- Những cách tiếp cận tốt nhất hoặc mô hình tốt nhất để giáo dục trẻ 0-11 tuổi là gì? Điều gì chứng minh được các cách tiếp cận, mô hình đó là tối ưu? (Linh Chi, 30 tuổi, Tân Thuận, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền, chuyên gia về giáo dục đầu đời tại Việt Nam: Kính chào độc giả báo VnExpress, rất cảm ơn các bạn đã quan tâm đến chương trình tư vấn phương pháp giáo dục trẻ từ 0 đến 11 tuổi. Các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ 0-11 tuổi đó là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề cho trẻ. Các cách tiếp cận tốt thường thể hiện tính tích hợp cao và kết nối việc học với thực tế đời sống của trẻ. Hiện nay trên thế giới có một số mô hình, cách tiếp cận trong giáo dục đầu đời được các nhà chuyên gia giáo dục đánh giá cao. Điển hình như các mô hình đã có từ lâu nhưng hiện vẫn có giá trị là Montessori (Italy) hay các mô hình mới được xây dựng gồm Reggio Emilia (Italy), High Scope (Mỹ)…
Mỗi mô hình, cách tiếp cận có thể có những ưu điểm khác nhau (cũng như một số hạn chế) nhưng hầu hết các nhà giáo dục hàng đầu thế giới đều thừa nhận những mô hình trên là tốt. Đơn cử chương trình High Scope, 70% trẻ học chương trình đến năm 5 tuổi đạt được 90+ IQ trong khi chỉ có 30% trẻ không đi học mầm non đạt được mức độ trên.
- Thân chào các chuyên gia! Tôi có câu hỏi là trẻ em Việt Nam ở độ tuổi nào bắt đầu tiếp cận Anh ngữ tốt nhất ? (Ngọc Tùng, 34 tuổi, Tân Thuận, TP HCM)
- Cô Kyla Colleen Ellis - giáo viên giảng dạy tiếng Anh mầm non của Hệ thống trường Quốc tế Việt Úc: Chào Tùng, cảm ơn câu hỏi của bạn. Theo nhiều nghiên cứu trên thế giới, nếu được tiếp xúc càng sớm thì khả năng tiếp thu và phát triển ngoại ngữ của trẻ càng cao. Đặc biệt, giai đoạn 3-6 tuổi là lứa tuổi lý tưởng để trẻ bắt đầu học ngôn ngữ hiệu quả tốt nhất, do não của trẻ đang ở giai đoạn phát triển về khả năng nghe - nói và khả năng nhận biết cũng trong quá trình hoàn thiện. Do đó, sự nhạy bén và mức độ thẩm thấu đối với ngôn ngữ mới của trẻ cao hơn so với người lớn chúng ta.
- Con tôi năm nay lên lớp 1, lúc trước bé hơi nhút nhát nên mong cô Hiền tư vấn để bé có thể mạnh dạn và tự tin hơn khi học ở trường tiểu học. (Lan Chi, 29 tuổi, TP Vũng Tàu)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Cha mẹ có thể làm nhiều cách để giúp bé tự tin và mạnh dạn hơn. Ví dụ dẫn bé đi chơi ở công viên, tham gia các buổi lễ hội, gặp gỡ bạn bè của cha mẹ và con của họ. Cần lưu ý là đừng ép buộc bé phải trò chuyện với người lạ ngay, hãy nắm tay bé và nhẹ nhàng khuyến khích, dẫn dắt bé làm quen, trò chuyện với người khác. Em bé nào cũng có những điểm mạnh riêng, cha mẹ hãy luôn khen ngợi những ưu điểm của bé để bé cảm thấy tự tin hơn.
