. Những xác ướp của cộng đồng có niên đại lâu đời hơn xác ướp Ai Cập ít nhất 2.000 năm.
Nhóm nghiên cứu hy vọng có thể sử dụng công nghệ y học hiện đại để tái hiện hình dáng của người Chinchorro, giải mã gene của họ và hiểu rõ hơn những bí ẩn về nền văn minh này.
"Chúng tôi thu thập hàng nghìn hình ảnh với độ chính xác đến từng milimet", nhà X-quang học Marcelo Galvez cho biết. "Bước tiếp theo là cố gắng giải phẫu ảo các thi thể mà không chạm vào chúng, cho phép bảo tồn xác ướp thêm 500.000 năm nữa".
Nhóm nghiên cứu cũng muốn tìm hiểu sâu hơn về cách ướp xác của người Chinchorro. Cộng đồng này có hiểu biết sâu rộng về giải phẫu cơ thể người. Họ cẩn thận lột hết da và cơ ra khỏi thi thể người chết. Họ dùng gỗ, cây cỏ và đất sét để tái tạo cơ thể bao quanh bộ xương, sau đó khâu lớp da ban đầu lại, thêm miệng, mắt và tóc. Cuối cùng, họ đặt một chiếc mặt nạ lên mặt xác ướp. Kết quả là những xác ướp vẫn sống động như người thật dù hàng nghìn năm trôi qua.
Ướp xác là một quá trình riêng tư đối với người Chinchorro, theo Veronica Silva, trưởng khoa nhân chủng học ở Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Chile. "Chính những người thân trong gia đình sẽ thực hiện ướp xác", Silva nói.
Xác ướp nhỏ tuổi nhất là những bào thai chưa chào đời và trẻ sơ sinh. Tất cả xác ướp đều tuân theo cùng một quy trình cơ bản nhưng mỗi thi thể sẽ thể hiện "những tiến bộ công nghệ và nghệ thuật riêng". Đó là một quá trình tiến hóa theo thời gian và các xác ướp gần đây nhất là ví dụ rõ nét nhất.
Khoảng 180 xác ướp của người Chinchorro được phát hiện từ năm 1903. Tất cả đều chôn ngoài trời, đặt gần biển. Người Chinchorro không xây kim tự tháp hay bất kỳ công trình nào để mai táng. Trên thực tế, nền văn minh Chinchorro không để lại bất kỳ dấu vết nào ngoài những xác ướp.
"Chúng ta đang nói về những xác ướp nhân tạo lâu đời nhất trên thế giới. Xác ướp Chinchorro có niên đại 7.400 năm. Hệ thống này đã tồn tại 2.000 năm trước khi xác ướp đầu tiên ra đời ở Ai Cập", Silva chia sẻ.
Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính mang đến nhiều bất ngờ cho nhóm nghiên cứu. Xác ướp nhỏ nhất thực chất không phải là xác ướp. "Không có cấu trúc xương bên trong. Đó chỉ là một bức tượng, có thể nhằm đại diện cho một cá nhân không thể ướp xác", Silva kết luận.
Các nhà nghiên cứu cũng lấy mẫu da và tóc từ xác ướp để phân tích ADN với hy vọng xác định được mối liên hệ di truyền giữa người Chinchorro cổ đại và người hiện đại.
Phương Hoa