Người gửi: Kevin Ton
Gửi tới: Ban Pháp luật
Tiêu đề: Hai quan Vietnam
Kính gửi tòa soạn cùng quý vị độc giả,
Tôi có đọc một số bài viết về tiêu cực tại hải quan Tân Sơn Nhất của một số bạn đọc, và xin được đóng góp thêm một số cảm nhận mà bản thân tôi đã gặp qua 5 lần về nước. Tôi là người Việt Nam mang quốc tịch Mỹ. Ban đầu, tôi về Việt Nam qua cửa khẩu Tân Sơn Nhất, lần cuối tôi qua cửa khẩu Nội Bài.
Qua kinh nghiệm của tôi, việc hải quan có vòi tiền của người Việt Nam sống ở nước ngoài hay không là do người Việt chúng ta từ trước tới nay vẫn có suy nghĩ là: "Muốn cho êm chuyện, giải quyết công việc nhanh thì phải đút lót". Chính vì yếu điểm đó nên nhiều người đã bị hải quan Tân Sơn Nhất tìm cách vòi tiền.
Chúng ta phải đặt câu hỏi: "Tại sao họ không vòi tiền người nước ngoài mà chỉ vòi tiền Việt kiều?". Đó là một số lớn Việt kiều vẫn còn mang suy nghĩ lo lót để được êm xuôi. Tôi đã về Việt Nam nhiều lần. Chưa lần nào, tôi phải chi tiền cho hải quan vì thứ nhất tôi không đem hàng hóa cấm. Thứ hai tôi không vi phạm điều luật nào về xuất nhập cảnh. Tôi khai báo đầy đủ những gì tôi đem vào và sẽ đem đi, những gì cần khai.
Tuy nhiên nhân viên hải quan vẫn tỏ vẻ mất lịch sự với tôi vì lý do gì đó. Tôi biết họ muốn gì, nhưng tôi phớt lờ. Chưa lần nào, họ bắt tôi ra xếp hàng lại từ đầu. Nhiều lần, tôi còn đi qua cửa hải quan nhanh hơn là bạn của tôi - người đã chi tiền để qua. Chúng ta nên hiểu là nếu họ biết không kiếm được gì từ mình nên cho mình qua, rồi để họ tiếp những người khác, may ra còn có cơ hội kiếm tiền.
Khi Bộ Ngoại giao Việt Nam đã đồng ý cho chúng ta vào Việt Nam bằng cách cấp visa thì nhân viên hải quan không có lý do gì không cho chúng ta vào. Nếu họ không cho vào, họ phải trình bày lý do. Họ không nói, chúng ta có quyền hỏi. Tất nhiên là thái độ của họ không được vui vẻ cho lắm, hay có thể là mất lịch sự. Chuyện đó không thành vấn đề. Nếu chúng ta khai sai chỗ nào, thì khai lại. Giấy tờ khai không rõ ràng, đúng theo yêu cầu thì họ sẽ không cho chúng ta nhập cảnh. Ở nước nào cũng vậy, không riêng gì Việt Nam.
Tôi đã bị hải quan Hong Kong yêu cầu khai lại và xếp hàng ở cuối vì tôi bỏ mất vài phần không khai. Họ yêu cầu chúng ta ra làm lại, và xếp ở cuối hàng là để họ có thời gian giải quyết cho người kế tiếp. Tôi nghĩ là ở đâu cũng vậy.
Còn việc một số bạn nêu rằng hải quan các nước khác lịch sự hơn hải quan Việt Nam, có thể là bạn may mắn gặp được người vui vẻ. Tôi đã qua cửa khẩu Thái Lan, Hàn Quốc, Trung Quốc, Canada, Mỹ..., chỉ có một số nhân viên hải quan có lời chào hỏi, những người còn lại không làm thế. Chuyện đó là bình thường, vì nhân viên nhà nước ở đâu cũng vậy. Do tính chất công việc không có cạnh tranh nên thái độ phục vụ cũng không được tốt cho lắm. Có điều là chưa thấy nhân viên nước ngoài nào nạt nộ người đối diện, nhưng nhân viên hải quan Việt Nam thì có. Điều này nhân viên hải quan Việt Nam nên học hỏi. Họ nên biết là tất cả các hành khách dù là người Việt hay nước ngoài khi đặt chân đến Việt Nam, ít nhiều cũng tiêu tiền ở Việt Nam và góp một phần cho sự phát triển của đất nước. Nếu họ cứ giữ thái độ như vậy, e rằng du khách sẽ không dám trở lại Việt Nam lần thứ hai.
Nhân đây, tôi cũng xin nêu cảm xúc tốt đẹp với một nhân viên hải quan cửa khẩu Tân Sơn Nhất khi tôi làm thủ tục xuất cảnh lần vừa rồi, song quên không hỏi tên. Khoảng 11-12h ngày 22/10/2003, anh ta có thái độ phục vụ rất tốt, tươi cười niềm nở và chào hỏi khách rất đàng hoàng. Tờ visa của tôi bị rách làm 2 mảnh, tôi dán lại, nhưng nhân viên này không gây khó dễ. Anh ta còn chúc tôi có một chuyến bay an toàn. Hy vọng tất cả nhân viên hải quan Việt Nam trong tương lai sẽ có thái độ phục vụ tốt như người này.
Kevin