- Chương trình Việt Úc theo tôi được biết là sẽ áp dụng chương trình song ngữ Cambridge vào tiểu học năm tới, cụ thể là trẻ sẽ học như thế nào và đầu ra là gì? (Tiến Mạnh, 30 tuổi, Tân Bình, TP HCM)
- Cô Kyla Colleen Ellis: Với chương trình song ngữ tại Việt Úc, nhà trường sẽ dạy song song hai chương trình là chương trình Quốc tế Cambridge và chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam. Học sinh sẽ học một buổi theo chương trình của Bộ Giáo dục và buổi còn lại học chương trình Quốc tế Cambridge với các môn tiếng Anh, khoa học, toán bằng tiếng Anh. Học sinh cuối lớp 5 sẽ thi kỳ thi checkpoint tiểu học của Cambridge, cuối lớp 8 sẽ thi Checkpoint Secondary 1 và các kỳ thi IGCSE, AS, A level ở lớp 10, 11, 12.
- Cô Kyla vui lòng cho biết, yếu tố nào giúp bé học tốt tiếng Anh ngay từ bậc mẫu giáo? Ở vị trí cha mẹ, tôi có thể hỗ trợ gì cho con? (Bảo Yên, 26 tuổi, Ca_chua_ti_hon@yahoo.Com.Vn)
- Kyla Colleen Ellis: Ở bậc mẫu giáo, trẻ học thông qua các hoạt động vui chơi, không gò bó. Mỗi trẻ có một cách học khác nhau và tại VAS, việc ứng dụng thuyết "Trí thông minh đa dạng" giúp đáp ứng được tất cả các nhu cầu, cách học và tốc độ học khác nhau của học sinh. Nhìn chung, để học tốt tiếng Anh ở bậc mẫu giáo, 3 yếu tố hàng đầu trẻ cần: Tự tin, mạnh dạn tham gia vào các hoạt động hoạc tập để tặng tính tiếp xúc và trau dồi các kỹ năng ngôn ngữ; Trí nhớ tốt để ghi nhớ các từ vựng và các câu nói cơ bản thường giao tiếp; Môi trường tiếp xúc với giáo viên bản ngữ để học hỏi cách phát âm chính xác.
Là phụ huynh, để có thể hỗ trợ tốt cho con, các bạn cần hiểu rõ khả năng và sở thích của con mình để có thể động viên, khuyến khích con mình phát huy các sở trường, cho con sự tự tin để có động lực phát triển và ham học hỏi, cho dù là tiếng Anh hay các kỹ năng khác.
- Tôi từng nghe cô trình bày về thuyết trí thông minh đa dạng tại một buổi hội thảo. Xin hỏi cô HIền là có một phương pháp nào khác kết hợp cùng thuyết này để con phát triển toàn diện hơn không? (Phương Thảo, 29 tuổi, Bình Thạnh, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Giáo sư Gardner của Đại học Harvard cho rằng con người không chỉ có trí thông minh logic - toán học mà còn có nhiều loại hình trí thông minh khác như vận động, âm nhạc, ngôn ngữ...
Thuyết trí thông minh đa dạng nhắc nhở giáo viên rằng ở mỗi trẻ đều tiềm ẩn một vài khả năng đặc biệt riêng. Nhiệm vụ của giáo viên là phải phát hiện và phát triển những khả năng đó. Giáo viên cần tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào những hoạt động phù hợp với năng khiếu riêng. Bên cạnh đó giáo viên vẫn phải áp dụng những cách tiếp cận và phương pháp giáo dục hiệu quả để vừa đảm bảo sự phát triển chung của học sinh vừa phát huy khả năng riêng của trẻ.
Ví dụ, một trong những cách tiếp cận dạy học đang được đánh giá cao trên thế giới là dạy học theo dự án (nghiên cứu, tìm hiểu sâu về một vấn đề trong cuộc sống thực của trẻ). Phương pháp này cho phép trẻ đề xuất mong muốn học tập của mình và với sự trợ giúp của giáo viên trẻ sẽ tìm câu trả lời bằng nhiều cách khác nhau. Cách làm này vừa phát triển khả năng chủ động, tích cực của trẻ vừa cho phép trẻ học hỏi bằng những cách thức phù hợp với khả năng riêng và phát huy các khả năng đó.
- Xin cho tôi hỏi ở bậc mầm non và tiểu học, bé học tiếng Anh qua phương pháp gì tại Việt Úc? (Vũ Ngọc, 26 tuổi, Nha Trang, Khánh Hòa)
- Cô Kyla Colleen Ellis: Chào bạn, ở cấp mầm non và tiểu học, học thuyết về Trí thông minh Đa dạng được ứng dụng trong phương pháp giảng dạy của giáo viên. Ví dụ, khi học từ vựng, học sinh có thể học qua bài hát (trí thông minh âm nhạc), liên hệ từ vựng với màu sắc, hình ảnh (thông mình hình ảnh), học thông qua trò chơi vận động (thông minh vận động), liên hệ các nhân vật nổi tiếng (thông mình tương tác)... Với phương pháp này, học sinh được đáp ứng được tất cả các nhu cầu, cách học và tốc độ học khác nhau của các em. Đặc biệt, học sinh sẽ chủ động tương tác với bài học nhiều hơn để có thể hiểu và thực hành ngôn ngữ đã học thông qua giao tiếp hàng ngày.
- Tôi xin hỏi cô Hiền một chương trình giáo dục mầm non tốt cần có những điểm gì? Theo cô hiện nay trường nào đáp ứng các tiêu chuẩn này? (Nguyễn Thanh Trang, 27 tuổi, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Chương trình giáo dục mầm non tốt là một chương trình lấy trẻ làm trung tâm. Có nghĩa là nó được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm và khả năng của trẻ. Chương trình này sẽ tạo cơ hội cho trẻ được phát triển toàn diện, không chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Một chương trình tốt là chương trình không chỉ quan tâm tới trẻ "học được cái gì" mà còn chú trọng "học như thế nào", tức là cho trẻ những trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê ham học hỏi của trẻ và khả năng tự học.
Những trường học (mầm non hoặc tiểu học) có chương trình đáp ứng được các tiêu chí kể trên là những trường mà quý vị phụ huynh có thể yên tâm gửi con. Riêng ở khối mầm non, một số trường đang tiên phong trong việc ứng dụng những mô hình giáo dục tốt đã được kiểm nghiệm trên thế giới như Montessori, High-Scope, Reggio Emilia và cách tiếp cận dự án trong dạy học. Theo tôi, những cách tiếp cận này có thể mang lại chất lượng giáo dục cao cho trẻ.
- Xin hỏi cô Hiền nội dung cụ thể của PP Montessori cô có đề cập ở trên là như thế nào? Làm sao để có thể dạy con theo PP này tại nhà? (Gia Linh, 30 tuổi, Gia Linh)
- Tiến sĩ Phan Thu Hiền: Chào bạn, thật là khó để nói hết về triết lý giáo dục của Montessori trong khuôn khổ thời gian như thế này. Nhưng những điểm nổi bật nhất của Montessori là xem giáo dục mầm non là sự hỗ trợ cho cả cuộc đời (an aid to life), nghĩa là giáo dục ở thời điểm này không chỉ phục vụ những mục tiêu trước mắt của trẻ mà còn có tác động lâu dài hoặc suốt đời với trẻ. Điều này vừa thể hiện tầm quan trọng của giáo dục đầu đời vừa nhấn mạnh rằng giáo dục đầu đời phải nhắm tới các mục tiêu lâu dài (khả năng tự học suốt đời) hơn là chỉ thỏa mãn các mục tiêu ngắn hạn.
Montessori đề cao khả năng học hỏi và “làm việc” của mỗi trẻ, cho phép trẻ tự do lựa chọn các trải nghiệm học tập bên cạnh phát triển tính tự lập và kỷ luật. Phụ huynh có thể mua các bộ học cụ của Montessori và cho bé chơi tại nhà, đồng thời khuyến khích bé tự phục vụ các nhu cầu của bản thân theo như tinh thần Montessori.
- Theo cô Hiền, nhà trường nên ứng dụng phương pháp nào vào chương trình giảng dạy cho mầm non và tiểu học? Và tại sao? (Tuấn Dũng, 33 tuổi, Điện Biên Phủ, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Chào bạn, chương trình mới của nhà trường có thể thiết kế dựa trên sự tích hợp 5 cách tiếp cận giáo dục đỉnh cao trong giáo dục đầu đời hiện nay là Thuyết "Trí thông minh đa dạng" của H. Gardner; Cách tiếp cận dự án (Project approach) của Lilian Katz (Mỹ); Cách tiếp cận lên kế hoạch - làm - đánh giá (Plan - Do - Review) của chương trình High Scope (Mỹ); Cách tiếp cận Reggio Emilia xuất phát từ Italy và phương pháp tiếp cận Montessori. 5 cách tiếp cận này thể hiện mạnh mẽ nguyên tắc dạy học tích cực và lấy trẻ làm trung tâm, giúp trẻ phát triển tối đa khả năng tư duy độc lập, khả năng giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo cũng như khả năng hợp tác.
- Để con đạt được nhiều thành công ở cấp học cao hơn thì bé cần trau dồi những kỹ năng gì ở bậc mầm non thưa cô Hiền? (Lưu Thị Thu Hồng, 39 tuổi, quận 1, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Chào Hồng, trước hết nhà trường và gia đình cần nuôi dưỡng đam mê học hỏi của trẻ. Sau đó là hình thành ở trẻ các kỹ năng nhận thức và phát triển tối đa khả năng tư duy độc lập, khả năng giải quyết vấn đề cũng như khả năng hợp tác. Như đã nói ở trên, chương trình giáo dục đầu đời là nhắm tới mục tiêu phát triển ở trẻ những khả năng này.
- Theo cô có nên cho trẻ học trường song ngữ ngay từ bậc mầm non không? (Lưu Việt Tùng, 38 tuổi, quận 2, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Việc có nên cho trẻ học trường song ngữ từ bậc mầm non hay không tùy thuộc nhiều vào khả năng và đặc điểm cá nhân của từng trẻ. Tuy nhiên thời kỳ 0-6 tuổi là thời kỳ phát cảm của ngôn ngữ, rất thuận lợi cho việc học tiếng vì vậy trẻ có thể dễ dàng nắm bắt một ngôn ngữ khác bên cạnh tiếng mẹ đẻ. Tuy nhiên, cần lưu ý trẻ cần được học tiếng qua các hoạt động vui chơi và khám phá lý thú để tạo sự hứng thú.
- Tôi thấy ở lứa tuổi nhỏ, cho trẻ học nhiều quá như những phương pháp cô vừa tư vấn thì không biết có nên không. Con tôi ở tuổi mẫu giáo, theo tôi quan trọng là bé được vui chơi, học căn bản để chuẩn bị lên lớp 1, được chăm sóc an toàn. Nếu áp dụng nhiều phương pháp quá thì bé có bị rối không? (Nguyen Hoang Hoa, 28 tuổi, Luuthuylinh@gmail.Com)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Chào bạn, đúng là trẻ ở độ tuổi mầm non nên được vui chơi thoải mái và không nên (hay có thể nói là không được) bắt trẻ học một cách quy củ như ở tiểu học. Những cách tiếp cận trong GDMN như Montessori, Reggio Emilia, hay cách tiếp cận dự án đều có chung một triết lý nền tảng là lấy trẻ hoặc học sinh làm trung tâm, có nghĩa là tạo cơ hội cho trẻ tự do lựa chọn hoạt động, học qua vui chơi và các trải nghiệm sống động và lý thú. Các cách tiếp cận này hoàn toàn không phải là “nhồi nhét kiến thức vào đầu trẻ”.
Mỗi mô hình giáo dục kể trên có những thế mạnh (và hạn chế) riêng nên sự kết hợp các cách tiếp cận để có được một chương trình giáo dục tối ưu là cần thiết. Vì các cách tiếp cận kể trên đều xuất phát từ một triết lý giáo dục nền tảng chung nên sự kết hợp đó là không hề “rối”, mà trái lại sẽ mang đến hiệu quả trong giai đoạn phát triển quan trọng này của trẻ.
- Làm sao để giúp con tăng trí thông minh, con tôi đang 3 tuổi? (Minh Hải, 30 tuổi, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Có rất nhiều cách để tăng trí thông minh của trẻ và phụ huynh cần có cách nhìn toàn diện, áp dụng các biện khác nhau. Ví dụ trước hết cần đảm bảo thể chất khỏe mạnh cho trẻ và nhất là cho sự phát triển của bộ não. Anh chị có thể cho trẻ ăn thức ăn giàu Omega-3 (có nhiều trong cá biển) chẳng hạn. Tiếp theo cha mẹ luôn gần gũi, chuyện trò, thể hiện tình yêu thương và sự tôn trọng với trẻ. Nhiều nghiên cứu cho thấy chất lượng giao tiếp và mối quan hệ tình cảm của trẻ với người thân ảnh hưởng lớn đến IQ của trẻ.
Âm nhạc và các hoạt động đòi hỏi sự khéo léo của đôi tay cũng tác động lên sự phát triển của vỏ não và làm trẻ thông minh hơn. Hay hoạt động với các bộ đồ chơi thích hợp (ví dụ các học cụ của Montessori) cũng là cách tốt để phát triển trí thông minh của trẻ. Cha mẹ cũng nên chú ý khơi gợi trí tò mò của trẻ với thế giới xung quanh và đặt ra các câu hỏi đơn giản để thúc đẩy trẻ suy nghĩ.
- Xin hỏi cô Hiền làm sao giúp con phát triển cả IQ và EQ? Hiện nay tôi thấy bé học ở trường chủ yếu thiên về kiến thức, trong khi tôi không có nhiều thời gian để kèm bé nhiều. Tôi cũng dự định cho bé chuyển qua các trường quốc tế để học được nhiều kỹ năng hơn nhưng thấy con còn nhỏ nên cũng do dự. Con tôi năm nay 5 tuổi. (Luu Thuy Linh, 28 tuổi, Luuthuylinh@gmail.com)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Chào bạn Thùy Linh! Trước hết về phần câu hỏi phát triển IQ cho trẻ, tôi vừa trả lời cho bạn Minh Hải ở trên về cách tăng trí thông minh cho trẻ 3 tuổi, bạn có thể tham khảo để biết rõ thông tin. Còn để phát triển EQ cho trẻ, cha mẹ nên thường xuyên trò chuyện, khuyến khích trẻ bộc lộ cảm xúc và suy nghĩ của mình. Chú ý bồi dưỡng khả năng giao tiếp của trẻ, khuyến khích trẻ tham gia vào các nhóm bạn và các hoạt động xã hội.
Hiện nay chương trình học mầm non và tiểu học ở Việt Nam nói chung khá nặng nề và mất cân đối. Trẻ phải học nhiều nhưng chủ yếu là kiến thức lý thuyết đơn thuần. Phát triển khả năng chủ động và tích cực, khả năng tư duy (học như thế nào) và khả năng hợp tác, giao tiếp xã hội còn chưa được chú trọng ở mức hợp lý. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiến hành nhiều dự án đổi mới chương trình và phương pháp giáo dục mầm non và tiểu học nhưng kết quả còn khá khiêm tốn vì nhiều lý do. Chương trình cũng như phương pháp giáo dục của Việt Nam còn có cách biệt so với thế giới.
Phụ huynh cần nghiên cứu kỹ chương trình học và phương pháp giảng dạy ở các trường trước khi quyết định gửi con vào học. Nên chọn những trường có chương trình đáp ứng được các tiêu chí như tôi vừa nói ở trên.
- Nhờ cô Hiền tư vấn ở độ tuổi tiểu học, cha mẹ cần phối hợp với trường ở những mảng nào để giúp con học tốt nhất? (Hà My, 35 tuổi, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Cha mẹ nên luôn quan tâm đến những gì con mình đang học ở trường như theo dõi sổ báo bài của con để biết mỗi ngày trẻ cần tìm hiểu và chuẩn bị bài như thế nào cho ngày học kế tiếp. Ngoài ra cần động viên con trong quá trình chuẩn bị bài tại nhà hay tham gia càng nhều càng tốt các hoạt động yêu cầu phụ huynh tham dự tại trường. Những điều này có tính khích lệ tinh thần cao đối với trẻ.
- Tôi có cho bé xem các clip hoặc video cho trẻ em học chữ, tiếng, hình ảnh... bằng tiếng Anh. Như vậy kết hợp với tiếng mẹ đẻ và các phương pháp dạy ở Việt Nam có khiến cho bé bị rối loạn ngôn ngữ không? (Huỳnh Thị Thu Thảo, 31 tuổi, TP HCM)
- Cô Kyla Colleen Ellis: Theo các nghiên cứu, trẻ nhỏ tiếp xúc với môi trường song ngữ hoặc học ngoại ngữ từ nhỏ thì khả năng tư duy của bộ não sẽ phát triển tốt hơn nhiều so với trẻ chưa có điều kiện tiếp xúc môi trường song ngữ. Tôi chưa thấy có báo cáo nào nói về vấn đề loạn ngữ của trẻ học song ngữ. Trên thực tế, khả năng sử dụng ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ cũng sẽ tốt hơn nếu trẻ có học thêm một ngôn ngữ khác ngay từ nhỏ do kỹ năng ngôn ngữ nói chung được rèn từ rất sớm.
- Bé nhà tôi năm nay 3 tuổi, luôn muốn làm theo ý mình. Bé muốn gì là muốn bằng được. Nếu người lớn không đồng ý là gào khóc rất to. Tôi đã nghiêm nghị giảng giải cho cháu hiểu vì sao con không được làm như thế nhưng lúc đó cháu không tiếp thu vì đang khóc rất to. Tôi đã để cho khóc nhưng vẫn không dứt (đã có lần tôi thậm chí lấy roi đánh cháu hơi đau) nhưng bé vẫn không phản ứng gì, chỉ khóc to hơn. Tiện đây cho tôi hỏi, trẻ em mấy tuổi thì bắt đầu cho học ngôn ngữ thứ 2 được? (Tùng, 27 tuổi, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Chào bạn, có thể có nhiều lý do cho những hành động và cách ứng xử của con bạn. Một phần, có lẽ là một số người khác trong gia đình thường đáp ứng mong muốn của cháu nên cháu mới như vậy. Anh nên thống nhất cách giáo dục với các thành viên khác trong gia đình. Phần khác, ở độ tuổi lên 3 trẻ còn chưa hiểu rõ đâu là việc có thể và đâu là việc không được phép. Vậy nên chúng ta cần thường xuyên giải thích việc này cho trẻ, không đợi đến lúc trẻ "gào khóc" mới giải thích.
Một khi trẻ đã gào khóc chúng ta không nên quá quan tâm, dỗ dành hay đánh mắng trẻ, bố mẹ càng chú ý, trẻ càng khóc to hơn. Bạn nên giả vờ không để ý đến trẻ, để cho trẻ khóc một lúc và đưa ra một cái gì đó mới để thu hút chú ý của trẻ sang việc khác (trẻ rất nhanh quên là mình đang đòi cái gì). Sau khi trẻ đã bình tâm lại chúng ta sẽ giải thích cho trẻ vì sao không được phép làm việc đó. Mặt khác, các nhà tâm lý học đã xác định rằng 3 tuổi là giai đoạn mà trẻ rất muốn khẳng định mình, thích tự làm tất cả, trong khi người lớn lại hay ứng xử với trẻ như còn quá nhỏ. Cha mẹ của trẻ lên 3 thường băn khoăn là tại sao con mình đang ngoan ngoãn bỗng trở nên bướng bỉnh. Chúng ta hãy cho phép trẻ được thể hiện tính tự lập càng nhiều càng tốt.
- Xin hỏi cô Kyla: Tại sao phải học chương trình song ngữ? Chương trình này mang lại lợi ích gì cho con của tôi? (Minh, 30 tuổi, TP HCM)
- Cô Kyla Colleen Ellis: Chào bạn, chương trình giáo dục song ngữ là chương trình phổ biến hiện nay ở các nước tiếng Anh không phải là tiếng bản xứ so với chương trình quốc tế 100%. Thứ nhất học sinh được tiếp cận với một chương trình quốc tế để sớm chuẩn bị cho sự hòa nhập về học thuật sau này. Thứ hai, học sinh học chương trình song ngữ vẫn giữ được bản sắc của dân tộc thông qua chương trình giáo dục quốc gia. Điều này là một lợi thế so với chương trình quốc tế và tôi hiểu rằng rất nhiều phụ huynh Việt Nam đang băn khoăn về việc con sẽ bị Tây hóa khi theo học trường quốc tế. Thứ ba và cũng là điểm quan trọng, học sinh tiếp cận chương trình song ngữ sớm sẽ phát triển kỹ năng tư duy tốt hơn nhiều so với việc học một chương trình đơn ngữ.
- Nếu theo chương trình song ngữ thì chương trình học có bị nặng quá không? Học sinh có bị quá tải không? (Bảo Loan, 26 tuổi, quận 2, TP HCM)
- Cô Kyla Colleen Ellis: Chào bạn, chương trình có thể không nhẹ như các trường chỉ học một chương trình. Tuy nhiên, chương trình song ngữ mà trong đó chương trình Cambridge được đưa vào giảng dạy song song với chương trình quốc gia đã được thực hiện rất nhiều ở các nước tiên tiến mà tiếng Anh không phải là tiếng bản xứ như Tây Ban Nha, Đức, Italy, Hà Lan… Và thực tế học sinh học chương trình song ngữ được tiếp cận bài học, kiến thức dưới nhiều góc độ khác nhau, bằng hai ngôn ngữ nên sẽ hiểu bài thấu đáo và sâu hơn. Với phương pháp dạy và học theo hướng tiếp cận Thông Minh Đa Dạng, ứng dụng sơ dồ tư duy và học thông qua dự án, học sinh sẽ giảm tải rất nhiều thời gian phải ghi chép và học thuộc lòng kiến thức.
- Con tôi năm nay chuẩn bị vào lớp 1, tôi rất băn khoăn chưa biết cách nào giáo dục và chuẩn bị cho bé. Rất mong cô Hiền chia sẻ kinh nghiệm. Chân thành cảm ơn! (Lethiminhnguyet@gmail.Com, 34 tuổi, TP HCM)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Điều quan trọng là bạn làm cho con mình hứng thú với việc học và thích đến trường. Nên thể hiện sự quan tâm tới những gì bé đang học, khuyến khích trẻ chia sẻ những điều trẻ học hàng ngày với mình, khen ngợi những tiến bộ và sự cố gắng (dù nhỏ) của bé. Bên cạnh đó, hãy cùng bé đọc sách, đặt ra những câu hỏi vì sao và cùng bé tìm câu trả lời. Điều này nuôi dưỡng lòng ham học hỏi của trẻ. Phụ huynh tích cực tham gia các hoạt động ở trường cũng mang lại ảnh hưởng tốt lên việc học của trẻ.
- Cho tôi hỏi nhà trường dạy chương trình gì cho bậc mẫu giáo? (Quỳnh, 35 tuổi, TP HCM)
- Cô Kyla Colleen Ellis: Nhà trường giảng dạy chương trình song ngữ cho mầm non bao gồm chương trình văn hóa tiếng Việt, chương trình tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai và chương trình "Làm quen với Công nghệ thông tin".
Chương trình tiếng Việt được tích hợp với 5 cách tiếp cận giáo dục đỉnh cao trong giáo dục đầu đời hiện nay :
- Thuyết "Trí thông minh đa dạng" của Howard Gardner (giáo sư Đại học Harvard)
- Cách tiếp cận dự án (Project approach) của Lilian Katz (Mỹ)
- Cách tiếp cận Lên kế hoạch - Làm - Đánh giá (Plan - Do - Review) của chương trình High Scope (Mỹ)
- Phương pháp tiếp cận Montessori
- Cách tiếp cận Reggio Emilia xuất phát từ Italy
Chương trình tiếng Anh với tư cách là ngôn ngữ thứ hai, trẻ được chuẩn âm ngay từ giai đoạn tiếp thu ngôn ngữ đầu đời và từng bước làm giàu vốn từ vựng tiếng Anh liên quan đến thế giới xung quanh mình, cũng như nắm bắt được các quy tắc ngữ pháp một cách tự nhiên, thoải mái thông qua các hoạt động học và chơi trực tiếp với các giáo viên nước ngoài và trợ giảng người Việt. Vì thế, qua quá trình trẻ sẽ dần hình thành năng lực sản sinh ngôn ngữ tích cực như phát âm rõ ràng, chuẩn xác và giao tiếp cơ bản, tự nhiên trong một phong cách dạn dĩ, tự tin ngay từ ngày đầu tiếp xúc với bộ môn này.
Chương trình Công nghệ thông tin được thiết kế và giảng dạy theo khung chuẩn phổ thông của Anh. Thông qua các bài học dưới hình thức trò chơi vui học hấp dẫn, các em sẽ được làm quen với các con số, hình dạng, chữ cái, vừa giúp phát triển khả năng ngôn ngữ, vừa hình thành, phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc, khả năng tư duy, và kỹ năng sử dụng bàn phím thành thạo để phục vụ cho việc học tập dài lâu của các em.
- Con trai tôi được 7 tuổi rất hay nói, hiếu động và cũng thường lý sự với người lớn khi phải làm gì đó, đôi khi còn bướng bỉnh. Nhưng bé học tiếp thu rất nhanh. Tôi cần áp dụng phương pháp giáo dục nào cho cháu? (Phùng Lan Anh, 31 tuổi, Biên Hòa, Đồng Nai)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: Chào chị Lan Anh. Bé hay lý sự, bướng bỉnh chứng tỏ bé có sự độc lập trong suy nghĩ, đây là một điều tốt. Tuy nhiên, nếu bé lý sự để trốn tránh phải làm việc gì đó thì chị nên vừa nhẹ nhàng giải thích rõ ràng tại sao phải làm vừa nghiêm khắc đòi hỏi trẻ thực hiện. Sẽ có kết quả tốt nếu đôi khi chị cho trẻ sự lựa chọn như đưa ra danh sách hai hoặc ba việc phải làm để trẻ lựa chọn một. Con chị học tiếp thu nhanh nhưng hay nói và hiếu động. Theo những gì chị miêu tả tôi thấy bé phát triển tốt, hoàn toàn bình thường, chị không có gì phải lo lắng. Hay nói chỉ là cá tính riêng của cháu mà thôi.
- Gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc giáo dục trẻ. Các chuyên gia có thể gợi ý các nội dung quan trọng mà gia đình phải thực hiện để phối hợp với việc đào tạo của nhà trường (Hà Linh, 25 tuổi, Hà Nội)
- Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền và Cô Kyla Colleen Ellis: Ý kiến của chị Hà Linh rất đúng. Dù trường học tốt đến mức nào đi nữa cũng không thể thay thế được giáo dục trong gia đình. Cha mẹ cần thường xuyên quan tâm tới tâm tư, nguyện vọng của trẻ, khuyến khích trẻ chia sẻ với mình như với những người bạn lớn. Những việc làm nhỏ như đọc sách cho trẻ nghe, cả gia đình cùng tham gia các hoạt động thể thao hay dã ngoại... cũng mang lại ảnh hưởng tốt cho sự phát triển của trẻ. Cha mẹ nên luôn tôn trọng trẻ như những người bạn và làm tấm gương tốt cho trẻ trong mọi việc. Về phối hợp với nhà trường, cha mẹ nên theo sát những hoạt động của trẻ ở trường, kịp thời khen ngợi mỗi khi trẻ tiến bộ và động viên khi con gặp khó khăn. Cha mẹ tham gia vào các hoạt động của trường cũng động viên tinh thần học tập của trẻ rất nhiều.
Vì thời gian có hạn, chúng tôi chưa thể trả lời hết các câu hỏi của độc giả gửi về. Mọi câu hỏi liên quan, các bạn có thể gửi về info@vas.edu.vn để nhà trường tư vấn cụ thể hơn. Xin cám ơn các bạn đã quan tâm!
Mai Thương